Kemangga: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Kunirasem (parembugan | pasumbang)
c →‎top: clean up, replaced: protein → protéin using AWB
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: srangga → gegremet (3)
Larik 24:
'''Kemangga''', (jeneng liya '''mangga''' utawa '''kalamangga''', sok-sokan '''angga-angga'''), iku sajinis kéwan kanthi awak ros-rosan ([[Arthropoda]]) mawa ''rong sègmèn badan'', ''patang pasang sikil'', ora duwé sewiwi lan ora duwé cangkem pamamah. Kabèh jinis angga-angga digolongaké ing ordho '''Araneae'''; lan padha karo [[kalajengking]], [[tumo]], [[caplak]] lan kerabaté—kabèh sing sikilé wolu—dilebokaké ing kelas '''Arachnida'''. Elmu sing nyinaoni ngenani angga-angga ya iku ''arachnologi''.
 
Angga-angga arupa kéwan pamangsa ([[karnivora]]), malah kadhang uga [[kanibal]]. Mangsa mligi ya iku [[sranggagegremet]]. Mèh kabèh jinis angga-angga, kajaba watara 150 spésies saka suku Uloboridae lan Holarchaeidae, lan subordo Mesothelae, bisa nyuntikaké [[wisa]] liwat sapasang taringé marang mungsuh utawa mangsané. Sanadyan mangkono, saka puluhan éwu spésies sing ana, mung watara 200 spésies kang wisane bisa mbebayani kanggo [[manungsa]].
 
Ora kabèh angga-angga gawé [[sawang]] kanggo nyekel mangsa, nanging kabèh bisa ngasilaké bolah [[sutra]] utawa lamat—ya iku leran serat protéin sing tipis nanging kuwat—saka kelenjar (ingaran ''spinneret'') sing ana ing pérangan mburi badané. Serat sutra iki banget migunani kanggo mbiyantu obahé angga-angga, ngayun saka papan siji menyang papan liyané, njiret mangsa, nggawé kanthong [[endhog]], nglindhungi bolongan susuh, lan liya-liyané.
Larik 32:
(1) patang pasang sikil<br />(2) ''cephalothorax''<br />(3) ''opisthosoma'']]
 
Ora kaya sranggagegremet sing duwé telung pérangan badan, angga-angga mung duwé loro. Sègmèn pérangan ngarep diarani ''cephalothorax'' utawa ''prosoma'', sing sabeneré arupa gabungan saka endhas lan dhadha (''thorax''). Éwadéné sègmèn pérangan mburi diarani ''abdomen'' ([[weteng]]) utawa ''opisthosoma''. Antara ''cephalothorax'' lan ''abdomen'' ana panyambung tipis sing dijenengi ''pedicle'' utawa ''pedicellus''.
 
Ing ''cephalothorax'' ana patang pasang sikil, lan siji tekan patang pasang mata. Saliyané sapasang rahang kanthi suing gedhé (diarani ''chelicera''), ana uga sapasang utawa sapérangan piranti pambiyantu cangkem sarupa tangan sing diarani ''pedipalpus''. Ing sapérangan jinis angga-angga, pedipalpus ing kéwan lanang diwasa saya gedhé lan malih fungsiné minangka piranti pambiyantu nalika kawin.
Larik 39:
 
== Piranti ngrasa ==
[[Mata]] angga-angga lumrahé arupa mata tunggal (mata mawa lensa tunggal), lan dudu mata majemuk kaya ing sranggagegremet. Akèh-akèhé angga-angga duwé pandelengan sing ora patiya apik, ora bisa mbédakaké warna, utawa mung sing sensitive marang padhang lan peteng. Angga-angga sing manggon ing guwa malah ana sing wuta. Kejaba ing sapérangan angga-angga pamburu sing duwé pandelengan tajem lan apik, kalebu nalika ngenali warna.
 
Kanggo nengeri tekané mangsané, lumrahé angga-angga ngandhelaké geteran, ing jaring-jaring sutrané utawa ing lemah, banyu, utawa papan sing diéncoki. Ana uga angga-angga sing bisa ngrasakaké bédané tekanan udara. Piranti panggrayang angga-angga ana ing rambut-rambut sikilé.