Panulak sètan: Béda antara owahan

'''Panulak sètan''' utawa kasebut [[èksorsisme]] (saka basa Yunani εξορκισμός, exorkismo "diikat kanthi sumpah") ya iku tumindak miturut agama kanggo ngusir lan nolak dhemit utawa memedi spiritual liyané saka wong, utawa papan panggonan tartamtu. Gumantung saka kapercayan spiritual exorcist, iki bisa ditindakake kanthi nyebabake entitas sumpah sumpah, nindakake ritual sing rumit, utawa mung kanthi mrentah supaya lunga kanthi jeneng kekuwatan sing luwih dhuwur. Laku minangka kuno lan bagèan saka pranatan kepercayaan kang akèh budaya lan agama.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/40981163|title=A concise companion to the Jewish religion|last=Jacobs, Louis.|date=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-280088-4|edition=Abridged and updated ed|location=Oxford|oclc=40981163}}</ref>

Wong kang nandangi kagiyatan nulak sètan (èksorsisme) diarani minangka èksorsis, uga biasané dadi [[imam]] utawa wong kang dipercaya duwé kekuwatan utawa kemampuan khusus. Eksorsis bisa migunakaké donga lan kabèh kang gayutan karo agama, kayata mantra, lelakon khusus, simbol, gambar/patung wong suci, jimat, lan liya-liyané. Eksorsis mesthi njaluk pitudhuh marang [[Hyang|Gusti Allah]], [[Yésus Kristus|Yesus]] lan/utawa sawetara malaikat kanggo mbantu anggonané nglakoni kagiyatan nulak sètan utawa èksorsisme. Umumé, wong kang kerasukan ora dianggep [[dhemit]], uga ora dadi tanggung jawab kanggo tumindaké dhèwé kang dilakokaké. Mula, para pelaku nganggep kagiyatan eksorsisme dadi obat tinimbang paukuman. Ritual umum babagan perkara iki biasané mènèhi kawigatèn ora bakal ana kekerasan marang wong kang lagi kerasukan. Yèn ana potensi kerasukan biasané biasane mung ditrapaké lan ditalèni.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/26158984|title=Hostage to the devil : the possession and exorcism of five living Americans|last=Martin, Malachi,|isbn=0-06-065337-X|edition=HarperSanFrancisco edition|location=[San Francisco, Calif.]|oclc=26158984}}</ref>

Duwé demonik utawa sètan dudu diagnosis ngenani jiwa utawa diagnosis mèdis sing dingerteni DSM-5 utawa ICD-10. Wong-wong kang mratelakaké kapercayan babagan demit duwe kadang-kadang diwenehi gejala kang ana gandhèngaé karo penyakit awak utawa mèntal, kayata histèria, mania, psikosis, sindrom Tourette, èpilepsi, skizofrenia utawa gangguan idhèntitas disosiative.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/33440984|title=The encyclopedia of the paranormal|last=Stein, Gordon.|date=1996|publisher=Prometheus Books|isbn=1-57392-021-5|location=Amherst, N.Y.|oclc=33440984}}</ref> Ing njero komunitas ngelmiah, karya [[Psikiatri|psikiater]] M. Scott Peck, kang precaya èksorisme utawa ngelmu kang nulak sètan, ngasilaké dèbat lan ngala-ala. Akèh digawé saka hubungané karo Malachi Martin kang kontrovèrsial, imam Katolik Roma lan mantan Jesuit, sanajan kasunyatan manawa Peck terus-terusan nyebutaké Martin dadi tukang ngapusi lan manipulator. Kritikus liyané kang nglawan Peck kalebu nyatakaké yèn dhèwéké nglanggar batas etika profèsional kanthi nyoba mbujuk pasièn supaya nampi kekristenan.<ref>{{Cite web|url=http://www.natcath.org/NCR_Online/archives2/2005b/042905/042905m.htm|title=Books: The devil you know|website=www.natcath.org|access-date=2020-05-14}}</ref> Kajaba iku, ana wujud monomania kang diarani demonomania utawa demonopati kang pasièn percaya manawa dhèwéké wis diduwéni déning siji utawa luwih dhemit.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/62533966|title=The encyclopedia of schizophrenia and other psychotic disorders|last=Noll, Richard, 1959-|date=2007|publisher=Facts on File|isbn=0-8160-6405-9|edition=3rd ed|location=New York|oclc=62533966}}</ref> Ilusi kang ngilangi èksorisme marang wong kang ngalami gejala milik diwènèhaké dèning sawetara èfek plasebo lan kekuwatan saran.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/26129236|title=Possession and exorcism|last=Levack, Brian P.|date=1992|publisher=Garland Pub|isbn=0-8153-1031-5|location=New York|oclc=26129236}}</ref> Sawetara kasus nyatakaké manawa ana wong kang naté duwé narcisis utawa ngalami rasa percaya dhiri kang rendah lan tumindak dhemen sètan supaya èntuk kawigatèn.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/26129236|title=Possession and exorcism|last=Levack, Brian P.|date=1992|publisher=Garland Pub|isbn=0-8153-1031-5|location=New York|oclc=26129236}}</ref>

Sarat kanggo praktik èksorisme ya iku ṭard (utawa dafʿ) al-shayṭān / al-jinn (mbuwang dhemit / roh), ʿilāj (perawatan), lan ibrāʾ al-maṣrūʿ (ngobati wong kang duwé), nanging uga ruḳya (enchantment)<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/399624|title=The encyclopaedia of Islam.|last=Gibb, H. A. R. (Hamilton Alexander Rosskeen), 1895-1971.|last2=Bearman, P. J. (Peri J.)|date=1960-2009|publisher=Brill|isbn=90-04-16121-X|edition=New edition|location=Leiden|oclc=399624}}</ref> digunakaké kanggo ngilangi macem-macem roh.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/145927975|title=The encyclopaedia of Islam three|last=Gaborieau, Marc.|last2=Allen, Roger, 1942-|last3=Krämer, Gudrun.|last4=Fleet, Kate.|last5=Matringe, Denis.|last6=Nawas, John Abdallah, 1960-|last7=Rowson, Everett K.|date=2007-<2019>|publisher=Brill|isbn=978-90-04-15017-1|edition=3rd ed|location=Leiden [Netherlands]|oclc=145927975}}</ref> Eksorisme [[Islam]] bisa uga kalebu wong kang dirawat, nalika sheikh nyèlèhaké sirah ing sirah pasièn nalika maca ayat-ayat saka [[Kuran|Al-Quran]], nanging iki ora wajib. Ngombé utawa nyiram banyu suci (banyu saka sumur Zam-zam) bisa uga ditindakaké kanthi ngetrapaké minyak wangi kang ora dudu alkohol, kang diarani minangka lebaran. Ayat-ayat khusus saka Quran diturunaké, kang ngluhuraké Gusti Allah (e.g. Ayat Singgah (Arab: آية الكرسي Ayatul Kursi), lan njaluk pitulungan saka Gusti Allah. Ing sawetara kasus, adhan (nyebat donga saben dinané) uga diwaca, amarga iki duwé èfek kanggo ngilangi makhluk ghaib utawa jin. Nabi Islam Muhammad mulang para pandherekipun supaya maca telung surah pungkasan saka Al-Quran, Surat al-Ikhlas , Surat al-Falaq lan Surat an-Nas. Hadits kang nglaporaké Muhammad, nanging uga Yesus, nindakake upacara ekskresisme minangka conto lan ijin kanggo upacara eksokratisme.<ref>{{Cite journal|last=Szombathy|first=Zoltan|date=2014-10-01|title=Exorcism|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/*-COM_26268|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>