Basa Sangsekerta: Béda antara owahan

| familycolor = Indo-ÉropahÉropa

'''Basa Sangsekerta/ Sangskretā''' (Jawa: ꦨꦴꦰꦱꦁꦱ꧀ꦏꦽꦠꦩ꧀), (''saṃskṛtam'' <!--[sə̃skɹ̩t̪əm]-->, asliné संस्कृता वाक् saṃskṛtā vāk, "basa rinengga") iku [[basa]] [[basa Indo-ÉropahÉropa|Indo-ÉropahÉropa]] kang lawas dhéwé lan isih disinaoni. Sejarahé kalebu kang dawa dhéwé, tèks tuwa dhéwé ing basa iki, ''[[Rgwéda]]'' dianggit ing watara taun 1500 SM.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/268173/Hittite-language Encyclopaedia Britannica, diaksès tanggal 9 April 2011]</ref> Basa Indo-ÉropahÉropa liyané kang bisa nandhingi 'umuré' basa iki saka kulawarga basa Indo-ÉropahÉropa namung [[basa Hitit]].<ref>Dokumèn ing basa Hitit luwih tuwa tinimbang tèks basa Sangskerta kang tuwa dhéwé: [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/268173/Hittite-language ''Encyclopaedia Britannica'' diakses tanggal 9 April 2011]</ref> Basa Sangsekerta iku basa suci utama agama [[Hindhu]] lan [[Buda]].<ref>basa suci liya agama Buda iku [[basa Pali]].[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/439818/Pali-language ''Encyclopaedia Britannica'']</ref> Saiki basa iki kalebu salah siji saka 22 basa resmi ing India. Banjur ing praja [[Uttarakhand]].

basa Sangsekerta Klasik iku basa kang wis dibakokaké déning [[Panini|Pāṇini]], ing layang paramasastrané ing watara [[abad kaping 4 SM]]. Posisi basa iki ing anak bawana [[India]] lan [[Asia Kidul]] Wétan mèmper karo posisi [[basa Latin]] lan [[basa Yunani|Yunani]] ing [[ÉropahÉropa]] minangka basa Klasik. Basa Sangsekerta ndarbèni pangaribawa kang gedhé marang sapérangan gedhé basa ing anak bawana [[India]] lan uga ing [[Asia Kidul Wétan]].

Basa Sangsekerta iku anggota saka sub-rumpun [[Indo-Iran]] saka kulawarga basa [[Indo-ÉropahÉropa]]. Kerabate kang cedhak dhéwé iku basa-basa [[Iran]]: basa [[Pèrsi]] Kuna lan basa ''Avesta''. Sajeroning kulawarga basa [[Indo-ÉropahÉropa]] kang luwih amba, basa Sangsekerta raket karo [[basa Satem|basa-basa Satem]], mligi basa [[Slavik]], [[Baltik]] saha [[Yunani]].

Mula-mulané basa Sangsekerta iku ora ditulis nanging namung diapalaké waé kanthi lésan. Tèks katulis kapisan ing kulawarga basa Indo-Arya malah dudu basa Sangsekerta nanging basa Prakreta kang bisa dianggep turunane basa Sangsekerta. Nalika iki kalaksanan, pilihan aksarane gumantung saka aksara kang dienggo déning juru tulisé. Meh kabèh jinis aksara saka Asia Kidul naté dienggo nulisaké basa Sangsekerta. Ing India, aksara Dewanagari saya akèh dienggo nulisaké basa Sangsekerta wiwit abad kaping 19. Bangsa ÉropahÉropa nganggo aksara Dewanagari lan Latin kanggo nyithak basa Sangsekerta.

Minangka sawijining basa Indo-ÉropahÉropa, basa Sangsekerta iku kagolong basa flèksi mèmper [[basa Latin]] utawa [[basa Jerman]]. Nanging béda karo basa Latin, morfologiné luwih amba. Akèh fungsi-fungsi sajeroning ukara dituduhaké mawa sufiks utawa imbuhan akir (contoné panggonan, arah, asal, pasif, kapénginan, larangan lan sapanjuré). Amerga basa Sangskerta iku kagolong basa flèksi, mula urutan tetembungan sajeroning ukara bisa bébas.<ref>{{citation | last=Staal|first=J.F.|authorlink=Frits Staal | title=Word Order in Sanskrit and Universal Grammar | url=http://books.google.com/?id=VqihQhNkqu4C&pg=PA28&lpg=PA28&dq=free+order | publisher=Springer Science & Business | isbn=9789027705495 | year=1967}}</ref> Sanadyan mangkono urutan kang lumrah yaiku urutan [[SOV (linguistik)|SOV]].<ref>{{citation | last=Gillon|first=B.S | date= March 25, 1996 | journal=Indian linguistics | issn=0378-0759 |volume=57 | title=Word order in Classical Sanskrit | url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2875140 |issue=1–4 | pages=1 }}</ref>