Jane Goodall: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: liar → alasan
Hastylutfia (parembugan | pasumbang)
c clean up, replaced: kewan → kéwan (6) using AWB
Larik 1:
'''Dame Jane Morris Goodall''', DBE<span style="font-size:85%;"></span> (<span class="nowrap"><span class="IPA nopopups">/<span title="/ˈ/ primary stress follows">ˈ</span><span title="'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/ʊ/ short 'oo' in 'foot'">ʊ</span><span title="'d' in 'dye'">d</span><span title="/ˌ/ secondary stress follows">ˌ</span><span title="/ɔː/ 'au' in 'fraud'">ɔː</span><span title="'l' in 'lie'">l</span>/</span></span><span class="nowrap"></span>; jeneng lengkapé '''Valerie Jane Morris-Goodall''', lair tanggal 3 April 1934),<ref name="JGBio">{{Cite web|url=http://www.biography.com/articles/Jane-Goodall-9542363|title=Jane Goodall Biography|author=The Biography Channel|year=2010|accessdate=28 July 2010|authorlink=The Biography Channel}}</ref> sadurungé dikenal '''Baroness Jane van Lawick-Goodall''', ya iku primatolog, etolog, [[Antropologi|anthropolog]], kalairan Inggris, lan UN Messenger of Peace.<ref>Holloway, M. (1997) ''Profile: Jane Goodall – Gombe's Famous Primate'', Scientific American '''277'''(4), 42–44.</ref> Kaanggep dadi pakaring simpanse paling mumpuni ing sadonya, Goodall kawentar amarga dhèwèké nyinanoni unsur sosialé lan interaksi antaraning kulawarga simpanse-simpanse alasan ing Gombe Stream National Park, Tanzania, sing suwéné nganti 55 taun.<ref name="nat.geo.04.03.">{{Cite news|title=Jane in the Forest Again|url=http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0304/feature5/fulltext.html|publisher=National Geographic|date=April 2003|accessdate=17 November 2014}}</ref> Dhèwèké ya iku  Jane Goodall Institute lan program Roots & Shoots, lan uwis makarya kanthi ekstensif bab perkara konservasining lan karaharjaning kewankéwan. Dhèwèké uwis ngabdi dadi anggota dewan ing Nonhuman Rights Project  awit payasané ing taun 1996.<ref name="NhRP About">{{Cite web|title=About Us|url=http://www.nonhumanrightsproject.org/about-us-2/|work=NhRP Website|publisher=Nonhuman Rights Project|accessdate=3 September 2013}}</ref><ref name="NhRP Ready">{{Cite web|title=2013 is here, and we are ready!|url=http://www.nonhumanrightsproject.org/2013/01/16/2013-is-here-and-we-are-ready/|work=NhRP Website|publisher=Nonhuman Rights Project|accessdate=3 September 2013|date=16 January 2013|quote=The following year, I created the Center for the Expansion of Fundamental Rights, Inc. (CEFR), which is now the Nonhuman Rights Project, Inc., with Jane Goodall as a board member.}}</ref>
 
== Kawiwitané ==
Valerie Jane Morris-Goodall lair ing taun 1934 ing kutha London sing wong tuwané ya iku Mortimer Herbert Morris-Goodall, wong dagang, lan Margaret Myfanwe Joseph, panganggit novèl sing nganggit nganggo jeneng Vanne Morris-Goodall.<ref name="JGBio">{{Cite web|url=http://www.biography.com/articles/Jane-Goodall-9542363|title=Jane Goodall Biography|author=The Biography Channel|year=2010|accessdate=28 July 2010|authorlink=The Biography Channel}}</ref>
 
Nalika isih cilik, dhèwèké diwénéhi bonéka kéwan simpanse sing persis karo wujud asline diarani Jubilee déning bapaké; remening dhèwèké marang dolanan iku mau ngawali katresnaning dhèwèké marang donya kewankéwan. Saiki, bonéka iku mau isih ana ing mejané dhèwèké ing London. Kaya katulis ing bukuné, sesirahé, ''Reason for Hope'': “My mother’s friends were horrified by this toy, thinking it would frighten me and give me nightmares”<ref>{{Cite book|last=Goodall|first=Jane|author2=Phillip Berman|title=Reason for Hope: a spiritual journey|publisher=Warner Books|year=2000|location=New York|page=4|isbn=978-0-446-67613-7}}</ref> (kanca-kancaning biyungku kaget ndhelok dolanan iku, ndarani yèn iku bisa medén-medéni awakku lan marai aku ngimpi sing ora nggenah). Goodall dhuwé adi wédok, jenengé Judith, sing ambal warsané padha, sanajan lair petang taun sawisé dhèwèké.
 
== Afrika ==
Goodall uwis tresna marang kewankéwan-kewankéwan lan Afrika, sing nggawa dhèwèké menyang gubug dhuwéné kancané ing dataran tinggi ing nagara Kenya ing taun 1957.<ref name="JanesStory">{{Cite web|title=Early Days|url=http://www.janegoodall.org/janes-story|accessdate=28 July 2010|publisher=[[Jane Goodall Institute]]|year=2010}}</ref> Saka kana, dhèwèké makarya minangka sekertaris, lan nuruti pituduhé kancané, dhèwèké nelpon Louis Leakey, arkeolog lan palaeontolog asli Kenya, ora ana niyatan liya ananing supaya bisa ketemu kanggo mbahas bab kewankéwan-kewankéwan. Leakey, sing percaya manawa nyinaoni kethék-khethék gedhé sing isih urip nalika iku bisa nyediani indhikasi-indhikasi mloka-mlakuning hominid-hominid awal,<ref><cite class="citation audio-visual">[http://www.ted.com/talks/jane_goodall_at_tedglobal_07.html ''Jane Goodall helps humans and animals live together'']. </cite></ref> lagi nggolék lan butuh paneliti simpanse, sanajan ngono dhèwèké nyimpen gagsan iku mau mung kanggo dhèwèké. Dhèwèké, malah, kepéngin Goodall makarya kanggo dhèwèké minangka sekretaris. Sawisé nampa restun saka bojoné Mary Leakey, Louis ngutus Goodall menyang Olduvai Gorge ing Tanzania, laladan kanggo rantamané dhèwèké.
 
Ing taun 1958, Leakey ngutus Goodall menyang London kanggo sinau bab kelakuan-kelakuaning primata (kethèk-kethèk) karo Osman Hill lan anatomining primata karo John Napier.<ref name="Morell1995">{{Cite book|last=Morell|first=Virginia|year=1995|title=Ancestral Passions: the Leakey family and the quest for humankind's beginnings|publisher=Simon & Schuster|location=New York|isbn=0-684-80192-2|page=242}}</ref> Leakey ngumpulaké wedana, lan ing tanggal 14 Juli taun 1960, Goodall lunga menyang Gombe Stream National Park, dadi sing sing banjur diarani The Trimates.<ref name="GoodallPeterson2002">{{Cite book|last1=Goodall|first1=Jane|last2=Peterson|first2=Dale|title=Beyond Innocence: An Autobiography in Letters: The Later Years|url=https://books.google.com/books?id=Kdr0TP7ou0wC&pg=PA1|accessdate=13 July 2011|date=25 September 2002|publisher=Houghton Mifflin Harcourt|isbn=978-0-618-25734-8|page=1}}</ref> Dhèwèké dikancani ibuné, ananing ibuné iki perlu kanggo nuruti tuntutaning David Anstey, kepala sipiré, sing merdulékaké kaselamataning dhèwèké; Tanzania diarani ''"Tanganyika"'' nalika iku lan mlebu daerah protektorate nagara Inggris.<ref name="JanesStory">{{Cite web|title=Early Days|url=http://www.janegoodall.org/janes-story|accessdate=28 July 2010|publisher=[[Jane Goodall Institute]]|year=2010}}</ref>