|
'''MaligéDhampar Suci''' ([[Basa Latin]]: ''{{lang-lat|Sancta Sedes''}}, {{IPA-la|ˈsaŋkta ˈsedes|church}}; {{lang-it|Santa Sede}} {{IPA-it|ˈsanta ˈsɛːde|}}) punika tahta keuskupan [[Roma]]. Pejabat lan petinggi lokal saking Keuskupan Roma inggih punika Biskop Roma, ingkang langkung dipuntepangi kanthi sebatan [[Paus|Sri Paus]]. Istilah MaligéDhampar Suci, kados déné ingkang dipunpigunakaken salebetipun ukum kanonik, ugi dipunpahami minangka Sri Paus lan [[Kuria Romawi]] (Basa Latin: ''Curia Romana'', kanthi barès tegesipun “Dhéwan Romawi”), inggih punika pusat pamaréntahan Gréja Katulik, lan wujud pangertosan ingkang umum dipunpigunakaken sapunika.
MaligéDhampar Suci ugi dipunsebat "Tahta Apostolik", sanadyan nama punika dipunpigunakaken kanggé tahta keuskupan pundi kémawon ingkang dipundegaken déning para Rasul Kristus lan kanthi mirunggan kanggé tiga tahta patriarkat purba, inggih punika Roma ([[Santo Petrus]] lan [[Santo Paulus]]), Alexandria ([[Santo Markus]]) lan Antiokhia (Santo Petrus). Ing tembé wingking Konstantinopel lan [[Yerusalem]] ugi dipunlebetaken salebetipun golongan tahta patriarkat. Gangsal tahta punika dipunurutaken dhedhasar tingkat kinurmatan inggih punika Roma, Konstantinopel, Alexandria, Antiokhia, Yerusalem.
Sasanèsipun Roma, Tahta Keuskupan Agung [[Mainz]], ingkang ugi wujud jenjang elektoral lan primasi, punika satunggil-satunggilipun tahta keuskupan sanès ingkang ugi dipunsebut kanthi nama "MaligéDhampar Suci" sanadyan sebatan wau arang sanget dipunpigunakaken.
== Organisasi MaligéDhampar Suci ==
Paus ngurus Gréja liwat [[Kuria Romawi]]. Kuria Romawi kapérang saking Sekretariat Nagari, 9 Kongregasi, 3 Tribunal, 11 Dhéwan Kepausan, lan sarangkaian jawatan ingkang ngladosi urusan Gréja ing tingkat paling inggil. Sekretariat Nagari, dipuncipeng déning Kardinal Sekretaris Nagari, ngarahaken lan ngoordhinasi Kuria. Jabatan Sekretaris Nagari, ingkang sapunika dipuncipeng déning Tarcisio Kardinal Bertone, wujud padanan MaligéDhampar Suci kanggé kalungguhan Mahamantri. Biskop Agung Dominique Mamberti, Sekretaris pérangan Hubungan kaliyan Nagari-Nagari saking Sekretariat Nagara tumindak minangka Mantri Manca Nagari MaligéDhampar Suci. Bertone lan Mamberti nampi panugasanipun piyambak-piyambak saking [[Paus Benediktus XVI|Sri Paus Benediktus XVI]] nalika wulan September [[2006]].
Institusi-institusi ageng saking Kuria Romawi ingkang paling aktif ing antawisipun inggih punika Kongregasi Doktrin Iman, ingkang mantau dhoktrin Gréja; Kongregasi para Biskop, ingkang ngoordhinasi pangangkatan biskop ing saindhenging donya; Kongregasi Panginjilan Bangsa-Bangsa, ingkang mantau sedaa aktivitas misi; lan Dhéwan Kepausan kanggé Kaadilan lan Katentreman, ingkang gegandhèngan langsung kaliyan isu-isu sosial lan katentreman internasional.
Katiga badan Tribunal gadhah tenggel waler dhumateng wewenang yudhikatif. “Sacra Rota” gadhah tanggel waler dhumateng pangajuan prakawis-prakawis biyasa, kalebet putusan pambatalan palakrami. “Apostolica Signatura” tumindak minangka dhéwan administratif pangajuan prakawis lan mahkamah agung gréjawi. “Apostolica Penitentiaria” gadhah tanggel waler dhumateng dipunwedalaken absolusi, dispensasi, lan indulgensi.
Prefektur Perekonomian ngoordhinasi kauangan dhépartemèn-dhépartemèn MaligéDhampar Suci lan nyelia administrasi “Patrimoni MaligéDhampar Suci”, satunggiling dana investasi ingkang awalipun saking [[Prajanjian Lateran]]. Satunggiling komisi ingkang anggotanipun 15 Kardinal, dipunketuai Kardinal Sekretaris Nagari, nyipeng wewenang pangawasan final dhumateng sadaya urusan kauangan MaligéDhampar Suci, kalebet urusan-urusan Institut Karya Réligius, inggih punika [[Bank Vatikan]]. Prefektur Rumah Tangga Kepausan gadhah tenggel waler dhumateng upacara-upacara kepausan sarta pakaryan lan kagesangan sadinten-dinten saking Sri Paus.
Sami kados déné Tahta-Tahta Apostolik sanèsipun, MaligéDhampar Suci boten bibar manawi Sri Paus tilar donya utawi ngunduraken dhiri. Kosok wangsulipun MaligéDhampar Suci lumampah kaliyan satunggiling pakèt hukum [[sede vacante]] ingkang bènten. Salami mangsa ''interregnum'' kasebat, para pejabat Kuria Romawi (kados déné para prefèk kongregasi) tumut mandheg njabat, kejawi kalih pejabat inggih punika Kepala Penitentiaria, ingkang nglajengaken perananipun ingkang wigatos salebetipun prakawis pamaringan absolusi lan dispensasi, sarta Kardinal [[Camerlengo]] (Kepala Urusan Rumah Tangga Kepausan), ingkang nglampahaken urusan-urusan sauntawis (inggih punika properti lan kauangan) MaligéDhampar Suci salaminipun periode punika. Kapamimpinan MaligéDhampar Suci, ingkang ugi wujud kapemimpinan Gréja Katulik, dipunbebanaken dhumateng Dhéwan Kardinal. Hukum Kanonik nglarang Dhéwan Kardinal lan Camerlengo nepangaken inovasi utawi prakawis énggal punapa kémawon salebetipun pamaréntahan Gréja salaminipun periode punika.
[[Kategori:MaligéDhampar Suci| ]]
[[Kategori:Gréja Katulik Roma]]
[[Kategori:Hierarki Gréja Katulik Roma]]
|
