Karna: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: seka → saka
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: sedulur → sadulur, sejatiné → sajatiné (3)
Larik 4:
'''Adhipati Karna''' utawa Basukarna iku ratu ing Ngawangga (Awangga), nagara cilik kebawah [[nagara]] [[Astina]]. Garwané asma [[Dèwi Surtikanti]], putriné Prabu Salya ratu ing Mandaraka. Dèwi Surtikanthi iku mbakyuné [[Dèwi Banowati]] (garwané Prabu Duryudana), mula ing padhalangan Prabu Duryudana yèn ngaturi Prabu Karna, "Kaka Prabu Karna" utawa "Kaka Adipati Karna".
 
Adhipati Karna iku sedulursadulur [[Janaka]] kang tunggal ibu nanging séjé rama. Ramané adhipati Karna iku aran Bethara Surya, déné yèn ramané Janaka iku Pandhu Déwanata, ibuné padha-padha Dèwi Kunthi.
 
Patuladhan saka dhèwèké nalika ana perang Baratayuda adhipati Karna iki ora mbéla marang prajurit Pandhawa, nanging sabiyantu marang prajurit Ngastina, jalaran dhèwèké kepéngin males budi kabecikan marang ratu ing Ngastina iya Sang Prabu Duryudana.
Larik 12:
Karna pancèn putrané [[Bathara]] [[Surya]] lan Dèwi [[Kunthi]], mula Karna iku kalebu drajating Wasu, ya iku manungsa setengah [[déwa]]. Mula ora mokal yèn Karna kasinungan kadigdayan kang linuwih. Prigel ulah warastra (jemparing) prasasat timbang karo keprigelané [[Arjuna]]. Kejaba panah Kuntawijayadanu (Kunta Druwasa), pusakané Karna wujud keris aran Kiai Kaladete (yèn ing padhalangan gagrak Sala sinebut Kiai Jalak). Aji-ajiné Karna ya iku aji Kalalupa (bisa ngetokaké buta akèh banget), lan Naracabala (bisa ngetokaké gegaman manéka warna).
 
Tembung ''Karna'' iku dhéwé sejatinésajatiné duwé teges ''kuping'', amarga lairé saka kuping. Critané mangkéné: nalika Dèwi Kunthi isih kenya naté meguru marang resi Druwasa kang sekti. Karo sang resi Druwasa, Dèwi Kunthi diparingi mantra panggendhaming déwa aran Adityahredaya iya Punta Wekasing Rasa Tunggal Sabda Tanpa Lawanan, kang dayané yèn diwateg bakal nekakaké déwa sing lagi sela. Welingé sang resi, Dèwi Kunthi ora éntuk ngrapal mantra iku sembarangan, yèn perlu temenan waé. Amarga péngén ngerti kasiaté mantra iku dina Dèwi Kunthi ngrapal mantra saka sang resi. Kabeneran Déwa sing lagi sela ya iku [[Bhatara Surya]] kang nguwasani srengéngé. Kocap kacarita Bhatara Surya seneng karo Kunthi. Nalika ngerti yèn Dèwi Kunthi anggarbini banjur Bhatara Surya mbudidaya supaya jabang bayi bisa lahir tanpa liwat guwa garba. Kanthi kasektenané [[Bhatara Surya]], si jabang bayi bisa dilairké saka kuping utawa karna. Mula banjur diparingi asma Karna. (Basukarna).
 
Bayi Karna nuli diwadhahi kendhaga, banjur dikelekaké ing bengawan Gangga. Ing tembé bayi Karna ditemu déning kusir Adhirata.
Larik 18:
Nanging miturut carita padhalangan jabang bayi Karna dadi puta angkaté Prabu Radeya ratu ing Pethapralaya. Sawisé diwasa Karna bisa jumeneng ratu ing Awangga, amarga bisa ngalahaké Prabu Karnamandra (Kala Karna), ratu ing nagara iki. Patihé Karna asmané Patih Adimanggala (Surahadimanggala).
 
Ing perang [[Bharatayudha]], Karna mbélani [[Kurawa]]. Satriya iki ngerti yèn sejatinésajatiné Kurawa kang salah. Nanging dhèwèké ngugemi jejer ing satriya kudu mbela sapa wong sing mbiyèn mbela dhèwèké. Ing perang iku, Karna bisa maténi [[Gathotkaca]] nganggo pusaka Kuntowijoyondanu. Dhèwèké uga méh maténi [[Arjuna]]. Nanging panahé luput amarga [[Salya|Prabu Salya]] nyendhal jarané. Salya nalika iku dadi kusiré Karna, kang sejatinésajatiné mantuné dhéwé. Déné Arjuna dikusiri déning [[Kresna]]. Lakon iki kondhang kanthi irah-irahan ''Karna Tandhing'' amarga Arjuna uga macak kaya Karna. Ing kéné, Karna mati kena panahé Arjuna, kyai Pasopati.
 
Adhipati Karna iku paraga wayang sing kalebu antagonis ning bisa diarani simpatik. Dhèwèké bisa kaanggep [[anti hero]]. Kaya déné [[Kumbakarna]], Adhipati Karna asring dadi panutan ing perkara [[nasionalisme]].