Basa krama: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 8:
=== Lawasan ===
[[File:Javanese speech levels (old).png|thumb|300px|Unggah-ungguh Jawa kang lawas]]
Basa krama kang lawas kapérang telu: mudha krama, kramantara, lan wredha krama.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}} Mungguh urutané ana rupa-rupa gumantung pustaka kang kapirid.
 
==== Wredha krama ====
Basa wrédha krama iku basa krama kang dianggo wong tuwa (wredha) marang wong enom. Tembung-tembung kang kaanggo iku kabèh krama, nanging panambang kang kaanggo iku ngoko: ''dak-'', ''ko-'', ''di-'', ''-ku'', ''-mu'', ''-(n)é'', ''-(k)aké''.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}} Ing isor iki conto ukara ing basa wredha krama.
 
<blockquote>Pun anak punapa ajeng nedha ulam ménda? '''Di'''saté raos'''é''' éca, pun Monah saged ambakar'''aké'''.{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}}</blockquote>
 
Conto ing dhuwur nganggo tembung krama, déné ater-ater lan panambangé nganggo ngoko.
 
==== Kramantara ====
Basa kramantara iku basa krama kang dianggo wong-wong kang tatarané (kalungguhané, pangkaté, sekolahé, utawa umuré) padha. Tembung-tembung kang kaanggo iku kabèh krama, samono uga ater-ater lan panembang kang kaanggo: ''dipun-'', ''-(n)ipun'', lan ''-(k)aken''.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}} Basa kramantara mèmper basa wredha krama, mung béda ing panganggoning ater-ater lan panambang. Manut owah-owahan kang anyar, basa kramantara owah arané dadi basa krama lugu. Ing isor iki conto ukara ing basa kramantara.
 
<blockquote>Kang sarira punapa ajeng nedha ulam ménda? Dipunsaté raosipun éca, pun Monah saged ambakaraken.{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}}</blockquote>
 
Conto ing dhuwur mung nganggo tembung krama.
 
==== Mudha krama (krama lugu) ====
Basa mudha krama uga kaaran basa krama lugu iku basa krama kang dianggo wong enom (mudha) marang wong tuwa. Tembung-tembung kang kaanggo iku krama kanthi campuran krama inggil lan krama andhap. Ater-ater utawa panambang kang kaanggo uga krama.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}} Sanajan uga kaaran krama lugu, basa mudha krama séjé basa krama lugu anyar. Basa krama lugu anyar mapaki basa kramantara, déné basa krama lugu iki mapaki basa krama alus. Ing isor iki conto ukara ing basa mudha krama.
 
<blockquote>'''Panjenengan sampéyan''' ''punapa'' '''karsa''' '''dhahar''' ''ulam'' ''ménda''?{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=54-65}}</blockquote>
 
Conto ing dhuwur nganggo tembung krama lan krama inggil (''panjenengan sampéyan'', ''karsa'', lan ''dhahar'')