Keris: Béda antara owahan

Curiga utawi '''keris''' punika anggadhahigadhah makna ''lanang'', prakosa lan diwasa, utawi tiyang (jaler) [[Jawa]] punika kedah tangguh, sanggup nglindungi piyambakipun, [[kulawarga]], saha saged mbéla [[nagara|nagari]].<ref name="Keris3">[Draeger & Smith (1969). Comprehensive Asian Fighting Arts. ISBN 978-0-87011-436-6.]</ref>

Dèrèng wonten asil panalitèn ingkang kasil nemtokaken kalapunapa tiyang Jawa miwiti mangertosi keris, wonten keris Jawa sampun anggadhahigadhah wujud ingkang sampurna nalika jaman [[Krajan Majapait]]. Ing jaman rumiyin, keris punika dados lambang kepangkatan ugi saged dados bebungah ingkang paling saé mliginipun manawi bebungah keris saking raja.<ref name="Keris4">[http://www.eastjava.com/books/majapahit/html/dynasty.html eastjava.com] Carita Majapahit</ref>

Jaman sapunika fungsi keris sampun kirang, limrahipun namung dados barang kolèksi ugi kanggé parlengkapan adicara-adicara saha ritual adat. Jaman rumiyin sanèsipun anggadhahigadhah fungsi [[sanjata]], keris ugi saged kanggé tandha status sosial, ''jengjang'' pangkat ugi bebungah. Keris ing jaman rumiyin ugi saged dados lambang paseduluran ingkang dipuntandhai adicara ijol-ijolan keris, malah punika dados simbol paseduluran ingkang paling inggil. Wonten ''praktekipun'' ingkang kaanggep [[klenik]], keris dipunanggep [[jimat]] kaliyan medhia/griya kanggé [[lelembut]].

Keris anggadhahigadhah 49 pérangan.<ref name="Keris7">[http://www.javakeris.com/?mode=viewid&post_id=16 javakeris.com] Ricikan Keris</ref> Pérangan-pérangan punika anggadhahigadhah pérangan-pérangan malih inggakng langkung detail ingkang wujudipun limrahipun ukiran.<ref name="keris8">[http://www.geocities.ws/javakeris/Ricikan1.htm geocities.com] Ricikan Keris (2)</ref> Ukiran ing pérangan-pérangan keris Jawa anggadhahigadhah makna kaliyan karakter ingkang bènten-bènten.<ref name="Keris9">[http://goedangdjadoel.com/2009/07/dhapur-ricikan-keris/ goedangjadoel.com] DHAPUR & RICIKAN KERIS</ref>. 49 ricikan keris inggih punika:<ref name="Keris10">[http://www.sungaikuantan.com/2010/01/bagian-struktur-keris-melayu.html sungaikuantan.com] Pérangan Struktur Keris Melayu</ref><ref name="Keris12">[http://books.google.co.id/books?id=qdEeipxcngAC&pg=PA34&lpg=PA34&dq=Ricikan+keris&source=bl&ots=cOftlQilAK&sig=Stvz8QVU0lDBIPcs8T6_IAbMvck&hl=id&ei=ScfXTcmHCYXsrQeO0PWJBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CFoQ6AEwCTgK#v=onepage&q=Ricikan%20keris&f=false books.google.co.id] Tosan Aji Pesona Jejak Prestasi Budaya</ref>

Gaman utawi gagang inggih punika pérangan ingkang dipuncekel, panggènipun wonten sangandhaping wilah utawi pesi. Manpangatipun inggih punika kagem nyekeli wilah kaliyan kagem dipuncekel nganggé asta. Hulu anggadhahigadhah kathah macem motifipun. Keris [[Bali]] wonten ingkang wujudipun kados patung déwa, patung padende, patung raseksa, patung penari, pertapa, alas, ugi wonten ingkah kinatah [[emas]] lan watu mulya. Keris [[Sulawesi]] nggambaraken manuk liyar, minangka pralambang kanggé profesi masarakat Sulawesi ingkang mujudaken pelaut. Déné [[manuk|peksi]] mujudaken lambang kaslametan dunya. Kadosta motif mustaka manuk ingkang dipun-ginakaken ing keris Riau Lingga, lan kanggé panggènan sanèsipun minangka ''pengembangan tosan aji'' kados ta [[Acèh]], [[Bangkinang]] (Riau), [[Palembang]], [[Sambas]], [[Kutai]], [[Bugis]], [[Luwu]], [[Jawa]], [[Madura]], kaliyan [[Sulu]] anggadhahigadhah ukiran lan pralambang ingkang bènten. Materi ingkang dipun-ginakaken asalipun saking manéka warna bahan kados ta [[gadhing]], balung, logam, ingkang apling asring dipun-ginakaken inggih punika kayu. Hulu keris Jawa muturut garis besaripun kapérang dados sirah wingking, liling, cigir, cetek, bathuk, madharan, kaliyan bungkul.<ref name="Keris5">[http://www.indospiritual.com/artikel_selayang-pandang-keris.html indospiritual.com] Selayang Pandang Keris</ref><ref name="Keris6">[http://www.facebook.com/note.php?note_id=40284023637 facebook.com] Pérangan-Pérangan Keris</ref>

Ingkang dipunwastanii pamor keris punika ugi saged wonten ing tosan aji sanèsipun, kados ta [[tumbak]], [[wedung]], [[pedhang]], lan sapanunggalanipun. Déné pamor ingkang pilihan, biyasanipun kanggé [[wong|tiyang]]-tiyang ingkang anggadhahigadhah kalenggahan tartamtu utawi watek tartamtu. Pramila, langkung saé dipun[[tayuh]] rumiyin supados pirsa cocog botenipun, déné ingkang boten pilihan saged dipungadhahi sinten kémawon. Sejatosipun pamor punika ''gambaran/kesan'' utawi ''image'' wingit ingkang timbul saking ukiran ingkang wonten ing [[wilah]] keris utawi [[gegaman tradhisional]] sanèsipun. Gambaran wingit punika medal saking asil tempa campuran [[tosan]] ingkang dados bahan dhasar kanggé ndamel/nempa keris. Èlmu pamor ing [[gaman]] punika namung dipunkuwaosi déning para [[mpu]]. Jinising pamor inggih punika:

| Pamor jinis punika paling kathah pinanggih, wujudipun boten teratur lan limrahipun kasebar ing ''lumah'' wilah. Wonten ingkang anggadhahigadhah pamikiran pamor punika pamor gagal, nalika empu kepéngin ndamel pamor, nanging gagal. Pamikiran punika dipunbantah lan pirang-pirang empu, pamor punika estu dipunsengaja dipundamel. Pamor punika ugi dipunwastani pamor tiban. Pamor wos wutah gadhah tuwah ingkang saé kanggé katentreman lan kaslametan ingkang gadhah pamor punika, cukup wibawa, lan disayang tiyang ingkang wonten ing sakupengipun. Pamor punika kalebet pamor ingkang boten pamilih.<ref name="Keris1">[http://heritageofjava.com/portal/article.php?story=20090324030212499 heritageofjava.com] kadeleng tanggal 17 Mèi 2011</ref>

| Wonten ingkang nyingkat '''rongenduru''' utawi mastani '''ron kenduru'''. Radi sami kaliyan ganggeng kanyut ananging susunanipun relatif langkung teratur lan rapi. Tuwahipun kanggé kawibawaan lan rejeki. Sae kanggé para pangusaha ingkang anggadhahigadhah kathah anak buwah. Pamor Ron Genduru kalebet pamor ingkang pamilih.

| Wujudipun kados ron sledri. Tuwahipun kanggé nglancaraken pargaulan kaliyan dimisakakeni déning tiyang ingkang wonten ing sakipenge, Wonten ingkang anggadhahigadhah tuwah pangasihan. Pamor Mayang mekar kalebet pamor ingkang pamilih.