Basa ngoko: Béda antara owahan

Basa krama kang lawas kapérang telu: ngoko lugu, ngoko antya-basa, lan ngoko basa-antya.{{sfn|Suwadji|2013|pp=10-11}}{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=3-5}} Ana uga kang mérang basa ngoko dadi basa ngoko lugu lan basa ngoko andhap. Basa ngoko andhap banjur kapérang manèh dadi basa ngoko antya-basa lan basa ngoko basa-antya.{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}}{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}<ref name=":1">{{Cite magazine|last=|first=|date=1903-08-09|title=Antya basa lan basa antya|url=https://www.sastra.org/koran-majalah-dan-jurnal/sasadara/543-sasadara-radya-pustaka-1903-08-1808?k=madyantara|magazine=Sasadara|doi=|pmid=|access-date=}}</ref>{{sfn|Harjawiyana|Supriya|2001|p=18}}{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}}

Basa ngoko lugu (utawa mung basa ngoko, uga diarani basa Jawa dwipa'''{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}}''') iku basa ngoko kang mung nganggo tembung, ater-ater, lan panambang ngoko.{{sfn|PadmosoekotjoSuwadji|19532013|pp=1310-1511}}{{sfn|SuwadjiPrajapustaka|20131925|pp=103-115}}{{sfn|PrajapustakaPadmosoekotjo|19251953|pp=313-515}} Madyama purusané nganggo tembung ''kowé,'' déné pratama purusané nganggo tembung ''aku''.''{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}'' Panganggoning basa ngoko lugu padatané ing guneming bocah marang bocah, wong tuwa marang wong nom tanpa ngajèni, bandara marang abdiné.{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}} Ing sor iki conto ukara kang nganggo basa ngoko lugu.

Basa ngoko antya-basa iku basa ngoko kang nganggo tembung, ater-ater, lan panambang ngoko kanthi woworan [[tembung krama inggil]].{{sfn|PadmosoekotjoSuwadji|19532013|pp=1310-1511}}{{sfn|SuwadjiPrajapustaka|20131925|pp=103-115}}{{sfn|PrajapustakaPadmosoekotjo|19251953|pp=313-515}} Madyama purusa kang kaanggo iku tembung ''sliramu{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}}'' utawa ''sariramu'', déné pratama purusané nganggo tembung ''aku''.''{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}'' Panganggoning basa ngoko antya-basa padatané ing guneming wong tuwa marang wong nom kang pangkat luwih dhuwur lan priyayi marang priyayi kang wis raket banget.{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}} Ing sor iki conto ukara kang nganggo basa ngoko antya-basa.

Basa ngoko basa-antya iku basa ngoko kang nganggo tembung, ater-ater, lan panambang ngoko kanthi woworan [[tembung krama]] saha tembung krama inggil.{{sfn|PadmosoekotjoSuwadji|19532013|pp=1310-1511}}{{sfn|SuwadjiPrajapustaka|20131925|pp=103-115}}{{sfn|PrajapustakaPadmosoekotjo|19251953|pp=313-515}} Madyama purusa kang kaanggo iku tembung ''panjenengan''{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}} utawa ''panjenenganmu'', déné pratama purusané nganggo tembung ''aku''.''{{sfn|Prajapustaka|1925|pp=4-5}}'' Ana sawatara tembung ngoko kang ora kena dikramakaké supaya dumadi basa ngoko basa-antya, ya iku: ''ana'', ''endi'', ''ora'', ''arep'', ''aku'', ''iki'', ''iku'', ''utawa'', ''isih'', ''apa'', ''aja'', ''iya'', ''amarga'', ''enggon'', ''kana'', ''kéné'', ''kono'', ''karo'', ''kapan'', ''kepriyé'', ''kang'', ''durung'', ''dudu'', ''saiki'', ''saprana'', ''sapréné'', ''saprono'', ''samana'', ''saméné'', ''samono'', ''sing'', ''wis'', ''lagi'', ''pira'', ''dhèk'', ''jaré'', ''mau'', ''manèh'', ''menawa'', ''menyang'', ''marang'', ''mung'', ''mengko'', ''mangkana'', ''mengkéné'', ''mengkono'', ''baé'', lan ''nganti''.<ref name=":1" /> Panganggoning basa ngoko basa-antya padatané ing guneming wong tuwa marang wong nom kang pangkat luwih dhuwur.{{sfn|Padmosoekotjo|1953|pp=13-15}} Ing sor iki conto ukara kang nganggo basa ngoko basa-antya.