Kasultanan Banjar: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Mesjid → Masjid, nggadahi → gadhah
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Kerajaan → Karajan (22)
Larik 9:
|- valign=top
| '''Dipundahului déning'''
| [[KerajaanKarajan Nagara Daha]]
|- valign=top
| '''Dipungsntod déning'''
Larik 15:
|- valign=top
| '''[[Kutha krajan]]'''
| [[Kuin Utara, Banjarmasin Lor, Banjarmasin|Kuin, Banjarmasin]] (1520){{br}}[[Pemakuan, Sungai Tabuk, Banjar|Pemakuan]] (1612)<ref>Saksampune ing Pemakuan, karaton naté dipunyasa ing Amuntai ananging batal dipundiami amargi Marhum Panembahan angsal mimpi manawi Pangeran Suryanata nglarang dadosaken Amuntai dados kutha krajan malih amargi nagari lawas punika sampun rusak (Hikayat Banjar)</ref>{{br}}[[Martapura Barat, Banjar|Tambangan]]/[[Telok Selong Ulu, Martapura Barat, Banjar|Batang Banyu Mangapan]] (1622){{br}}[[Martapura, Banjar|Martapura]] (1632) {{br}}[[Pangeran, Banjarmasin Utara, Banjarmasin|Sungai Pangeran, Banjarmasin]] (1663){{br}} [[Kayu Tangi]] (1680){{br}}[[Karaton, Martapura, Banjar|Bumi Kencana]] (1771)<ref name="J. H. Moor">{{cite book|first=[[J. H. Moor|Moor]] | last=J. H. |url=http://books.google.co.id/books?id=fHhNAAAAYAAJ&dq=Sultan%20Soliman%20Shahid%20Alia%20to%20Martapura&pg=RA1-PA98#v=onepage&q=Sultan%20Soliman%20Shahid%20Alia%20to%20Martapura&f=false |title=Notices of the Indian archipelago & adjacent countries: being a collection of papers relating to Borneo, Celebes, Bali, Java, Sumatra, Nias, the Philippine islands... | publisher=Singapore: F.Cass & co. | year=1837}}</ref> utawi [[Karaton, Martapura, Banjar|Bumi Selamat]] (1806)<ref>Dengan kapanggih deposit batubara ing laladan cerak Bumi Selamat/Martapura, mila pamaréntah Indhiya Nèderlan ngrencanakalen mendet alih Martapura lan nggantos kutha krajan Kesultanan Banjar ing kutha Nagara, tilas kutha krajan ing era KerajaanKarajan Hindhu Nagara Daha</ref>{{br}} [[Seberang Masjid, Banjarmasin Tengah, Banjarmasin|Sungai Mesa, Banjarmasin]](1857){{br}}[[Murung Raya|Baras Kuning]] (1865)
|- valign=top
| '''[[Basa]]'''
Larik 51:
[[Gambar:Gadis Banjar Museum Lambung Mangkurat.JPG|thumb|200px|Profil gadis Banjar sawatawis taun [[1850]] koleksi [[Museum Lambung Mangkurat]].]]
'''Kesultanan Banjar''' utawi '''Kesultanan Banjarmasin'''<ref>{{cite book|url=http://books.google.co.id/books?id=geZDAAAAYAAJ&dq=banjarmassin&hl=id&pg=PA571#v=onepage&q=banjarmassin&f=false |title=The New American encyclopaedia: a popular dictionary of general knowledge|volume=2|pages=571|publisher=D. Appleton|year=1865}}</ref><ref>{{cite book|pages=647 |url=http://books.google.co.id/books?id=p5U3AAAAIAAJ&lpg=PA646&ots=OKojkL1DDV&dq=CONTRACT%20MET%20DE%20SULTAN%20BANDJARMASIN&pg=PA647#v=onepage&q=CONTRACT%20MET%20DE%20SULTAN%20BANDJARMASIN&f=false|title=E. J. Brill's first encyclopaedia of Islam 1913-1936|first=M. Th. |last=Houtsma|publisher=BRILL|isbn=9004082654}}ISBN 978-90-04-08265-6</ref><ref>[http://www.hubert-herald.nl/IndoKalSel.htm KALIMANTAN SELATAN ]</ref><ref>[http://eprints.lib.ui.ac.id/12976/1/82338-T6811-Pulitik%20dan-TOC.pdf Pulitik dan Perdagangan Lada di Kesultanan Banjar]</ref><ref>{{cite book|pages=85 |url=http://books.google.com/books?id=HiZvFZbm6sgC&lpg=PA86&ots=OVLQW4MnBZ&dq=kutha krajan%20indonesia%20banjarmasin&hl=id&pg=PA85#v=onepage&q&f=false |title=Sajarah nasional Indonésia: Jaman pertumbuhan dan perkembangan kraton-kraton Islam di Indonésia|authors=Marwati Djoened Poesponegoro, Nugroho Notosusanto|publisher=PT Balai Pustaka|year=1992|isbn=9794074098}}ISBN 978-979-407-409-1</ref><ref>{{nl}} {{cite book|pages= |url=http://books.google.co.id/books?id=0GM-AAAAcAAJ&dq=Hidayat%20Oellah&pg=PA201#v=onepage&q=Hidayat%20Oellah&f=false |title=Bydragen tot de kennis van verschillende overzeesche landen, volken, enz|volume=1|first=J. B. J |last=Van Doren|publisher=J. D. Sybrandi|year=1860}}</ref><ref>{{cite book|pages=211|url=http://books.google.co.id/books?id=QKgraWbb7yoC&lpg=PA211&dq=bandjarmasin&pg=PA211#v=onepage&q=bandjarmasin&f=false |title=Southeast Asia: a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor|volume=3|first=Keat Gin |last=Ooi|publisher=ABC-CLIO, 2004|isbn=1576077705}}ISBN 978-1-57607-770-2</ref><ref>{{cite book|pages=73 |url=http://books.google.co.id/books?id=EbzVAAAAMAAJ&dq=bendermassing&pg=PA73#v=onepage&q=bendermassing&f=false |title=Brookes's Universal gazetteer: re-modelled and brought down to the present time|first=Richard |last=Brookes|publisher=E.H. Butler|year=1843}}</ref><ref>[http://obp.tanap.net/pdf/files/3C3DAF148D0C9FC5DEC709F70DD5C841.pdf Reconstructie van het archief van de VOC-vestiging ]</ref> (madeg 1520, dipunhapusakén sepihak déning Walanda ing tanggal 11 Juni 1860. Ananging rakyat Banjar mnéika ndérék wonten pamaréntahan darurat/pelarian ingkang énggal ing kapungkasan 24 Januari 1905. Ananging ngantos 24 Juli 2010, Kesultanan Banjar gésang malih kaliyan dipunlantik Sultan Khairul Saleh.
KerajaanKarajan Banjar inggih punika sebuah [[kesultanan]] tlatah ing wanci punika ing provinsi [[Kalimantan Selatan]], [[Indonésia]]. Kesultanan punika berkutha krajan ing [[Banjarmasin]] lajéng dipunpindah ing pintén-pintén pangénan lan kapungkasan ing [[Martapura]]. ing kutha krajan ing Martapura dipunsébat ugi [[KerajaanKarajan Kayu Tangi]].
 
Ing kutha krajan taksih ing [[Banjarmasin]], mila kesultanan punika dipunsébat '''Kesultanan Banjarmasin'''. Kesultanan Banjar ménika penerus saking [[KerajaanKarajan Nagara Daha]] inggih punika kraton Hindhu ingkang kutha krajan ing kutha Nagara, sapunika kutha krajan kacamatan [[Daha Selatan, Hulu Sungai Selatan]].
 
Bendera Nagara Banjar warninipun kuning ing inggil cemeng ing bicolour horisontal. (John McMeekin, 15 Januari 2011).* [http://flagspot.net/flags/id_banjr.html Bendera Banjar ]
== Sajarah ==
Miturut mitologi [[suku Maanyan]] (suku tertua ing Kalimantan Selatan), kraton kawiwitan ing Borneo Selatan inggih punika [[KerajaanKarajan Nan Sarunai]] ingkang dipunperkirakaken wewengkon kekuasaanipun terbentang luas wiwit saking laladan [[Tabalong]] ngantos ing laladan [[Pasir]]. Keberadaan mitologi Maanyan ingkang nyiptakaken babagan mangsa-mangsa keemasan KerajaanKarajan Nan Sarunai sebuah kraton purba ingkang rumiyen mempersatukan ètnis Maanyan ing laladan punika lan sampun nglampahi gegayutan kaliyan pulau Madagaskar. KerajaanKarajan punika angsal serangan saking [[Majapahit]].<ref>[http://basamaanyan.blogspot.com/2008/08/nansarunai-usak-jawa.html Syair tradisional Maanyan babagan serangan saking Jawi]</ref> pramila pérangan rakyat nyingkir ing pedalaman (wewengkon [[suku Lawangan]]). Salah satunggaling tilas arkéologis ingkang asalipun saking jaman punika ya iku [[Candhi Agung]] ingkang manggèn ing kutha [[Amuntai]]. Ing taun [[1996]], sampun dipunlampahi pengujian C-14 kaliyan sampel arang Candhi Agung ingkang ngasilaken angka taun kaliyan kisaran 242-226 SM (Kusmartono lan Widianto, 1998:19-20).
Nggadahi saking angka taun dipunmaksud mila [[KerajaanKarajan Nan Sarunai]]/KerajaanKarajan Tabalong/KerajaanKarajan Tanjungpuri usianya langkung tuwa 600 taun dipunbandingaken kaliyan [[KerajaanKarajan Kutai|KerajaanKarajan Kutai Martapura]] ing Kalimantan Wétan.
 
Miturut [[Hikayat Sang Bima]], wangsa ingkang nurunaken ratu-ratu Banjar inggih punika [[Sadewa|Sang Déwa]] bersaudara kaliyan wangsa ingkang nurunaken ratu-ratu [[Kesultanan Bima|Bima]] ([[Bima|Sang Bima]]), ratu-ratu Bali ([[Nakula|Sang Kuala]]), ratu-ratu [[Kesultanan Dompu|Dompu]]([[Prabu Dharmawangsa|Darmawangsa]]), ratu-ratu [[Kesultanan Gowa|Gowa]] ([[Arjuna|Sang Rajuna]]) ingkang kaping gangsal bersaudara putera-putera saking [[Pandudewanata|Maharaja Pandu Dewata]].<ref>{{id icon}} {{cite book|url=http://books.google.co.id/books?id=6Q71wFB4YxQC&lpg=PA121&dq=pulau%20Banjar&pg=PA121#v=onepage&q=pulau%20Banjar&f=false |pages=121 |title=KerajaanKarajan Bima dalam sastra dan sajarah |first= Henri |last=Chambert-Loir |coauthors=Wisamarta,Lukman (Khatib.) |publisher=Kepustakaan Populer Gramedia|year= 2004 |isbn=9799100119}} ISBN 978-979-9100-11-5</ref><ref>{{id icon}} {{cite book|first=H. Abdullah |last=Tajib|title= Sajarah Bima Dana Mbojo|publisher= Harapan Masa PGRI |location=Jakarta|year= 1995}}</ref>
Jumbuh kaliyan Tutur Candhi (Hikayat Banjar versi II), ing Kalimantan sampun madeg suatu pamaréntahan saking wangsa kraton (karaton) ingkang kalajengaken ngantos tlatah ing salebeting [[Indhiya Nèderlan]] ing [[11 Juni]] [[1860]], inggih punika :
# Karaton wiwit dipunsebat [[KerajaanKarajan Kuripan]]
# Karaton I dipunsebat [[KerajaanKarajan Nagara Dipa]]
# Karaton II dipunsebat [[KerajaanKarajan Nagara Daha]]
# Karaton III dipunsebat [[Kesultanan Banjar]]
# Karaton IV dipunsebat KerajaanKarajan Martapura/Kayu Tangi
# Karaton V dipunsebat [[Pagustian]]
 
Larik 97:
 
== Rujukan ==
* Paul Michel Munoz, KerajaanKarajan-kraton Awal Kepulauan Indonésia dan Ujung Malaysia, Mitra Abadi, Maret 2009.
* [[Hikayat Banjar]]
* Han Knapen, Forests of fortune?: the environmental history of Southeast Borneo, 1600-1880, Jilid 189 dari Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, KITLV Press, 2001, ISBN 90-6718-158-7, 9789067181587
Larik 125:
{{Reflist}}
 
{{KerajaanKarajan di Kalimantan}}
 
[[Kategori:Suku Banjar]]
[[Kategori:KerajaanKarajan di Nusantara|Banjar]]
[[Kategori:KerajaanKarajan di Kalimantan Selatan|Banjar]]
[[Kategori:Kesultanan Banjar| ]]
[[Kategori:Bekas nagara di Borneo]]