Basa krama: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 11:
 
==== Wredha krama ====
Basa wrédha krama iku basa krama kang dianggo wong tuwa (wredha) marang wong enom. Tembung-tembung kang kaanggo iku kabèh krama, nanging panambang kang kaanggo iku ngoko: ''dak-'', ''ko-'', ''di-'', ''-ku'', ''-mu'', ''-(n)é'', ''-(k)aké''.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}} Ing isorsor iki conto ukara ing basa wredha krama.
 
<blockquote>Pun anak punapa ajeng nedha ulam ménda? '''Di'''saté raos'''é''' éca, pun Monah saged ambakar'''aké'''.{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}</blockquote>
Larik 18:
 
==== Kramantara ====
Basa kramantara iku basa krama kang dianggo wong-wong kang tatarané (kalungguhané, pangkaté, sekolahé, utawa umuré) padha. Tembung-tembung kang kaanggo iku kabèh krama, samono uga ater-ater lan panembang kang kaanggo: ''dipun-'', ''-(n)ipun'', lan ''-(k)aken''.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}} Basa kramantara mèmper basa wredha krama, mung béda ing panganggoning ater-ater lan panambang. Manut owah-owahan kang anyar, basa kramantara owah arané dadi basa krama lugu. Ing isorsor iki conto ukara ing basa kramantara.
 
<blockquote>Kang sarira punapa ajeng nedha ulam ménda? Dipunsaté raosipun éca, pun Monah saged ambakaraken.{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}</blockquote>
Larik 25:
 
==== Mudha krama (krama lugu) ====
Basa mudha krama uga kaaran basa krama lugu iku basa krama kang dianggo wong enom (mudha) marang wong tuwa. Tembung-tembung kang kaanggo iku krama kanthi campuran krama inggil lan krama andhap. Ater-ater utawa panambang kang kaanggo uga krama.{{sfn|Suwadji|2013|p=11}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}} Sanajan uga kaaran krama lugu, basa mudha krama séjé basa krama lugu anyar. Basa krama lugu anyar mapaki basa kramantara, déné basa krama lugu iki mapaki basa krama alus. Ing isorsor iki conto ukara ing basa mudha krama.
 
<blockquote>'''Panjenengan sampéyan''' ''punapa'' '''karsa''' '''dhahar''' ''ulam'' ''ménda''?{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}</blockquote>
Larik 36:
 
==== Krama lugu ====
Basa krama lugu iku basa krama kang tembung-tembung, ater-ater, lan panambangé kabèh krama.{{sfn|Suwadji|2013|pp=13-14}} Basa krama lugu anyar béda saka basa krama lugu lawas kang uga aran basa mudha krama. Basa krama lugu anyar padha karo basa kramantara kang lawas. Ing isorsor iki conto tulisan ing basa krama lugu.
 
<blockquote>Mangké sonten, manawi siyos, kula badhé késah dhateng Surabaya. Manawi sampéyan gadhah arta, bok kula dipunsambuti sangu. Badhé nédha Paman, piyambakipun saweg boten gadhah arta. Wonten arta sakedhik, nanging, cariyosipun Paman, sampun kalajeng dipuntumbasaken obat.
Larik 44:
 
==== Krama alus ====
Basa krama alus iku basa krama kang tembung-tembung, ater-ater, lan panambangé krama kanthi campuran tembung krama inggil lan krama andhap.{{sfn|Suwadji|2013|pp=13-14}} Duk nguni, basa krama alus kaaran basa mudha krama. Ing isorsor iki conto tulisan ing basa krama lugu.
 
<blockquote>Mangké sonten, manawi siyos, ''dalem'' badhé késah dhateng Surabaya. Manawi '''panjenengan''' '''kagungan''' arta, bok ''dalem'' dipun'''paring'''i '''ngampil''' sangu. Badhé '''nyuwun''' Paman, '''panjenengan'''ipun saweg boten '''kagungan''' arta. Wonten arta sakedhik, nanging, '''pangandikan'''ipun Paman, sampun kalajeng dipun'''pundhut'''aken obat. Bibi '''gerah''' '''asta'''nipun. Saged ta nyuwun '''ngampil''' sadinten kalih dinten?{{sfn|Suwadji|2013|pp=13-14}}</blockquote>