Udan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Jinis-jinis udan: ganti isi, replaced: definisi → dhéfinisi
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: sing → kang (26)
Larik 2:
<!-- [[Gambar:Heavy_Rain.jpg|thumb|300px|Your note here]] -->
 
'''Udan''' iku wangun [[presipitasi]] singkang awujud cuwèran. Presipitasi dhéwé bisa awujud padhet (upamané [[salju]] lan [[udan ès]]) utawa aerosol (kaya [[embun]] lan [[kabut]]). Udan dumadi nalika titik [[banyu]] singkang kapisah tiba ing [[bumi]] saka [[méga]]. Ora kabèh banyu udan tiba ing salumahing bumi amarga sapérangan nguap nalika ngliwati hawa singkang garing. Udan jinis iki sinebut [[virga]].
 
Udan mainaké peranan wigati sajeroning [[siklus hidrologi]]. Lembaban saka [[segara]] nguwab, owah dadi [[méga]], kakumpul dadi méga mendhung, banjur mudhun menyang [[bumi]], lan pungkasané bali menyang segara ngliwati [[kali]] lan anak kali kanggo mbalèni [[daur ulang]] iku manèha.
 
[[Gambar:250mm Rain Gauge.jpg|thumb|200px|left|Pangukur udan standar]]
Cacahing banyu udan diukur migunakaké [[pangukur udan]] utawa [[orometer]]. Piranti iki dinyatakaké minangka jeroné [[banyu]] singkang kakumpul ing lumah dhatar, lan diukur kurang luwih 0.25mm. Ékan curah udan miturut SI iku [[milimeter]], singkang dadi cekakan saka liter per mèter pesagi.
 
Banyu udan kerep digambaraké awangun "lonjong", amba ing pérangan ngisor lan nyiut ing sisih ndhuwur, nanging bab iki ora bener. Banyu udan cilik amèh bunder wujudé. Banyu udan singkang gedhé dadi tansaya cèpèr, kaya roti [[hamburger]]; banyu udan singkang luwih gedhé awangun [[payung terjun]]. Banyu udan singkang gedhé tiba luwih rikat tinimbang banyu udan singkang luwih cilik.
 
Lumrahé udan duwé kadhar asam [[pH]] 6. Banyu udan kanthi pH sangisoré 5,6 dianggep [[udan asam]].
 
Akèh wong singkang nganggep yèn udan iku ambuné wangi utawa nyenengaké. Sumber ambu iki yakuwi [[petrichor]], [[lenga atsiri]] singkang diprodhuksi déning [[tetanduran]], sabanjuré diserep déning [[batuan]] lan [[lemah]], lan sabanjuré ucul mensing udara wektu udan.
 
=== Jinis-jinis udan ===
Larik 19:
 
;Jinis-jinis udan miturut dumadiné:
* <u>Udan siklonal</u>, ya iku udan singkang dumadi amarga udara panas singkang munggah dikanthèni angin.
* <u>Udan zenithal</u>, ya iku udan singkang sok kadadéan ing tlatah saubengé [[ekuator]], jalaran saka patemone Angin Pasat Wétan Segara karo Angin Pasat Tenggara. Sabanjuré angin mau munggah lan membentuk gumpalan-gumpalan méga ing saubengé ekuator singkang ndadèkaké méga dadi jenuh banjur dadi udan.
* <u>Udan orografis</u>, ya iku udan singkang dumadi karena angin singkang mengandung [[uwab banyu]] singkang bergerak horisontal. Angin mau munggah menuju pagunungan, suhu adhara dadi adhem sehingga dumadi kondensasi. Dumadilah udan di sakiwa-tengené pagunungan.
* <u>Udan frontal</u>, ya iku udan singkang dumadi nalika massa udara singkang adhem ketemu karo massa udara singkang panas. Papan patemon antara kaloro massa iku karan babagan ''front''. Amarga luwih abot massa adhara adhem manggon luwih ngisor. Ing saubengé babagan ''front'' iki kerep dumadi udan deres singkang bisa diarani udan frontal.
* <u>Udan muson</u> utawa udan musiman, ya iku udan singkang dumadi amarga Angin Mangsa ([[Angin Muson]]). Panyebab dumadiné Angin Muson yakuwi amarga anané perobahan semu taunan [[srengéngé]] antara [[Garis Balik Lor]] lan [[Garis Balik Kidul]]. Ing [[Indonesia]], udan muson dumadi wulan [[Oktober]] nganti [[April]]. Sauntara ing kawasan Asia Wétan dumadi wulan [[Mèi]] nganti [[Agustus]]. Siklus muson iki singkang njalari anané [[mangsa rendheng]] lan [[mangsa katiga]].
 
;Jinis-jinis udan miturut ukuran butir:
* <u>Udan gerimis / drizzle</u>, ddiameter butiranne kurang saka 0,5&nbsp;mm
* <u>Udan salju</u>, dumadi saka kristal-kristal es singkang suhune sangisoré 0° [[Celsius]]
* <u>Udan watu ès</u>, curahan watu ès nalika cuaca panas saka méga singkang suhuné sangisoré 0° [[Celsius]]
* <u>Udan deres / rain</u>, curahan banyu saka méga kanthi suhu sandhuwuré 0° [[Celsius]] kanthi diameter ±7&nbsp;mm