Atom: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
éjaan, replaced: kasebut → mau (31) |
éjaan, replaced: dhaérah → tlatah (2), nomor → nomer (5), modhèrn → modhèren (2) |
||
Larik 73:
| url = http://books.google.com/books?id=iZQy2lu70bwC&lpg=PA189&dq=Vaisheshika%20atom%20anu%20paramanu&hl=id&pg=PA189#v=onepage&q=Vaisheshika%20atom%20anu%20paramanu&f=false
| accessdate = 2010-06-09
}}</ref> Saabad sabanjuré mijil rujukan ngenani atom ing donya Kulon déning [[Leukippos]], kang sabanjuré déning muridé [[Demokritos]] pandhangan mau disistematisaké. Kira-kira nalika taun 450 SM, Demokritos nyiptakaké istilah ''átomos'' ({{lang-el|ἄτομος}}), kang ateges "ora bisa ditugel" utawa uga "ora bisa dibagi-bagi manèh". Téyori Demokritos ngenani atom dudu usaha kanggo njlèntrèhaké sawijining fénoména fisis kanthi rinci, nanging sawijining filosofi kang nyoba kanggo mènèhi jawaban marang owah-owahan kang dumadi ing alam.<ref name="unesa hhmamsotu3" /> Filosofi sarupa uga dumadi ing India, sanajan mangkono èlmu pangetauan
Kamajuan luwih adoh ing pamahaman babagan atom diwiwiti kanthi ngrembakané èlmu [[kimia]]. Nalika taun 1661, [[Robert Boyle]] mublikasikaké buku ''[[The Sceptical Chymist]]'' kang duwé argumèn yèn matèri-matèri ing donya iki kapérang saka manéka kombinasi ''"corpuscules"'', ya iku atom-atom kang béda. Iki béda karo pandelengan klasik kang duwé pendhapat yèn matèri kapérang saka unsur-unsur udara, lemah, geni, lan banyu.<ref>Siegfried (2002:42–55).</ref> Nalika taun 1789, istilah ''element'' (''unsur'') didhéfinisikaké déning sawijining bangsawan lan panliti Prancis, [[Antoine Lavoisier]], minangka bahan dhasar kang ora bisa dibagi-bagi luwih adoh manèh kanthi migunakaké métodhe-métodhe kimia.<ref>{{cite web
Larik 221:
=== Partikel subatom ===
{{Main|Partikel subatom}}
Sanajan wiwitané tembung ''atom'' tegesé sawijining partikel kang ora bisa ditugel-tugel manèh dadi partikel kang luwih cilik, sajeroning tèrminologi èlmu kawruh
Saka kabèh partikel subatom iki, èlèktron iku kang paling ènthèng, kanthi massa èlèktron 9,11{{Esp|−31}} kg lan duwé momotan négatif. Ukuran èlèktron cilik banget mula durung ana tèhnik pangukuran kang bisa dipigunakaké kanggo ngukur ukurané.<ref>Demtröder (2002:39–42).</ref> Proton duwé momotan positif lan massa kaping 1.836 luwih abot tinambang èlèktron (1,6726{{Esp|−27}} kg). Neutron ora duwé momotan listrik lan massa bébasé kaping 1.839 massa èlèktron<ref>Woan (2000:8).</ref> atau (1,6929{{Esp|−27}} kg).
Larik 311:
Èlèktron sajeroning sawijining atom ditarik déning proton sajeroning inti atom lumantar [[gaya èlèktromagnètik]]. Gaya iki ngiket èlèktron sajeroning sumur potènsi èlèktrostatik ing saubengé inti. Iki duwé teges yèn ènèrgi njaba diperlokaké supaya èlèktron bisa lolos saka atom. Saya cerak sawijining èlèktron menyang njero inti, saya gedhé gaya atraksiné, saéngga èlèktron kang ana cerak karo punjer sumur potènsi mbutuhaké ènèrgi kang luwih gedhé kanggo lolos.
Èlèktron, padha karo partikel liyané, duwé sipat kaya déné partikel uga kaya déné gelombang (dualisme gelombang-partikel). Méga èlèktron iku sawijining
| last=Mulliken | first=Robert S.
| title=Spectroscopy, Molecular Orbitals, and Chemical Bonding
Larik 348:
| work=Guide to the Nuclear Wall Chart
| publisher=Lawrence Berkeley National Lab
| accessdate=2007-12-21 }}</ref> Kabèh isotop unsur kang duwé
| last=Dumé | first=Belle | date=April 23, 2003
| title=Bismuth breaks half-life record for alpha decay
Larik 364:
=== Massa ===
{{Main|Massa atom|Bobot atom}}
Amarga mayoritas massa atom asalé saka proton dan neutron, gunggung sakabèhé partikel iki sajeroning atom diarani [[
| last=Chieh | first=Chung
| date=January 22, 2001
Larik 370:
| title=Nuclide Stability
| publisher=University of Waterloo
| accessdate=2007-01-04 }}</ref> Atom duwé massa kang kira-kira padha karo
| url=http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=&ascii=html&isotype=some
| title=Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements
Larik 597:
| url=http://map.gsfc.nasa.gov/m_uni/uni_101matter.html
| title=What is the Universe Made Of?
| publisher=NASA/WMAP | accessdate=2008-01-07 }}</ref> Sajeroning galaksi [[Bimasekti]], atom nduwé konsèntrasi kang luwih dhuwur, kanthi dhènsitas matèri sajeroning [[médhium antarlintang]] kisarané watara 10<sup>5</sup> nganti tekan 10<sup>9</sup> atom/m<sup>3</sup>.<ref>Choppin ''et al.'' (2001).</ref> Srengéngé dhéwé dipercaya ana sajeroning [[Gelembung Lokal]], ya iku sawijining
| last=Davidsen | first=Arthur F.
| title=Far-Ultraviolet Astronomy on the Astro-1 Space Shuttle Mission
Larik 739:
=== Wangun téoritis lan wangun langka ===
[[Gambar:Island-of-Stability.png|thumb|right|400px|Panyitraan 3-Dhimènsi anané "[[Pulo stabilitas]]" ing pérangan paling tengen]]
Nalika isotop kanthi
| title=Second postcard from the island of stability
| author=Anonymous | journal=CERN Courier
|