Edvard Munch: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 16:
}}
 
'''Edvard Munch''' ({{IPA-no|ˈedvɑʈ ˈmuŋk|lang|Edvard_Munch_pronunciation.ogg}}; 12 Dhésèmber 1863 – 23 Januari 1944) iku juru lukissungging saka [[Nurwègen]]. Lair ing Adalsbruk, dhèwèké kasuwur minangka èksprèsionis (juru lukissungging ing gagrag èksprèsionisme) sing prigel nyungging bab émosi kaya ta rasa wedi. Panggalihé ing samubarang prakawis mangaribawani tuwuhé gagrag èkprèsionis ing abad kaping 20. Kala samana, wong-wong nganggep cara nglukisnyungging kaya mangkono ngedab-edabi. Edvard Munch mono èksprèsionis sing nglukisnyungging sawenèh lukisansunggingan kondhang.
 
Munch duwé sadulur lanang lan wadon cacah papat. Dhèwèké ndhemeni babagan kagunan awit saka nututi lelabuhané ibuné lan saduluré wadon. Nalika umur telulas taun, kawigatèné marang kagunan lukissungging wiwit tuwuh. Sunggingané sing wiwitan mung wujud prasaja kaya ta gambar botol obat. Ing tembé, dhèwèké baut ing lukisansunggingan lenga. Ibuné Edvard séda amarga [[tuberkulosis]] ing taun 1868, lan salah siji sadulur wadoné, Johanne Sophie uga séda amarga nandhang lelara sing padha ing taun 1877.<ref name="Eg_p16">{{harvnb|Eggum|1984|p=16}}</ref> Edvard Munch ana sambung-raketé karo juru lukissungging nama Jacob Munch lan ahli sajarah nama Peter Andreas Munch.<ref>{{harvnb|Eggum|1984|p=15}}</ref>
 
Ing taun 1879, dhèwèké sinau ana ing pawiyatan luhur tèknik saperlu sinau ngèlmu tèknik. Munch kapétung lantip ing babagan fisika, matematika, lan kimia. Ing kana, dhèwèké uga sinau carané nglukisnyungging nganggo pèrspèktif. Sanajan ta mangkono, dhèwèké kerep nandhang lelara saéngga sinauné kaganggu.<ref name=Pr_p35>{{harvnb|Prideaux|2005|p=35}}</ref> 
 
Ing taun 1880, dhèwèké medhot sekolahé saperlu dadi juru lukissungging. Dhèwèké duwé pamanggih yèn "ing babagan kagunan, aku bakal marsudi saperlu ngertèni tegesing kauripan mliginé kanggo sliraku dhéwé."<ref name="Pr_p35" /> Dhèwèké nuli sekolah ana ing Royal School of Art and Design of Kristiania. Guruné ya iku juru reca nama Julius Middelthun lan juru lukissungging gagrag naturalis nama [[Christian Krohg]].<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=41}}</ref> Ana ing kono, Munch sinau carané gawé reca lan lukisansunggingan naturalis, uga lukisansunggingan potrètépotrèt karyané dhèwèké sing pisanan sing kapétung kondhang, ya iku lukisansunggingan sing nggambaraké dhèwèké lan bapaké.
 
Ing taun-taun pamungkasing uripé, Munch urip ijèn ana ing omahé ing Ekely, ing Skøyen, [[Oslo]].<ref>{{harvnb|Prideaux|2005|p=291}}</ref> Munch séda ana ing omahé rikala 23 Januari 1944, udakara sawulan sawisé dhèwèké ambal warsa kaping 80. Ing wulan Mèi taun 1960, omahé dibungkar.<ref>Altern, Arne: ''Tanker omkring et nedrevet hus.'' In: ''St. Hallvard 1961,'' pp. 5–19.</ref>
==Sawenèh lukisan karyanésunggingané==
<gallery widths="140" heights="140">
Gambar:The Scream.jpg|''Skrik'' (cara Jawa: Jerit). 1893. Cèt, tempera, lan pastèl ing karton. Nasjonalgalleriet, Oslo