Efesus: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Sajarah saking Efesus: éjaan, replaced: menawi → manawi
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: zaman → jaman, selajengipun → salajengipun, Propinsi → Provinsi, estri → èstri, dipunbiyangun → dipunyasa (6), gadhahi → gadhah, wewangunan → yasan (2), istrinipun → semahipun, biyangunan → yasan, pesisir → pasisi...
Larik 2:
[[Gambar:Karte Ephesos MKL1888.png|thumb|250px]|Map Efesus]]
[[Gambar:Ephesus6.jpg|thumb|250px]|Efesus]]
'''Efesus''' utawi '''Ephesos''' inggih punika salah satunggalipun kitha [[Yunani Kuno]] ing sisih [[wétan]] saking [[Anatolia]], ingkang sapunika misuwur kanthi asma kitha [[Selçuk]], [[PropinsiProvinsi Izmir]], [[Turki]]. Efesus inggih punika satunggal saking kalih welas kitha saking [[liga Ionian]] ing sajarah pamaréntahan [[Yunani kuno]].
Kitha punika wiwit misuwur amargi wonten [[candhi Artemis]] ingkang rampung dipunbiyangundipunyasa [[550 SM]], ingkang dados satunggal saking [[7 Keajaiban Donya Kuno]], candhi punika dipunbrukaken ing taun [[401]] déning pimpinan [[St.John Chrysostom]].
== Wewangunan ing Efesus ==
[[Gambar:Efez View from odeon RB.jpg|thumb|250px]|Paningalan saking Odeon]]
* Odeon inggih punika wewangunanyasan [[teater]] ingkang dipunbiyangundipunyasa déning [[Vedius Antonius]] lan istrinipunsemahipun ing taun [[150]] [[Masehi]] inggih punika papan kagem jamuan alit kagem dolanan lan pamentasan, ingkang wonten kursi tiyang cacah [[1500]], lan andha [[22]].
Ing sisih nginggil saking [[teater]] dipundekorasi kanthi pilar-pilar granit abrit lan stil wewangunanyasan [[Corinth Yunani kuno]]. Lawang mlebet saking kalih sisih panggung wonten undhak-undhakanipun.
* [[Candhi Hadrian]]-Candhi saking abad [[2]], ananging dipunrenovasi malih ing abad [[4]]. Relief nginggilipun inggih punika boten asli, amargi ingkang aslinipun wonten ing [[Museum Arkéologi Selçuk Kusadasi]],[[Turki]]. Lan reksa ingkang dipungambaraken relief inggih punika [[Kaisar Theodosius I]] kaliyan istri lan lare ingkang mbareb.
Candhi punika ugi dipundadosaken ornamen ing mata arta [[Turki]] pecahan [[20]] [[Lira]].
* [[Candhi Domitian]] inggih punika candhi ingkang paling ageng ing kitha. Candhi punika dipunbiyangundipunyasa saking pilar-pilar kanthi ukuran [[8]]x[[13]]. Patung-patung lan candhinipun inggih punika taksih wonten gegayutanipun kaliyan [[Domitian]].
Teater lan stadion kagem punapa kewawon punika, ugi boten kagem pagelaran budaya, [[gladiator]], ugi dados pendidikan déning pamaréntah kagem rakyatipun.
* Pusara lan Toya mancur [[Pollio]] dipunbiyangundipunyasa kagem kinurmatan [[Sextilius Pollio]], ingkang sampun biyangun kreteg pemipaan toya ([[aqueduct]]) kagem kitha Efesus.
Wonten kalih ‘agora’ utawi pasar komersial kagem bisnis nagara
* [[Candhi Artemis]] – Candhi punika inggih punika dados satunggal saking 7 keajaiban biyangunanyasan ingkang paling ageng ing jaman kino. Ing pundhi [[Artemis]] dados [[Dewi Yunani]] dipundamelipun candhi kagem kinurmatan.<ref>[http://erabaru.net/wisata/64-pariwisata/5895-menyimak-puing-kota-ephesus-yunani-kuno erabaru.net](dipuntingali tanggal 22 Serptember 2011)</ref>
== Galeri ==
<gallery>
Larik 23:
</gallery>
== Sajarah saking Efesus ==
Efesus piyambak saking legenda kina, dipunbiyangundipunyasa déning para pajuang estrièstri ingkang misuwur kathi asma [[Amazon]]. Asma [[kitha]] manawi dipunpundhut saking "APASAS", inggih punika asma kitha saking "[[KERAJAAN ARZAWA]]" ingkang ateges "Kitha Dewi Ibu".
Efesus dipunwiwiti saking [[Zaman Perunggu]] lan selajengipunsalajengipun, ananging posisi kitha uga dipunewahi sampun dados prasarat ing zamanjaman punika. [[Carians]] lan [[Lelegians]] inggih punika salah satunggalipun tiyang ingkang wonten ing kitha punika. Migrasi [[Ioni]]a dipunwiwiti ing taun [[1200]] SM. Saking legenda, kitha punika dipunbiyangundipunyasa malih kaping [[2]] déning [[Androclus]], lare [[Codrus]], raja [[Athena]], ing pasisir titik [[Cayster ([[Kucuk Menderes]]) gadhahigadhah muara ing laut.
Lokasi punika dipunpundhut saking wangsit iwak lan babi wana liar déning peramal.Kitha-kitha [[Ionia]] ingkang wonten kathah tiyang- tiyang migrasi saking [[Ionia]] ing pungkasan gabung ing [[Konfederasi]] ing ngandhap pimpinan Efesus. Wewengkon rusak amargi invasi ing wiwit abad [[7]] [[SM]].
Ing ngandhap pamaréntahan raja-raja [[Lydian]], Efesus dados salah satunggalipun kitha ingkang paling sugih ing donya [[Mediterania]]. Ananging amargi [[Raja Croesus Lydian]] kalah déning [[Cyrus]], [[Raja Pèrsi]], dipundamel margi kagem hegemoni [[Pèrsi]] kagem wewengkon pesisirpasisir [[Aegean]]. Ing wiwit abad [[5]], sawekdal kutha- kutha [[Ionia]] brontak kaliankaliyan [[Pèrsi]], Efesus dados rusak parah.<ref>[http://www.turizm.net/cities/ephesus/ www.turizm.net](dipuntingali tanggal 22 September 2011)</ref>
 
== Cathetan suku ==