Wayang kulit: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
YiFeiBot (parembugan | pasumbang)
c Bot: Migrasi 1 pranala interwiki, karena telah disediakan oleh Wikidata pada item d:q12524367
미솔파 (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: Uga delengen → Deleng uga, ya iku → yaiku (7) using AWB
Larik 6:
 
==Panyebaran==
Wayang iki ora mung sumebar ing Jawa waé, nanging uga ing tlatah liya ing [[Nuswantara]]. Wayang kulit sumebar ing tanah Jawa lan uga pérangan liya ing [[Nusantara]], nanging wayang iki luwih disenengi déning wong [[Jawa Tengah]] lan sapérangan [[Jawa Wétan]]. Ing antarané panggonan siji lan liyané duwé gagrag dhéwé-dhéwé, kang gedhé dhéwé ya ikuyaiku ''Gagrag Ngayogyakarta'' lan ''Gagrag Surakarta''. ''Gagrag Banyumas'' lan ''Gagrag Pesisiran'' uga kondhang ing tlatahé dhéwé.
 
Ing jaman saiki, pagelaran wayang olèh owah-owahan. [[Campursari]] lan dhagelan mlebu ing antarané pagelaran mau. Amarga wayang uga wis mlebu dadi acara [[télévisi]], suwéné pagelaran kang asliné sewengi bisa dikurangi dadi sawatara jam waé.
 
Wayang kulit uga asring sinebut wayang purwa. Sumber caritané ya ikuyaiku saka kitab Mahabharata lan Ramayana kang ditulis déning Mpu Sedah, Mpu Panuluh, lan Mpu Kanwa.
 
== Panggawéné wayang ==
Wayang kulit lumrahé digawé saka bahan kulit [[kebo]] kang wis diprosès dadi kulit lembaran, saben siji paraga wayang mbutuhaké watara ukuran 50 x 30 cm kulit lembaran kang banjur ditatah nganggo piranti wujud [[wesi]] lancip. Wesi waja iki digawé luqih dhisik kanthi manéka wangun lan ukuran, ana kang lancip, pipih, cilik, gedhé lan wangunliyané kang duwé fungsi béda-béda.
 
Wosé piranti mau kanggo gawé manéka bolongan ukiran ana ing lembaran wayang. Sabanjuré dipasang pérangan awak liyané ya ikuyaiku tangan. Tangan wayang dumadi saka rong pérangan ya ikuyaiku lengen dhuwur lan ngisor, saéngga tangan bisa diobahaké niru obahing tangan manungsa. Gagang wayang digawé saka bahan [[sungu]] kebo utawa [[sapi]]. Tangan wayang uga diwènèhi gagang supaya [[dhalang]] bisa ngobahaké tangan wayang mau.
 
==Karakteristik paraga wayang<ref>Kolèksi Museum Ranggawarsito Semarang</ref>==
Larik 44:
 
==Uba Rampé pakeliran==
Pakeliran utawa pagelaran wayang kulit merlokaké piranti ya ikuyaiku antarané:
{|
|-
Larik 80:
 
===Simpingan Kiwa===
Ing antarané kang ditata ana ing sisih kiwa ya ikuyaiku:
{|
|
Larik 309:
 
===Wayang Dhudahan===
Wayang dhudahan ya ikuyaiku wayang kang ora mèlu disimping nanging mung disimpen ana sajeroning kothak. Biasane wayang dhudahan iku kalebu wayang kang kerap dilakokake déning Ki Dhalang. Contone wayang dhudahan:
 
1. Dhudahan Kurawa
Larik 403:
*[[Joko Edan]]
 
== UgaDeleng delengenuga ==
*[[Wayang]]
*[[Wayang Purwa]]