Sajarah Prancis: Béda antara owahan

 

== Révolusi Neolitik (6000 SM) ==

 

Wewengkon Prancis ingkang pisanan ngalami fenomena Neolitik wiwit milennium kaping 5 SM inggih punika wewengkon kidul (Midi)<ref name="buku 1"/>. Prabawa njawi ingkang nyawiji ing kawontenan punika mliginipun saking kawasan Laut Tengah<ref name="buku 1"/>. Kawontenan tembikar kanthi tatahan pethétan kulit kerang saking wewengkon punika, ingkang dipunsebat cardium, saking istilah kabudayan ''cardiale''<ref name="buku 1"/>. Kabudayan punika sumebar ngantos sekubenging wewengkon pasisir Laut Tengah, sanajan namung kasil mlebet kirang saking 100 kilomèter ing wewengkon terpencil<ref name="buku 1"/>. Pendhudhuk kanthi kabudayan ''cardiale'' punika taksih tumemplek kanthi kabiyasan lami kados ta methik tanduran, manggèn ing guwa-guwa watu, ngingu mendha lan mendha gibas, sarta nanem gandung lan Hordeum vulgare (orge)<ref name="buku 1"/>. Sampun wonten bentuk-bentuk panggènan ingkang kawangun ing dataran terbuka minangka perintis wujud dhusun, kados ta kapanggih ing situs Couthezon ing wewengkon Vaucluse ingkang gubuk-gubukipun bunder<ref name="buku 1"/>. Lumebet millenium kaping 4 SM prabawa kabudayan ''cardiale'' punika sumebar ngantos njangko wewengkon-wewengkon ing sigaran lèr (situs Roucadour ing wewengkon Lot), sanajan lingkup panyebaranipun tetep winates<ref name="buku 1"/>. Sejatosipun ingkang pisanan ngembangaken kabudayan pertanian inggih punika wewengkon-wewengkon ing belahan wétan Prancis<ref name="buku 1"/>. Kabudayan punika sinebat ''rubanée'' satunggaling istilah ingkang ugi saking name jinis kerajinan tembikar ingkang pinethétan goresan kanthi wujud spiral, uliran, utawi lengkungan. Kabudayan punika dipuntepangaken déning golongan-golongan pamdhateng saking Lembah Danube lan kawasan Éropah Tengah<ref name="buku 1"/>. Kelompok-kelompok ing pangrawuh saking lembah Danube lan kawasan Éropah Tengah<ref name="buku 1"/>. Klompok-golongan ingkang dumugi kanthi bekta uba rampe jangkep lan lajeng bikak tegalan ing nginggilipun lahan-lahan kanthi lapisan lemah endapan (loess) ingkang subur, lan bangun dhusun-dhusun kanthi gegriya ing dhawanipun ingkang mancik 8-40 mèter<ref name="buku 1"/>. Tapak tilas leng tilasanipun saka pancang saking griya-griya kala wau kapanggih ing sapérangan situs purbakala, ing Cuiry-lès-Chaudardes (Aisme) lan ing Charmoy (yonne)<ref name="buku 1"/>. Ing nginggilipun lahan ingkang tumata rapi lan dipunparingi pager semak belukar minangka panjagi, para petani kala wau tetanem (serealia) sarta ternak lembu lan [[babi]]<ref name="buku 1"/>. Ing mangsa punika laladan-laladan pasisir Samudra Atantik Tengah ngalami satunggaling fénomena budaya sanès, inggih punika kabudayan Megalitik<ref name="buku 1"/>.

Sampun dangu kabudayan punika tansah dipungayutaken kaliyan tiyang-tiyang Celt (ide ingkang ngantos sapunika taksih wonten ing tokoh Obelix ing serial komik Asterix)<ref name="buku 1"/>. Sejatosipun dolmèn-dolmèn ingkang paling sepuh saking milenium kaping 5 SM<ref name="buku 1"/>. [[Dolmen|Dolmèn]] utawi meja watu punika ingkang wiwitanipun dipundeleh ing salabetipun yasan tumulus utawi cuwèran inggih punika ruangan mayit<ref name="buku 1"/>. [[Menhir|Mènhir]] utawi tugu batu ngantos samangké taksih boten gampil dipunpastèkaken umuripun lan hambok manawi dipundamel paling wingking<ref name="buku 1"/>. Ginanipun taksih dados teka-teki, kalebet deretan menhir ingkang kapanggih ing Carnac<ref name="buku 1"/>. Pandamelan monumen-monumen ageng kala wau kados ta ménhir-ménhir ingkang kapanggih ing Barnenez caketipun Morlaix, utawi yasan-yasan tulus ing Bougon (Deux-Sèvres), nyirataken kawontenan satunggaling wujud masarakat ingkang gadhah tatan organisasi lan hiérarki<ref name="buku 1"/>. Kawontenan bentuk-bentuk arsitéktur asli kados punika sajatosipun gegayutan kaliyan manéka éwah-éwahan pola ékonomi ingkang caket sesambetanipun kaliyan gejala manggèn netep lan pangrembakan pertanian<ref name="buku 1"/>.