Révisi kala 16 Agustus 2017 10.00 besut Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan →‎Kawon Déning VOC: éjaan, replaced: Desember → Dhésèmber ← Besutan sadurungé		Révisi kala 18 Agustus 2017 05.09 besut wurungaké Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan éjaan, replaced: nate → naté, nggadhahi → gadhah, ketingal → katingal Besutan sawisé →
Larik 3: == Panaklukan Madura == Wonten ing warsa 1624 Sultan Agung kasil naklukaken pasitèn Madura. Radèn Prasena, salah satunggaling ningrat wonten ing Madura, katawan lan kabeta dhateng Mataram. Amargi ~~nggadhahi~~gadhah rupi ingkang bagus lan tindak tandukipun ingkang saé, Sultan Agung kepranan dhumateng Raden Prasena. Piyambakipun lajeng kapundhut mantu lan kadadosaken panguwaos andhahan Mataram kagem laladan Madura sisih kilèn, kanthi asma [[Panembahan Cakraningrat]] utawi Cakraningrat I. Cakraningrat I langkung kathah manggèn wonten ing Mataram tinimbang nindakaken pamaréntahan wonten Madura. Putra Cakraningrat saking garwa selir, ingkang asma Radèn Demang Melayakusuma nindakaken pamaréntahan saben dinten wonten Madura sisih Kilèn. Panjenenganipun kekalih sekalian dados senopati perang kagem Mataram. Sasampunipun Sultan Agung séda, pamaréntahan Mataram kacepeng déning Amangkurat I, ingkang marintah kanthi atos lan makarya sesarengan kaliyan VOC. Perkawis punika nuwuhaken raos boten marem saking warga karaton lan para ulama, ingkang katindak kanthi tegas déning Amangkurat I. Pasulayan ingkang kados makaten ing antawisipun Amangkurat I lan para ulama malah kepara kathah para ulama ingkang dipunrangket, saéngga kathah para ulama lan santri saking laladan panguaosipun Mataram ingkang kaukum pejah. Larik 9: Pangéran Alit, rayinipun Amangkurat I piyambak wonten ing warsa 1656 nindakaken kraman. Cakraningrat I lan Demang Melayukusuma kautus numpes kraman lan kasil ing jejibahanipun, ananging kekalihipun pejah lan kasarèkaken wonten pasaréyan Mataram ingkang mapan wonten [[Imagiri]]. Panguwaos Madura salajengipun kacepeng déning Radèn Undagan, rayi Maleyakusuma ingkang salajengipun asesilih Panembahan Cakraningrat II. Kadosdéné ramanipun, Cakraningrat II ugi langkung kathah mapan wonten ing Mataram tinimbang mamarintah wonten Madura. == Kraman Trunajaya == Raos boten marem dhumateng Amangkurat I ugi dipunraosaken déning putra mahkota ingkang pikantuk sesebatan Pangeran Adipati Anom. Ananging Adipati Anom boten wantun ngraman kanthi ~~ketingal~~katingal. Kanthi sesidheman piyambakipun nyuwun pambiyantu Radèn Kajoran utawi Panembahan Rama, ingkang minangka ulama lan kalebet wargi karaton Mataram. Raden Kajoran salajengipun nepangaken putra mantunipun inggih punika Trunajaya putra saking Radèn Demang Melayakusuma minangka sarana ngraman Adipati Anom. Mboten dangu Trunajaya kasil damel laskar, ingkang asalipun saking warga Madura ingkang boten remen kaliyan penjajahan Mataram. Kraman Trunajaya kawiwitan kanthi nyulik Cakraningrat II, ingkang salajengipun kaasingaken dhateng Lodaya, Kediri. Warsa 1674 Trunajaya kasil ngrebat panguaos wonten Madura, piyambakipun ngumandhangaken dirinipun minangka raja ingkang merdika wonten Madura sisih Kilen, lan rumaos piyambake sami kaliyan panguaos Mataram. Kraman punika dipunprakiraaken pikantuk sengkuyung saking warga Madura,amargi Cakraningrat II dipunanggep sampun daksiya dhateng pamaréntahan. Laskar Madura ingkang dipunpandhégani déning Trunajaya, salajengipun makarya sesarengan kaliyan [[Karaeng Galesong]] ingkang mandhegani warga ingkang mlajar saking [[Makasar]] ingkang nyengkuyung [[Sultan Hasanuddin]] ingkang sampun kawon mengsah VOC. Kelompok kasebat pusatipun wonten Demung, Panarukan. Sedaya sami sarujuk nyengkuyung Trunajaya merangi Amangkurat I lan Mataram ingkang makarya sesarengan kaliyan VOC. Trunajaya malah kepara ndhaupaken putrinipunn kaliyan putra saking [[Karaeng Galesong]] kagem ngraketaken pasedherekan. Kejawi saking punika Trunajaya ugi pikantuk panyengkuyung saking Panembahan Giri saking Surabaya ingkang ugi boten remen kaliyan Amangkurat I amargi tindak-tandukipun dhateng para ulama ingkang nantang piyambakipun. Dipun pandhegani Trunajaya, wadya bala gabungan tiyang-tiyang Madura, Makasar, lan Surabaya kasil ndhesek wadya bala Amangkurat I. Kamimpangan-kamimpangan saking wadya bala Amangkurat I nuwuhaken pasulayan ing antawisipun Trunajaya lan Adipati Anom. Trunajaya kaprakirakaken boten purun masrahaken kepemimpinan dhateng Adipati Anom. Wadya bala Trunajaya malah kepara kasil ngawonaken wadya bala Mataram ingkang dipunpandhegani déning Adipati Anom ingkang wangsul nyengkuyung ramanipun wonten ing wulan Oktober 1676. Mboten kanyana, Trunajaya kasil nyerang kutha krajan Mataram, Plered. Amangkurat I kapeksa mlajar saking karaton lan nyingkir dhateng kilèn, namung kasarasanipun sansaya mundur. Sasampunipun kadhesek dhateng Wonoyoso, piyambakipun séda wonten Tegal, lan kasareaken wonten satunggaling papan ingkang nami ''Tegal Arum''. Sasampunipun, Susuhunan Amangkurat I salajengipun ugi dipunkenal kanthi ajejuluk ''Sunan Tegal Arum''. Adipati Anom kaangkat dados Amangkurat II, lan Mataram kanthi resmi napak asmani prajanjen kaliyan VOC kagem mengsah Trunajaya. Prajanjen punika dipunkenal kanthi nami [[''Prajanjen Jepara (September 1677)'']] ingkang suraosipun Sultan Amangkurat II Raja Mataram kedah masrahaken pesisir Lor Jawi manawi VOC sabiyantu mimpangaken piyambakipun dhateng kraman Trunajaya. Trunajaya ingkang sasampunipun mimpang ajejuluk '''Panembahan Maduretno''', salajengipun hangadekaken pamaréntahan piyambak. Wekdal punika meh mawon sadaya laladan pesisir Jawi sampun dhawah dhateng astanipun Trunajaya, sinaoso laladan nglebet taksih kathah ingkang setia dhateng Mataram. VOC piyambak ~~nate~~naté nyobi nawakaken perdamaian, lan nyuwun Trunajaya supados dhateng kanthi pribadi dhateng bètèng VOC wonten Danareja. Trunajaya nolak tawaran punika. == Kawon Déning VOC ==

Trunajaya: Béda antara owahan