|
[[Gambar:Dewa.jpg|thumb|Déwa Baruna]]
Wonten ing ajaran [[agama]] [[Hindhu]], '''Baruna''' utawa '''Waruna''' ([[SansekertaSangsekerta]]: वरुण; [[Basa Latin|Latin]]: ''Varuna'') inggih punika manifestasi [[Brahman]] ingkang dados panguwaos lautsamudra kaliyan [[segara|seganten]]. Tembung Baruna (''Varuna'') asalipun saking ''var'' ([[Sanskerta]]) ingkang gadhah teges "nutup". Tembung "var" mau lajeng dipungayutaken kaliyan lautseganten, amargi [[segara]] punika amba sanget saha saged nutupi sapérangan ageng wewengkon [[bumi]].<ref name="buku 1">I Ketut Sukartha, dkk. (2003). ''Agama Hindu untuk SLTP Kelas 3''[[ISBN 979-571-020-6 (jilid 1)]]. Denpasar: Penerbit Ganeca Exact.</ref>
Baruna saha Mitra inggih punika déwa saking prekawis sosial, kalebet sumpah, saha asring kagambaraken kembar antawisipun déwa kekalih punika (senyawa dvandva). Baruna ugi kembar kaliyan déwa [[Indra]] wonten ing [[Rgveda]], kados ta Indra-Varuna (nalika déwa kekalih punika sami ambiyantu nalika yasa ing taun énggal saperlu miwiti jaman ingkang énggal)<ref>FBJ Kuiper, Ancient Idian Cosmopony, Beombay 1983</ref>)
Minangka déwa langit (akasa), Baruna saéstusaèstu nguwaosi sepalih petenging langit, utawi langit lau (rasa), utawi dados sulihing "peteng" sisihing [[srengéngé]] amargi lampahipun wangsaul saking sisih kilèn tumuju mring sisih wétan nalika wayah ndalu.<ref>Sieg, Der Nachtweg der Sonne 1923</ref>
Miturut kapitadosan [[umat Hindhu]], Baruna nguwaosi hukumkukum alamngalam ingkang dipunsebut [[Reta]]. Piyambakipun nitih makluk ingkang dipunsebut [[makara]], sepalih [[baya]] sepalih [[menda|wedhus]] (sawatawis wekdal makara dipunsamikaken kaliyan [[baya]], utawi saged ugi dipungambaraken minangka sepalih [[wedhus]] sepalih [[iwak|mina]]). Garwanipun Beliau winastan [[Baruni]], ingkang mapan wonten ing pura mutiara. Déning tiyang wicaksana, Déwa Baruna ugi dipunsebut minangka "Déwa langit", "Déwa [[Udan|jawah]], sarta déwa ingkang nguwaosi hukumkukum.<ref name="buku 2">Dharam Vir Singh (Alih Basa Déning I. G. A. Dewi Paramitha, S. S. (2006). ''Hinduisme Sebuah Pengantar''[[ISBN 978-979-722-399-1]]. Surabaya: Penerbit Paramita.</ref>
== Mantra ==
Wonten ing kitab ''[[Weda]]'', Déwa Baruna minangka panguwoas hukumkukum alamngalam langkung asring dipunsembah, antawisipun minangkan déwa palindhung.<ref name="internet ">[http://www.scribd.com/doc/61191456/zaman-weda](dipunundhuh tanggal 20 NOvember 2012)</ref>
Mantra kanggékagem Déwa Baruna:
:''Agnum su tubhyam varuna svadhavo,''
:''yuyam pata svastibhih sada nah''
;Tegesipun
;Teges
:Mugi-mugi puja punika gadhah makna dhuamteng Panjenengan, O Baruna ingkang bébas
:Mugi-mugi kula sadaya slamet nalika ngaso, mugi-mugi kula sadaya slamet anggénipun makarya
| 