Basa: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Unsur dhasar basa: anyar, replaced: nyebabaké → njalari
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: sing → kang (22)
Larik 1:
'''Basa''' iku sistém simbul-simbul lan paugerané kanggo nggunakaké sistém iki. Basa uga bisa ngrujuk ing panggunan sistém kaya mengkéné utawa panyinaonané minangka sawijining fénoména.Lan piranti kanggo sesrawungan ing antaraning manungsa siji lan sijiné. Panemu liya ana singkang mratelake yèn bisa, ateges piranti singkang awujud swara, tanda utawa tulisan kan andhedhasar pikiran lan kekarepan lan. Tegese basa kang kaya dhuwur mau, ya iku tegesé basa singkang kaprah, dingertèni déning umum.
 
== Warna-warnané basa ==
=== Manut wujudé ana warna telu ya iku: ===
* Basa Lisan, ya iku wangun komunikasi [[manungsa]] singkang migunakaké {{ulang|tembung}} singkang diturunaké saka ''kosakata'' singkang akèh (kurang luwih 10.000) bebarengan karo manéka [[jeneng]] singkang dipocapaké liwat utawa migunakaké organ [[cangkem]]. Tembung-tembung singkang dipocapaké kasambung dadi untaian frasa lan [[ukara]] singkang diklompokaké kanthi sintaktis.
* Basa Tulisan, ya iku wangun komunikasi [[manungsa]] singkang migunakaké {{ulang|tembung}} singkang diturunaké saka ''kosakata'' singkang akèh (kurang luwih 10.000) bebarengan karo manéka [[jeneng]] singkang ditulis ing [[médhia]] kaya déné [[dluwang]], [[blabak]], [[komputer]] lan médhia liyané.
* Basa Isarat, ya iku wangun basa singkang ngutamakaké [[komunikasi manual]], basa awak, lan obahing [[lambé]], dudu [[swara]], kanggo [[komunikasi]]. Kaum [[tunarungu]] iku golongan utama singkang migunakaké basa iki, lumrahé kanthi kombinasi karo [[tangan]], orièntasi lan obahing tangan, [[lengen]], lan [[awak]], sarta èksprèsi praupan kanggo ngungkapaké [[pikiran]].
 
== Unsur dhasar basa ==
* [[Fonèm]]
ya iku unsur paling cilik saka [[uni]] [[pocapan]] singkang bisa kanggo mbédakaké tegesé tembung. Fonèm iku awujud swara. Contoné tembung ''ulèr'' lan ''ulès'' duwé teges singkang béda amarga prabédan ing fonem /r/ lan /s/. Uler kang ateges kéwan, nanging ules tegesé salah sijiné jinis kain. Saben basa duwé jumlah lan jinis fonèm singkang béda-béda. Upamané basa [[Jepang]] ora kenal fonèm /la/ saéngga tembung singkang migunakaké fonèm /la/ diganti nganggo fonèm /ra/.
Babagan [[fonèm]] bisa disinauni ing [[fonetik]] lan [[fonologi]].
* [[Morfèm]]
ya iku [[unsur]] paling cilik saka pandhapukan tembung lan disesuaikake karo aturan sawijining basa. Ing basa Indonésia morfem bisa awujud imbuhan. Contoné tembung praduga duwé loro morfèm ya iku /pra/ lan /duga/. Tembung ''duga'' minangka tembung dhasar kanthi tambahan morfèm /pra/ njalari owah-owahan makna ing tembung ''duga''.
* [[Sintaksis]]
ya iku penggabungan [[tembung]] dadi [[ukara]] adhedhasar aturan sistematis singkang ana ing basa tinamtu. Sajeroning basa Indonésia ana aturan SPO utawa [[subjèk]]-[[prédikat]]-[[objèk]]. Aturan iki béda ing basa liya, upamané ing basa Walanda lan Jerman aturan gawé ukara ya iku tembung kriya tansah dadi tembung kaloro ing saben ukara. Bab iki béda karo basa [[Inggris]] singkang ngolèhaké tembung kriya dipasang ora ing urutan kaloro sajeroning ukara.
* [[Semantik]]
nyinaoni makna lan makna saka sawiji basa singkang diwangun sajeroning [[ukara]].
* [[Diskurs]]
ngaji basa ing tahap [[pacelathon]], [[paragraf]], [[bab]], [[carita]] utawa [[literatur]].