Fisika: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Arah mangsa ngajeng: éjaan, replaced: ningkat → mundhak
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: sacara → kanthi (3)
Larik 15:
 
=== Téyori fisika utama ===
Fisika punika mbahas werna-werna sistem, nanging wonten sapérangan sistem ingkang dipungunaaken sacarakanthi keseluruhan ing fisika, boten namung ing satunggal babagan mawon. Saben téyori punika dipupitados leres wontenipun, ing wewengkon kesahihan tartemtu. Cotonipun, téyori [[mekanika klasik]] saged njelasaken owahan [[bandha]] kanthi tepat, nanging bandha punika kedah langkung ageng tinimbang [[atom]] lan lumaku kanthi kecepatan ingkang langkung alon tinimbang [[kecepatan cahya]]. Téyori-téyori punika taksih terus dipuntliti; contonipun, aspèk ngeramaken saking mekanika klasik ingkang kaloka kanthi sebutan [[téyori chaos]] kapanggih ing abad kalih dasa, tigang abad sasampunipun dipunrumusaken déning [[Issac Newton]]. Nanging, namung sakedhik fisikawan ingkang nganggep téyori-téyori dhasar punika nyimpang. Pramila, téyori-téyori punika dipungunaaken kagem dhasar panlitén tumuju topik ingkang langkung mirunggan, lan sadaya pelaku fisika, punapa kémawon spèsialisasinipun, dipunajeng-ajeng mahami téyori-téyori kasebat.
 
{| {{tabel bagus}}
Larik 44:
 
=== Babagan utama ing fisika ===
Risèt utama ing fisika dipunbagi dados sapérangan babagan ingkang nyinaoni aspèk ingkang bènten saking donya matéri. [[Fisika bandha kondensi]], dipunprakiraaken dados babagan fisika paling ageng, nyinaoni properti bandha ageng, kados [[bandha padhet]] lan [[cuwéran]] ingkang kita panggihi saben dinten, ingkang asalipun saking properti lan interaksi mutual saking [[atom]]. Babagan [[fisika atomik, molekul, lan optik]] adhep-adhepan kaliyan individual atom lan molekul, lan cara ''mereka'' nyerep lan medalaken [[cahya]]. Babagan [[fisika partikel]], ugi kasebat “Fisika ènergi-tinggi”, nyinaoni properti partikel super alit ingkang langkung alit tinimbang atom, kalebet ugi [[partikel dhasar]] ingkang minangka bandha sanèsipun. Pungkasanipun, babagan [[Astrofisika]] nerapaken kukum fisika kanggé njelasaken [[fenomena|fénoména]] [[astronomi]], kisaranipun saking [[Srengenge|Srengéngé]] lan obyèk sanèsipun ing [[tata surya]] dugi jagad raya sacarakanthi kaseluruhan.
 
{| {{tabel bagus}}
Larik 103:
Para téoris ugi nyobi nunggalaken [[mekanika kuantum]] lan [[relativitas umum]] dados téyori [[gravitasi kuantum]], punika program ingkang sampun lumaku laminipun setengah abad, lan taksih dèrèng ngasilaken woh. Kandhidhat inggil salajengipun inggih punika [[Téyori-M]], [[téyori superstring]], lan [[gravitasi kuantum loop]].
 
Kathah fénoména [[astronomikal]] lan [[kosmologikal]] dèrèng njelasaken sacarakanthi muasaken, kalebet kawontenan [[sinar kosmik ènergi ultratinggi]], [[asimetri baryon]], [[pemercepetan alam semesta]] lan [[percepatan ubengan anomali galaksi]].
 
Éwadéné kathah kemajengan sampun dipundamel ing ènergi-tinggi, kuantum, lan fisika astronimikal, kathah fénoména sadinten-dinten sanèsipun, nyangkut [[sistem kompleks]], [[chaos]], utawi [[turbulens]] taksih dipunmangertos sakedhik kéwamon. Prakawis rumit ingkang kadosipun saged dipunpecahaken déning aplikasi pandai saking dinamika lan mekanika, kados pambentukan tumpukan pasir, “node” ing [[banyu|toya]] “trickling”, [[téyori katastrof]], utawi pangurutan-piyambak ing kolèksi heterogen ingkang bergetar taksih boten kapecahaken. Fénoména rumit punika sampun nampi kawigatosan ingkang nambah kathah wiwit taun [[1970]]-an kanggé sapérangan alasan, boten sanès amargi kirangipun métodhe [[matematika|matématika]] modhèrn lan [[komputer]] ingkang saged ngetang [[sistem kompleks]] supados saged dipundamelaken modhél kanthi cara énggal. Gandhèngan antar disiplin saking fisika komplèks ugi sampun mundhak, kados ing wulangan [[turbulens]] ing [[aerodinamika]] utawi pangamatan [[pola]] pambentukan ing sistem [[biologi]]. Ing taun [[1932]], [[Horrace Lamb]] ngramalaken: