Révisi kala 8 Maret 2018 10.39 besut Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan ganti isi, replaced: mliginé → mligi, sing → kang (3) ← Besutan sadurungé		Révisi kala 24 Sèptèmber 2018 04.40 besut wurungaké Top4Bot (parembugan \| pasumbang) Bot 352.737 suntingan ganti isi, replaced: sawijining → siji (4) Besutan sawisé →
Larik 5: == Gambaran umum == Bab kang mbédakaké unsur siji lan sijiné ya iku '''cacahing proton''' sajeroning inti atom mau. Upamané, kabèh atom [[karbon]] duwé proton akèhé 6 iji, déné atom [[oksigen]] duwé proton akèhé 8 iji. Cacahing proton ing ~~sawijining~~siji atom misuwur kanthi istilah [[nomer atom]] (dilambangaké ''Z''). Sanajan mangkono, atom-atom ing unsur kang padha mau bisa duwé neutron kang béda; bab iki misuwur kanthi sebutan [[isotop]]. [[Massa atom]] ~~sawijining~~siji unsur (dilambangaké "A") iku massa rata-rata atom ~~sawijining~~siji unsur ing alam. Amarga massa èlèktron iku cilik banget, lan massa neutron mèh padha karo massa proton, banjur massa atom lumrahé dinyatakaké kanthi cacahing proton lan neutron ing inti atom, ing isotop kang duwèni kelimpahan paling akèh ing alam. Ukuran massa atom ya iku ''[[ékan massa atom]]'' (smu). Sawetara isotop duwé sipat [[radioaktif]], lan ngalami penguraian (peluruhan) marang radhiasi partikel alfa utawa beta. Unsur kang paling èntheng ya iku [[hidrogen]] lan [[hélium]]. Hidrogen dipracaya minangka unsur kang ana sepisanan ing jagad raya sawisé kadadéan [[Big Bang]]. Kabèh unsur-unsur abot kanthi alami kawentuk lumantar manéka warna cara ([[nukleosintesis]]). Nganti taun [[2005]], dingertèni ana 116 unsur, 93 ing antarané ana ing alam lan 23 unsur minangka unsur gawéan. Unsur gawéan kang sepisanan diprakirakaké ya iku [[teknetium]] ing taun [[1973]]. Kabèh unsur gawéan minangka [[radioaktif]] kanthi wektu paruh kang sedhéla, saéngga atom-atom mau kang kawentuk kanthi cara alami kayané wis ngumbar. Pratélan unsur bisa diandharaké miturut jeneng, simbul, nomer atom, utawa miturut unsur kang nduwé sipat-sipat kimia kang padha. Larik 13: == Nomenklatur == Cara njenengi unsur wis suwé ana sadurungé ana téyori atom ~~sawijining~~siji zat. Sanadyan ing wektu iku durung dingertèni kang endi kang jenengé unsur lan endi kang jenengé senyawa. Nalika téyori atom ngrembaka, jeneng-jeneng unsur kang wis digunakaké ing jaman biyèn tetep digunakaké. Tuladhané, unsur '''Cuprum''' ing basa [[Inggris]] dingertèni kanthi jeneng ''copper'', lan ing basa [[Indonésia]] dingertèni kanthi aran ''tembaga''. Tuladha liyané, ing basa [[Jerman]] ''Wassertoff'' tegesé '''Hidrogen''', lan ''Sauertoff'' tegesé '''oksigen''' Jeneng resmi saka unsur kimia ditemtokaké déning [[organisasi]] [[IUPAC]]. Miturut IUPAC, jeneng unsur ora diwiwiti kanthi hurufkapital, kajaba ana ing wiwitan [[ukara]]. Ing saparo [[abad]] kaping 20, akèh [[laboratorium]] kang bisa nyiptakaké unsur anyar kang duwé tingkat peluruhan kang cukup dhuwur kanggo didol utawa disimpen. Jeneng-jeneng unsur anyar iki uga dikukuhaké déning IUPAC lan padatan njupuk jenengkang dipilih déning panemu unsur mau. Babagan iki bisa nuwuhaké ''kontroversi'' grup risèt kang asli nemu unsur mau lan njenengi unsur kang ditunda ing wektu kang suwé.

Anasir kimiah: Béda antara owahan