Kasunanan Surakarta: Béda antara owahan

'''Kasunanan Surakarta Hadiningrat''' (Jawa[[Hanacaraka]]: ꦑꦯꦸꦟꦤ꧀ꦤꦤ꧀ꦯꦸꦫꦑꦂꦡꦲꦢꦶꦟꦶꦁꦫꦠ꧀) iku karajan ing [[Jawa Tengah]] kang madeg taun [[1745]] minangka terusan saka [[Kasunanan Kartasura]].

[[Kasultanan Mataram]] kang runtuhbubar amargajalaran pambrontakan [[Trunajaya]] taun [[1677]]. Kutha krajanipunkrajané dipindahakendipindhah déning [[Sunan Amral]] menyang [[Kartasura]]. Ing jamanipunjaman [[Pakubuwana II]], Kasunanan Kartasura runtuhbubar amargajalaran pambrontakanepambrontakan wong-wong [[Tionghoa]] kang olèh panjurung saka wong-wong Jawa anti [[VOC]] taun [[1742]]. Kutha [[Kartasura]] kasil direbut manèh déning [[Cakraningrat IV]], penguasanipunpanguwasa ing Medura Kulon, sekuthu VOC nanging kahanané wis rusak banget. Pakubuwana II kang nyingkir menyang [[Panaraga]] mutusaké yasakanggo miyasa pura anyar ing désa Sala, ingkangkang dadosbakal dadi kutha krajanipunkrajaning [[Kasultanan Mataram]] ingkangkang anyar lan dipunjenengidiwastani "KratonKaraton Surakarta".

BangunanipunWangunan Karaton Kartasura kang wus remuk, lan dianggep kecemarrusak wuswis botenora layakpantes manèh. [[Mula saka iku Tumenggung Honggowongso]], [[Tumenggung Mangkuyudha]], lan J.A.B Hohendorff dipunutusdiutus kaliyandéning [[Pakubuwana II]] kanggékanggo golèk lokasinipunpapan kanggo ngadegaké karaton kang anyar. Dipun bangunNuli karaton anyar diwangun ing pingiripunpinggiré Kali Bengawan Sala, ing Désa Sala ing taun 1745. KeratonipunKaraton dipunyasadiyasa nganggéklawan kayu [[jati]] saking Alas Kethu, ingkangkang wontenana ing laladan [[Wanagiri]]. kayunipunkayuné dikelikedikèlikaké lumantar Kali [[Bengawan Sala|Bengawan Sala.]]. KratonKaraton resmi dipunpanggenngadeg ing [[17 Fèbruari]] [[1745]], utawa Rebo Pahing 14 Sura 1670.

AmergaJalaran [[PerjanjianPrejanjèn Giyanti|Prajanjian Giyanti]] [[13 Fèbruari]] [[1755]], Surakarta dadosdadi kutha krajanipunkrajané Kasunanan Surakarta, kaliyanklawan RatunipunRatu [[Pakubuwana III]]. YogyakartaDéné Ngayogyakarta uga yasa keratonekaratone dhéwé ing taun 1755, kaliyankalawan RatunipunRatu [[Hamengkubuwana I]]. Ing [[PerjanjianPrajanjèn Salatiga]], taun [[1757]] wewengkon Kasunanan Surakarta ing pérangansisih leripunlor diparengakendiwènèhaké menyang [[PangeranPangéran Sambernyawa]] (Mangkunagaran[[Mangkunagara I]]).

Kasunanan Surakarta minangka terusan saka [[Kasunanan Kartasura]] banjur ngadhepi pambrontakan [[Hamengkubuwana I|Pangeran Mangkubumi]] adhineadhiné [[Pakubuwana II]] ing taun [[1746]]. Ing tengahsatengahing papranganprang, Pakubuwana II séda amargajalaran geringgerah ing taun [[1749]]. Nanging, koberpanjenengané nyerahakémasrahaké kadhaulatan nagari [[Jawa]] marang [[VOC]] kang diwakili déning [[Baron von Hohendorff]]. Wiwit iku, mung VOC kang duwé hak nglantik ratu-ratu katurunanturunané [[Mataram]].

Ing tanggal [[13 Fèbruari]] [[1755]] pihak VOC kang wisnembé ngalaminemahi kebangkrutanbangkrut kasil ngajak Pangeran Mangkubumi rukun. [[Prajanjian Giyanti]] kang ditapakasmani déning [[Pakubuwana III]] ngakoni kadhaulatan Pangeran Mangkubumi minangka ratu Mataram kang nguasaninguwasani separo setengahsaka wewengkon Kasunanan Surakarta kanthi gelarwastana [[Hamengkubuwana I]]. SairingSairingan karo lumakuning wektu, nagari Mataram kang dipanggedhèni déning Hamengkubuwana I banjur luwih misuwur kanthi jeneng [[Kasultanan Yogyakarta]].

Sabanjuré, wewengkon Kasunanan Surakarta tansaya suda amargajalaran separo saka wewangkoné diwènèhaké marang [[Mangkunagara I]] sarujuk karolumantar [[Prajanjian Salatiga]] taun [[1757]]. Wewengkon [[Surakarta]] tansaya suda manèh sawisé [[Perang Dipanagara]] rampung taun [[1830]] amargajalaran laladan-laladan mancanagara direbut peksa déning [[Walanda]].

Ing wiwitan mangsa kamardikan [[Républik Indonésia]] ([[1945]]-[[1946]]), Kasunanan Surakarta bebarengan karo [[Praja Mangkunagaran]] tau dadi [[ProvinsiDhaérah Istiméwa Surakarta|Laladan Istimewa Surakarta]]. Nanging amarga haruharagègèran lan agitasi pulitik wektunalika iku, ing tanggal [[16]] [[Juni]] [[1946]] déning Pamaréntah Indonésia statuséngowahi diowahistatusé dadi [[Karesidenan Surakarta|Karesidènan Surakarta]], nyawiji sajeroning wewengkon [[Indonésia|Nagara Kesatuan Républik Indonésia]].

* [[Sajarah NusantaraNuswantara]]