|
[[Gambar:Amaterasu cave crop.jpg|thumb|250 px|Amaterasu]]
'''Mitologi Jepang''' inggih punika [[mitologi]] kanthi turun temurun wonten ing [[Jepang]] <ref name="mitologi1">[http://repository.usu.ac.id/bitstream/123456789/26378/4/Chapter%20I.pdf Mitologi], (dipun''akses'' tanggal 11 FebruariFèbruari 2013)</ref>.
== Purwaka ==
[[Folklor]] ingkang sapunika dipunwastani mitologi Jepang, kathahipun punika adhedhasar cariyos ingkang wonten ing ''[[Kojiki]]'', ''[[Nihonshoki]]'', lan ''[[Fudoki]]'' saking manekamanéka [[provinsi dangu Jepang|provinsi]] ing Jepang. Saengga kathahipun mitologi Jepang punika manéka ''[[kami]]'' ''penghuni'' [[Takamanohara]] (Takaamahara, utawi Takamagahara), lan namung sekedhik sumber literatur sinerat ingkang dados rujukan.
Wonten ing zamanjaman kuno, saben laladan ing Jepang kagungan jinising kapitadosan kanthi manekamanéka wujud lan folklor. Sareng kalihan wiyaripun kekuwaosan [[Kekaisaran Yamato]], manekamanéka warni kapitadosan dipunadaptasi dados [[Kunitsugami]] utawi "dewadéwa yang dipuja" ingkang wujudipun dados seragam lan sadaya dipunkempalaken wonten ing "mitologi Takamanohara". Kejawi punika, wewengkon lan penduduk ingkangdumugi ing abad salajengipun boten dipunkuwaosi déning Kekaisaran Yamato utawi pamaréntah pusat Jepang sanèsipun, kados ta atau pamaréntah pusat Jepang yang lain, seperti [[Suku Ainu]] lan tiyang [[Kepulauan Ryūkyū]] ingkang gadhah mitologi piyambak.
Nalika abad tenagahan nembé mekar '''mitologi Jepang abad pertengahan''' (''[[Chūsei Nihongi]]'') kanthi isi ingkang bentenbènten saking mitologi sadèrèngipun. Mitologi Jepang abad tengahan tasih ngandhut pedoman marang ''Nihonshoki'' ananging dipunmekaraken saenggasaéngga béda sanget kalihan versi aslinipun. Mitologi Jepang anad tengahan kapanggih wonten ing [[epik]] perang kados ''[[Taiheiki]]'', ''buku penggubahan syair dan anotasinya'', sarta manekamanéka ''Engi'' (buku cathetan asal ususl lan sejarahsajarah kagunganipun kuil agami Buda lan Shinto).
Wonten mitologi Jepang abad tengahan, manekamanéka ''kami'' ing ''Kojiki'' lan ''Nihonshoki'' adhedhasar teoritéyori [[Honji suijaku]] dipunmangertosi minangka wujud sawetawissawatawis para [[Buda]] lan [[Bodhisattva]] utawi dipunanggep sejajar. Kejawi punika, mitologi Jepang abad tengahan kacampur kalihan unsur-unsur ingkang dipunpendhet saking seni lan carita rakyat, mitologi manekamanéka laladan, sarta nedahaken tingkat kedewaan ugi barang-banrang ingkang boten wonten ing ''Kojiki'' lan ''Nihonshoki''. Ing tengahan [[zamanjaman Edo]], [[Motoori Norinaga]] nyerat buku kanthi irah-irahan ''Kojiki-den'' kanthi ancar nglampahi interpretasi isi ''Kojiki'' dumugi rampung. Buku punika damel sumber utami mitologi Jepang dados éwah saking ''Nihonshoki'' dados ''Kojiki'' lan kawontenan kasebut dumugi sapunika.
== Ringkesing cariyos ==
=== Panciptaning donya ===
Donya punika wiwitanipun ing [[Takamanohara]], ing mriku wiyos manekamanéka ''[[kami]]'' kados ta [[Kotoamatsukami]] lan [[Kaminoyonanayo]]. ''Kami'' ingkang lair paling pungkasan inggih punika kalih sedhèrèk [[Izanagi]] (Izanaki) lan [[Izanami]] <ref name="mitologi2">[http://www.hilman.web.id/posting/blog/765/izanagi--izanami-asal-usul-jepang-dalam-komik-naruto.html Izanagi & Izanami], (dipun''akses'' tanggal 11 FebruariFèbruari 2013)</ref>.
=== Izanagi lan Izanami ===
Izanagi lan Izanami mandhap ing [[Ashihara no Nakatsu Kuni]], rabi, sarta nglairaken pulo-pulo ingkang mbentuk kepuloan lan dipunwastani [[Yashima]]. Bibar nglairaken manekamanéka ''kami'', Izanami séda amargi ''luka bakar'' nalika nglairaken [[Kagutsuchi]] (dewadéwa api). Bibar matenimatèni Kagutsuchi, Izanagi kesah dhateng nagari [[Yomi]] kanggé madosi lan nylametaken Izanami. Nalika sampun wonten ing nagari Yomi, wujud Izanami dados medèni. Izanagi ingkang mirsani Izanami banjur kesah amargi ajrih.
Izanagi nglampahi ''[[misogi]]'' (siram) amargi boten remen kalihan regetan (''[[kegare]]'') ingkang kabeta saking Yomi. Nalika nembenembé nglampahi misogi, Izanagi nglairaken ''kami'', nalika ngumbah mripat sisih kiwa banjur lair [[Amaterasu]] (dewadéwa srengéngé, panguwaos Takamanohara). Lajeng mripat sisih tengen nglairaken [[Tsukuyomi]] (dewadéwa bulan, panguwaos wengi). sarta nalika ngumbah irung lair [[Susanoo]] (panguwaos samudra). Tigang ''kami'' kasebut dipunwastani [[Mihashira no Uzu no Miko]], lan nampi dhawuh saking Izanagi supados nguwaosi donya.
=== Amaterasu lan Susanoo ===
| 