Basa Tajik: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan |
Tanpa ringkesan besutan |
||
Larik 18:
|notice=nonotice}}
'''Basa Tajik''' (забо́ни тоҷикӣ́, ''zaboni tojiki, zaboni forsii tojik'') ya iku jinis Pèrsi modern kang dituturnang karo [[Wong Tajik]] ning [[Tajikistan]], sapérangan [[Uzbèksitan]] kutha Bukhara lan Samarkand. Basa iki dadi basa resmi nagara [[Tajikistan]]<ref name=":0">{{Cite book|title=A Tajik Persian Reference Grammar|last=Perry|first=John R.|publisher=Brill|year=2005|isbn=|location=Leiden-Boston|pages=1-4}}</ref>. Basa Persia ning daérah iki digenti arané dadi Tajik ning jamané pemerintahan Stalin taun 1932<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.omniglot.com/writing/tajik.htm|title=Tajik language, alphabet and pronunciation - Omniglot|last=|first=|date=|website=Omniglot|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=12 September 2017}}</ref>. Maksudé iku kanggo ngebedaaken penutur basa Persi ning [[Asia Tengah]] karo ning [[Iran]]<ref name=":1" />. Basa iki masih sadulur karo [[Basa Pèrsi]] ning [[Iran]] lan [[Afghanistan]].
Ning jaman sekien , basa iki bisa ditulis ning telung macem tulisan, ya iku hurup Arab-Persi (tulisan klasik Tajik), hurup Kiril, lan hurup Latin. Pemréntah Tajikistan sekien lewih condong nganggo tulisan Kiril tinimbang hurup Arab-Pérsi atawa Latin<ref>{{Cite book|title=Persian Grammar for Reference and Revision|last=Mace|first=John|publisher=Routledge Curzon|year=2003|isbn=0-700-71695-5|location=London|pages=3}}</ref><ref>{{Cite book|title=Tajiki Reference Grammar for Beginners|last=Khojayori|first=Nasrullo|last2=Thompson|first2=Mikael|publisher=Georgetown University Press|year=2009|isbn=|location=USA|pages=1}}</ref>.
Larik 31:
==Huruf Tajik==
Sedurung taun 1928, basa Tajik ditulis nganggo huruf Arab Pérsi, ya iku jenis varian huruf Arab kanggo nulis basa Pérsi. Selanjuté ditulis nganggo huruf [[Aksara Latin]] antara taun 1928 nganti 1940. Toli nganggo huruf [[Sirilik]] nganti sekiyen. Nanging ning taun 1989, pemréntah Tajikistan, metuaken undang-undang supaya basa Tajik nganggo huruf Arab Pérsi maning. Ana maning kang péngén nganggo huruf Latin nanging sampé sekiyen, pemréntah Tajikistan masih nganggo huruf Sirilik lan sekiyen kang diarani alfabét Tajik ya huruf Sirilik iku.
{| cellpadding=4 style="font-size:large; text-align: center;" summary="Thirty two letters of the Tajik Arabic alphabet, capital and lowercase"▼
|+ style="font-size:smaller;" | '''The Tajik alphabet in Persian'''▼
Ning isor iki ditodokaken macem-macem huruf atawa alfabét kang pernah lan masih dienggo nulis basa Tajik.
=== Tajik Sirilik ===
{| cellpadding=4 style="font-size:large; text-align:center;" summary="Thirty four letters of the Tajik Cyrillic alphabet, capital and lowercase" align=center
|-
| {{lang|tg-Cyrl|А а}} || {{lang|tg-Cyrl|Б б}} || {{lang|tg-Cyrl|В в}} || {{lang|tg-Cyrl|Г г}} || {{lang|tg-Cyrl|Ғ ғ}} || {{lang|tg-Cyrl|Д д}} || {{lang|tg-Cyrl|Е е}} || {{lang|tg-Cyrl|Ё ё}} || {{lang|tg-Cyrl|Ж ж}} || {{lang|tg-Cyrl|З з}} || {{lang|tg-Cyrl|И и}} || {{lang|tg-Cyrl|Ӣ ӣ}} ||
|-
| | {{IPA|/æ/}} || {{IPA|/b/}} || {{IPA|/v/}} || {{IPA|/ɡ/}} || {{IPA|/ʁ/}} || {{IPA|/d/}} || {{IPA|/eː/}} || {{IPA|/jɔː/}} || {{IPA|/ʒ/}} || {{IPA|/z/}} || {{IPA|/i/}} || {{IPA|/ˈi/}}
|-
| {{lang|tg-Cyrl|Й й}} || {{lang|tg-Cyrl|К к}} || {{lang|tg-Cyrl|Қ қ}} || {{lang|tg-Cyrl|Л л}} || {{lang|tg-Cyrl|М м}} || {{lang|tg-Cyrl|Н н}} || {{lang|tg-Cyrl|О о}} || {{lang|tg-Cyrl|П п}} || {{lang|tg-Cyrl|Р р}} || {{lang|tg-Cyrl|С с}} || {{lang|tg-Cyrl|Т т}} || {{lang|tg-Cyrl|У у}} ||
|-
| {{IPA|/j/}} || {{IPA|/k/}} || {{IPA|/q/}} || {{IPA|/l/}} || {{IPA|/m/}} || {{IPA|/n/}} || {{IPA|/ɔː/}} || {{IPA|/p/}} || {{IPA|/ɾ/}} || {{IPA|/s/}} || {{IPA|/t/}} || {{IPA|/u/}}
|-class=unicode
| {{lang|tg-Cyrl|Ӯ ӯ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ф ф}} || {{lang|tg-Cyrl|Х х}} || {{lang|tg-Cyrl|Ҳ ҳ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ч ч}} || {{lang|tg-Cyrl|Ҷ ҷ}} || {{lang|tg-Cyrl|Ш ш}} || {{lang|tg-Cyrl|Ъ ъ}} || {{lang|tg-Cyrl|Э э}} || {{lang|tg-Cyrl|Ю ю}} || {{lang|tg-Cyrl|Я я}}
|-
| | {{IPA|/ɵː/}} || {{IPA|/f/}} || {{IPA|/χ/}} || {{IPA|/h/}} || {{IPA|/tʃ/}} || {{IPA|/dʒ/}} || {{IPA|/ʃ/}} || {{IPA|/ʔ/}} || {{IPA|/eː/}} || {{IPA|/ju/}} || {{IPA|/jæ/}}
|}
=== Arab-Pérsi ===
▲{| cellpadding="4" style="font-size:large; text-align: center;" summary="Thirty two letters of the Tajik Arabic alphabet, capital and lowercase"
|+ style="font-size:smaller;" | '''Alfabét Tajik ning huruf Arab-Pérsi'''
|-
| {{lang|tg-Arab|ذ}} || {{lang|tg-Arab|د}} || {{lang|tg-Arab|خ}} || {{lang|tg-Arab|ح}} || {{lang|tg-Arab|چ}} || {{lang|tg-Arab|ج}} || {{lang|tg-Arab|ث}} || {{lang|tg-Arab|ت}} || {{lang|tg-Arab|پ}} || {{lang|tg-Arab|ب}} || {{lang|tg-Arab|ا}}
|