Basa Kapampangan: Béda antara owahan

|script=[[Aksara Latin|Latin]] ([[Abakada|Aksara kapampanganKapampangan]])<br>Biyèné ditulis nganggo: ''[[Aksara Kulitan|Kulitan]]''

}}'''Basa Pampanga''' utawa '''Kapampangan''' (aksara Kulitan: [[Image:Kapampangan.svg|24px]]) ya iku salah siji basané Filipina. Basa iki dicaturaké ing Provinsi [[Pampanga]], ing bacirané [[Luzon Tengah]], iring kidul Provinsi [[Tarlac]] lan lor-wétané [[Bataan]], akèh-akéhé panyaturé ya iku [[Wong kapampanga|wong Kapampanga]]. Basa Kapampangan uga dingertèni ing sawetara kutha ing [[Bulacan]], [[Nueva Ecija]], lan déning wong [[Aeta|Aitas]] utawa Aéta saka Provinsi [[Zambales]]. Saliyané iku, basa iki uga diarani ''Pampango'' lan ing basa Kapampangan dhéwé diarani ''Amánung Sísuan'', sing tegesé 'basa suson/rumatan'. Ing taun 2012, basa Kapampangan dadi salah sawijining basa gedhé ing Filipina sing resmi diwulang lan disinaoni ing sekolah-sekolah lan universitas-universitas.<ref name="gruyter">{{cite book|author1=Ulrich Ammon |author2=Norbert Dittmar |author3=Klaus J. Mattheier |title =Sociolinguistics: an international handbook of the science of language and society|publisher =Walter de Gruyter|volume=Volume 3|year =2006|page=2018|isbn =978-3-11-018418-1|url =https://books.google.com/books?id=LMZm0w0k1c4C&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false}}</ref>

Tembung ''Kapampangan'' adhedhasar saka tembung ''pampáng'' sing artiné "arus". Ing sujarahé, basa iki dicaturaké ing jaman [[PrajaTondo|Praja Tondo]], sing dipréntah déning [[Lakan]]. Ing abad 18, ana rong buku bab Kapampangan sing ditulis déning Fr. Diego Bergaño. Dhèwéké nulis buku ''Vocabulario de la lengua Pampanga''<ref name="Bergaño">Bergaño</ref> lan ''Arte de la lengua Pampanga''. Wong Kapampangan uga nduwé rong sastrawan gedhé ing abad ka-19. Rama [[Anselmo Fajardo]] kondhang amarga karyané ''Gonzalo de Córdova'' lan ''Comedia Heróica de la Conquista de Granada''. Musanip liyané, [[Juan Crisóstomo Soto]] uga misuwur amarga nulis rena-rena babagan. Salah sijiné, dhèwèké nulis ''Alang Dios'' ing taun 1901. Sastrawan Kapampangan liyané ya iku [[Amado Yuzon]]ugaYuzonuga, sing diarani sujana sastra lan uga calon panampa [[Bebungah Nobèl]] kanggo katentreman lan kasusastran ing taun 1950-an awit sumbangsihé ing kasusastran Kapampangan lumantar "Crissotan".<ref>{{blockquote|Ing manéka pasamuwan, wong Kapampangan katonané luwih kendhel lan yakin yèn sambung rembug karo 'sabarakané' [Kabalen] dhéwé nganggo basa Tagalog tinimbang nganggo basané dhéwé. Kaya ta, akèh pandhita Katulik sing saiki nganggo basa Tagalog ing kotbahé nalika liturgi Kapampangan, sawetara iku pasamuwan siswa SMA uga nganggo basa Tagalog sanajan kabéh sing teka wong Kapampangan.|[http://www.silinternational.org/asia/philippines/ical/papers/pangilinan-Dispute%20on%20Orthography.pdf ]}}</ref>

Kapampangan iku salah sawijiné basa Luzon Tengah sajeroning kulawarga basa [[Basa-basa Austronesia|Austronésia]]. Basa liyané sing cedhak karo basa Kapampangan ya iku [[Basa-basa Sambal|kulawarga basa Sambal]] ing Provinsi [[Zambales]] lan [[basa Bolinao]] sing panyaturé ana ing kutha [[Bolinao, Pangasinan|Bolinao]] lan [[Anda, Pangasinan|Anda]] ing Provinsi [[Pangasinan]]. Saliyané iku, basa Kapampangan isik saduluran uga karo [[basa Jawa]], [[Basa Malagasi|Malagasi]], [[Basa Tagalog|Tagalog]], [[Basa Indonésia|Indonésia]], lan sapanunggalé.

Basa Kapampangan mliginé dicaturaké ing Provinsi [[Pampanga]] lan iring kidul Provinsi [[Tarlac]] ([[Bamban, Tarlac|Bamban]], [[Capas, Tarlac|Capas]], [[Concepcion, Tarlac|Concepcion]], [[San Jose, Tarlac|San Jose]], [[Gerona, Tarlac|Gerona]], [[La Paz, Tarlac|La Paz]], [[Victoria, Tarlac|Victoria]], lan [[Kutha Tarlac]]). Basa iki uga dadi basa guneman ing kutha lan désa wewengkon parimana ing Provinsi [[Bataan]] ([[Dinalupihan, Bataan|Dinalupihan]], [[Hermosa, Bataan|Hermosa]], lan [[Orani, Bataan|Orani]]), [[Bulacan]] ([[Baliuag, Bulacan|Baliuag]], [[San Miguel, Bulacan|San Miguel]], [[San Ildefonso, Bulacan|San Ildefonso]], [[Hagonoy, Bulacan|Hagonoy]], [[Plaridel, Bulacan|Plaridel]], [[Pulilan, Bulacan|Pulilan]] uga [[Calumpit, Bulacan|Calumpit]]), [[Nueva Ecija]] ([[Cabiao, Nueva Ecija|Cabiao]], [[San Isidro, Nueva Ecija|San Isidro]], [[Kutha Gapan]], [[Kutha Cabanatuan]]) [[Zambales]] ([[Kutha Olongapo]], lan [[Subic, Zambales|Subic]]).