Atom: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: dhaérah → tlatah (2), nomor → nomer (5), modhèrn → modhèren (2)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: biyasané → lumrahé (7)
Larik 274:
| title=Overcoming the Coulomb Barrier
| publisher=Case Western Reserve University
| accessdate=2008-02-13 }}</ref> [[Fisi nuklir]] arupa walikan saka prosès fusi. Ing fisi nuklir, inti dipecah dadi rong inti kang luwih cilik. Iki biyasanélumrahé dumadi lumantar paluruhan radhioaktif. Inti atom uga bisa diowahi lumantar panémbakan partikel subatom kanthi ènèrgi dhuwur. Yèn iki ngowahi gunggung proton sajeroning inti, atom mau bakal malih unsuré.<ref>{{cite web
| author=Staff | date=March 30, 2007
| url=http://www.lbl.gov/abc/Basic.html
Larik 291:
Yèn massa inti sawisé dumadiné réaksi fusi luwih cilik tinimbang gunggung massa partikel awal panyusuné, mula prabédan iki disebabaké déning pangeculan pancaran ènèrgi (umpamané [[sinar gamma]]), kaya déné kang tinemu ing rumus [[E=mc²|kasetaran massa-ènèrgi]] [[Einstein]], ''E''&nbsp;=&nbsp;''mc''<sup>2</sup>, kanthi ''m'' iku massa kang ilang lan ''c'' iku [[karikatan cahya]]. Dhéfisit iki arupa péranganing [[ènèrgi pangiketan]] inti kang anyar.<ref>Shultis ''et al.'' (2002:72–6).</ref>
 
Fusi rong inti kang ngasilaké inti kang luwih gedhé kanthi nomer atom luwih cendhèk tinimbang [[wesi]] lan [[nikel]] (gunggung total nukleon padha karo 60) biyasanélumrahé asifat [[èksotèrmik]], kang tegesé yèn prosès iki ngeculaké ènèrgi.<ref>{{cite journal
| last = Fewell | first = M. P.
| title=The atomic nuclide with the highest mean binding energy
Larik 383:
| doi=10.1016/j.nuclphysa.2003.11.003 }}</ref>
 
Para kimiawan biyasanélumrahé migunakaké ékan [[mol]] kanggo nyatakaké gunggung atom. Sak mol didhéfinisikaké minangka gunggung atom kang ana ing 12 gram persis karbon-12. Gunggung iki ya iku watara 6,022{{Esp|23}}, kang ditepungi uga kanthi jeneng [[tetapan Avogadro]]. Kanthi mangkono sawijining unsur kanthi massa atom 1 u bakal duwé sak mol atom kang massané 0,001&nbsp;kg. Minangka conto, [[Karbon]] duwé massa atom 12 u, saéngga sak mol karbon atom duwé massa 0,012&nbsp;kg.<ref name=iupac>Mills ''et al.'' (1993).</ref>
 
=== Ukuran ===
{{Main|Driji-driji atom}}
Atom ora duwé watesan njaba kang cetha, saéngga dhimènsi atom biyasanélumrahé didhèskripsikaké minangka let antarané loro inti atom nalika loro atom silih gabung bebarengan sajeroning [[Roncèn kimia]]. Driji-driji iki manéka variasi gumantung marang jinis atom, jinis roncèn kang kalibat, gunggung atom ing saubengé, lan spin atom.<ref>{{cite journal
| last = Shannon | first = R. D.
| title=Revised effective ionic radii and systematic studies of interatomic distances in halides and chalcogenides
Larik 469:
=== Aras-aras ènèrgi ===
{{Main|Aras ènèrgi|Garis spèktrum atom}}
Nalika sawijining èlèktron karoncé ing sawijining atom, dhèwèké duwé [[ènèrgi potènsial]] kang bebandhing kuwalik marang let èlèktron marang inti. Iki diukur déning gedhéné ènèrgi kang diperlokaké kanggo ngeculaké èlèktron saka atom lan biyasanélumrahé dièksprèsikaké kanthi satuwan [[èlèktronvolt]] (eV). Sajeroning modhèl mékanika kuantum, èlèktron-èlèktron kang karoncé mung bisa nglungguhi sak sèt kahanan kang punjeré ing inti, lan saben kahanan silih korèspondhènsi marang aras ènèrgi tinentu. Kahanan ènèrgi paling asor sawijining èlèktron kang karoncé ingaran minangka kahanan dhasar, nalika kahanan ènèrgi kang luwih dhuwur ingaran minangka kahanan kaèksitasi.<ref>{{cite web
| last=Zeghbroeck | first=Bart J. Van | year=1998
| url=http://physics.ship.edu/~mrc/pfs/308/semicon_book/eband2.htm
Larik 538:
| doi=10.1070/PU2006v049n07ABEH006013 }}</ref>
 
Ing suhu nyeraki [[nol mutlak]], atom bisa minangka [[kondhènsat Bose-Einstein]], ing endi èfèk-èfèk mékanika kuantum kang biyasanélumrahé mung kadeleng ing skala atom kadeleng kanthi makroskopis.<ref>Myers (2003:85).</ref><ref>{{cite news
| author=Staff | date=October 9, 2001
| title=Bose-Einstein Condensate: A New Form of Matter
Larik 555:
== Idhèntifikasi ==
[[Gambar:Atomic resolution Au100.JPG|right|250px|thumb|Citra [[mikroskop panrowongan payaran]] kang nuduhaké atom-atom indhividhu ing lumahing [[emas]] ([[Indhèks Miller|100]]).]]
[[Mikroskop panrowongan payaran]] (''scanning tunneling microscope'') iku sawijining mikroskop kang dipigunakaké kanggo ndeleng lumahing sawijining bandha ing tingkat atom. Piranti iki migunakaké fénoména [[panrowongan kuantum]] kang ngidinaké partikel-partikel nembus sawar kang biyasanélumrahé ora bisa diliwati.
 
Sawijining atom bisa di[[ion]]isasi kanthi nguwalaké siji èlèktroné. [[Muatan listrik|Muatan kang ana]] nyebabaké trayèktori atom mlengkung nalika dhèwèké ngliwati sawijining [[médhan magnèt]]. Driji-driji trayèktori ion mau ditemtokaké déning massa atom. [[Spèktromèter massa]] migunakaké prinsip iki kanggo ngétung rasio massa marang momotan ion. Yèn sampel mau ngandhut sapérangan isotop, spèktromèter massa bisa nemtokaké proporsi saben isotop kanthi ngukur intènsitas berkas ion kang béda. Tèknik kanggo nguwapaké atom ngliputi [[spèktroskopi émisi atomik plasma gandhèng indhuktif]] (''inductively coupled plasma atomic emission spectroscopy'') lan [[spèktromètri massa plasma gandhèng indhuktif]] (''inductively coupled plasma mass spectrometry''), kaloroné migunakaké plasma kanggo nguwapaké sampel analisis.<ref>{{cite journal