Protéin: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
saka id, paragraf pambuka |
nerusake |
||
Larik 2:
'''Protein''' (oyoting tembung ''protos'' saka [[basa Yunani]] sing tegesé "sing paling utama") yaiku [[senyawa organik]] kompleks sing nduwé [[bobot molekul]] dhuwur sing arupa [[polimer]] saka [[monomer]]-monomer [[asam amino]] sing digandhéngaké siji lan sijiné kanthi [[ikatan peptida]]. Molekul protein ngandhut [[karbon]], [[hidrogen]], [[oksigen]], [[nitrogen]] lan sok-sok uga [[sulfur]] sarta [[fosfor]]. Protein nduwé peran wigati ing struktur lan fungsi kabèh [[sel]] makluk urip lan [[virus]].
Akèh protein arupa [[enzim]] utawa subunit enzim. Jinis protein liya nduwé peran ing fungsi struktural utawa mekanis, kaya umpamané protein sing mbentuk batang lan sendi [[sitoskeleton]]. Protein kalibat ing sistem kakebalan (imun) minangka [[antibodi]], sistem kendali ing wangun [[hormon]], minangka komponen panyimpenan (ing wiji) lan uga ing transportasi hara. Minangka salah sawijining sumber [[gizi]], protein nduwé peran minangka sumber [[asam amino]] kanggo [[organisme]] sing ora bisa nggawé asam amino kasebut (heterotrof).
Protein arupa salah siji saka [[biomolekul]] raksasa, saliyané [[polisakarida]], [[lipid]], lan [[polinukleotida]], sing arupa panyusun utama [[organisme|makluk urip]]. Saliyané iku, protein arupa salah siji [[molekul]] sing paling akèh ditliti ing biokimia. Protein ditemokaké déning [[Jöns Jakob Berzelius]] ing taun [[1838]].
Biosintesis protein alami padha karo [[ekspresi genetik]]. [[Kode genetik]] sing digawa [[DNA]] di[[transkripsi]] dadi [[RNA]], sing duwé peran minangka cithakan kanggo [[translasi]] sing dilakokaké [[ribosom]]. Tekan tahap iki, protein isih "mentah", mung kasusun saka asam amino proteinogenik. Liwat mekanisme pascatranslasi, kawangun protein sing nduwé fungsi kebak sacara biologi.
== Struktur ==
[[Gambar:Protein Structure.jpg|thumb|350px|Struktur tersier protein. Protein iki nduwèni akèh struktur sekunder ''beta-sheet'' lan ''alpha-helix'' sing cendhak banget. Modèl digawé kanthi migunaaké koordinat saka Bank Data Protein (nomor 1EDH).]]
Struktur protein sing disawang minangka hirarki, yaiku arupa struktur primèr (tingkat siji), sekundèr (tingkat loro), tersièr (tingkat telu), lan kuartenèr (tingkat papat). Struktur primèr protein arupa urutan [[asam amino]] panyusun protein sing dihubungaké liwat [[talènan peptida]] ([[amida]]). Sauntara iku, struktur sekundèr protein iku struktur telung dimensi lokal saka manéka rangkéyan asam amino ing protein sing distabilaké déning [[talènan hidrogen]]. Manéka wangun struktur sekundèr upamané yaiku:
* ''alpha helix'' (''α-helix'', "puntiran-alfa"), arupa pilinan ranté asam-asam amino wewangun kaya spiral;
* ''beta-sheet'' (''β-sheet'', "lempeng-beta"), arupa lembaran-lembaran amba sing kasusun saka sapérangan ranté asam amino sing silih kaiket liwat talènan hidrogen utawa takènan tiol (S-H);
* ''beta-turn'', (''β-turn'', "lekukan-beta"); lan
* ''gamma-turn'', (''γ-turn'', "lekukan-gamma").
Gabungan saka manéka ragam saka struktur sekundèr bakal ngasilaké struktur telung dimensi sing dijenengi struktur tersièr. Struktur tersièr biasané arupa gumpelan. Sapérangan molekul protein bisa silih interaksi sacara fisik tanpa [[talènan kovalen]] nggawé oligomèr sing stabil (upamané dimèr, trimèr, utawa kuartomèr) lan nggawé struktur kuartenèr. Conto struktur kuartenèr sing misuwur yaiku [[enzim]] [[Rubisco]] lan [[insulin]].
Struktur primèr saka protein bisa ditemtokaké kanthi sapérangan metode: (a) hidrolisa protein karo asam kuwat (i.e., 6N HCl) lan banjur komposisi asam amino ditemtokaké kanthi amino acid analyzer instrumen, (2) sekuen analisa saka N-terminus kanthi migunaaké degradasi [[Edman]], (3) kombinasi saka pancernan karo trypsin lan mass spektrometri, lan (4) panemton molekular mass kanthi [[mass spektrometri]].
Struktur sekundèr bisa ditemtokaké kanthi migunaaké spektroskopi [[circular dichroism]] ([[CD]]) lan [[Fourier Transform Infra Red]] ([[FTIR]]). Spektrum CD saka puntiran-alfa nuduhaké rong absorbans negatif ing 208 lan 220 nm lan lempeng-beta nuduhaké siji negatif peak watara 210-216 nm. Estimasi saka komposisi struktur sekundèr saka protein bisa dikalkulasi saka CD spektrum. Ing spektrum FTIR, pita [[amida-I]] saka puntiran-alfa iku béda karo pita amida-I saka lempeng-beta. Dadi, komposisi struktur sekundèr saka protein uga bisa diestimasi saka IR spektrum.
{{commons|Proteins}}
| |||