Révisi kala 10 Agustus 2017 04.35 besut Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan →‎top: éjaan, replaced: biasané → racaké (4) ← Besutan sadurungé		Révisi kala 18 Agustus 2017 05.01 besut wurungaké Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan éjaan, replaced: Alat → Piranti, cepet → rikat, Etimologi → Ètimologi, nduwèni → duwé, negara → nagara (2), sejarah → sajarah, nggadhahi → gadhah Besutan sawisé →
Larik 5: '''Waluku''' utawa '''wluku''' utawa '''luku''' iku sawijining piranti ing babagan [[tetanèn]] sing dipigunakaké kanggo ngempukaké [[lemah]] sadurungé tandur lan sebar [[winih]]. Tujuan utama saka ngluku ya iku kanggo malik lan ngempukaké [[lemah]] supaya [[subur]]. Waluku racaké ditarik déning [[sapi]] utawa [[kebo]]. Ana uga ing sapérangan dhaérah, waluku ditarik déning [[jaran]]. Éwadéné, ing ~~negara~~nagara-[[~~negara~~nagara maju]], dipigunakaké tenaga uap. Luku utawa '''Ténggala''' iku piranti kang ~~nggadhahi~~gadhah paédah kanggo nyuburaké [[lemah]] sadurungé tandur, icir utawa nebar wiji. Mumpangat luku ya iku kanggo nyuburaké lemah ing [[sawah]] lan [[tegalan]], saliyané iku, luku kagolong salah sijiné piranti kang apik kanggo lingkungan saubengé utawa ora minangka polusi ing alam, amarga luku digèrèt karo [[sapi]]. Luku kagolong piranti kang ringkes lan ana gunané ing [[~~sejarah~~sajarah]]. Ning awalé masa tètanem biyèn, [[manungsa]] mingunakaké pacul, ganco kanggo ngolah sawah utawa tegalan. Ngolah tanah nganggo pacul iku kurang mumpangaté kanggo tètanem amarga nggunakaké wektu kang suwé, racaké pacul ing sajeroning tétanem mumpangaté kanggo mopok galeng utawa nggawé gulutan lan ganco mumpangaté ing tetanem ya iku kanggo ngolah lemah wujudé krakalan (lemah kang atos) racaké ganco uga digunakaké ing sawah kang ana telané (mléthèk) amarga atos utawa kurang [[banyu]]. Luku bisa dipigunakaké ngolah [[sawah]], racaké ing [[mangsa rendheng]] utawa [[mangsa labuh]], amarga mangsa-mangsa iku akèh banyu [[udan]] kang ana ing sawah. Semana uga luku iku ditarik sapi kang cacahé [[2]] utawa [[1]], kang dilakokaké [[manungsa]] sinambi nggendhing (nyanyi). Mumpangaté mluku ya iku nggawa lemah kang subur ing ngisor dialihaké mendhuwur. Uga ana luku ing liya panggonan sing ditarik karo [[jaran]], [[kebo]] lan [[keledai]]. Ing sajeroning lakuné jaman luku saiki kalah karo traktor kang luwih praktis lan ~~cepet~~rikat. == ~~Etimologi~~Ètimologi == Sajeroning [[basa Inggris]], kaya déné ing [[basa Jermanik]] liyané, waluku dikenal sacara tradhisional kanthi jeneng liya, kaya [[basa Inggris kuna]] ''sulh'', [[Jerman kuna]] ''medela'', ''geiza'', utawa ''huohili'', lan [[basa Norse kuna]] ''arðr'', kabèh iku dianggep ngarujuk marang waluku. Jeneng basa Inggris ''plough'' dikira tembung silihan saka salah siji basa Itali lor, nanging ~~nduwèni~~duwé pangertèn liya: ing [[Raetic]] ''plaumorati'' (Pliny), lan ing [[Basa Latin\|Latin]] ''plaustrum'' "kréta, grobag ", ''plōstrum, plōstellum'' "kréta", lan ''plōxenum, plōximum'' "grobag".<ref>C.T. Onions, ed., ''Oxford Dictionary of English Etymology'', s.v. "plough" (Oxford: Clarendon Press, 1996).</ref><ref>''Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language'', s.v. "plow" (NY: Gramercy Books, 1996).</ref> Tembung "plough" asal saka [[basa Proto-Jermanik\|Proto-Jermanik]] ''plōguz'' ~ ''plōgaz''. Miturut etimologi sing isih dadi pitakonan,<ref name=orel>Orel, Vladimir (2003). ''A Handbook of Germanic Etymology''. Leiden, Netherlands: Brill. s.v. "plōȝuz".</ref> oyod tembung iki saka tembung [[Basa Proto-Indo-Éropah\|PIE]] ''blōkó-'', ing basa [[Basa Armenia\|Armenian]] dikenal minangka ''pelem'' "ndhudhuk" lan [[Basa Welsh\|Welsh]] ''bwlch'' "crack". ''Plōguz'' bisa uga disilih saka [[Basa Proto-Slavic\|Proto-Slavic]] ''plōgu'' "plough", sing dadi ''plugǔ'' ing [[Basa Slavonic kuna]].<ref name=orel/><ref>Martynov, Viktor Vladimirovich (1983). ''Язык в пространстве и времени [Language in Time and Space]'' (in Russian). Moscow: Nauka. pp. 24–25.</ref> Tembung "plogu" utawa "plugu" iki cedhak banget uniné karo [[basa Jawa]] wluku utawa waluku. Larik 41: * [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ploughs Various types of plough: photos] [[Kategori:~~Alat~~Piranti tetanèn]]

Waluku: Béda antara owahan