'''Kasultanan Pajang''' iku salahsiji [[Kasultanan]] ing tlatah [[Jawa]] lan dibangun dening [[Jaka Tingkir]]. Sedurunge, dhaerah [[Pajang]] iki dadi bageyanbagéyan [[Kasultanan Demak]] ning wektu [[Demak]] dipimpin [[Arya Penangsang]], Jaka Tingkir sing dibantu [[Adipati]] liyane brasilkasil newaskeniwasaké Arya Penangsang. Jaka Tingkir lantesbanjur mindahkemindahaké pusat kakuasaankakuwasan nengmenyang Pajang. Miturut kabiasaan jaman mbiyenmbiyèn, yenyèn pusat kakuasaankakuwasan utawa [[kutharaja]] dipindah iku maknanemaknané nggawenggawé [[karajan]] anyar yaiku Kasultanan Pajang. DhaerahDhaérah Demak dadi bageyanbagéyan Kasultanan Pajang (kadipatenkadipatèn) lan diserahkedipasrahaké nengmarang [[Arya Pangiri]] putra [[Sunan Prawata]].
==Sultan Hadiwijaya==
Jaka Tingkir dadi [[Sultan]] Pajang ing taun 1568 lan nyandangnyandhang gelar [[Sultan Hadiwijaya]], kadipatenkadipatèn-kadipatenkadipatèn liyaneliyané sing sedurungesadurungé nggabung karo Demak dadi bageyanbagéyan Kasultanan Pajang.
Ing taun 1558, Sultan Hadiwijaya nyerahkemasrahaké dhaerahdhaérah Mentaok (cedhak [[Kutha GedheGedhé]] - [[Yogyakarta]]) sebageiminangka hadiahbebungah kanggo Ki Ageng Pamanahan sing wis mbantumbiyantu nyingkirakenyingkiraké Arya Penangsang lan mbantumbiyantu mbangun Pajang. DhaerahDhaérah iki dadi cikal bakal [[Kasultanan Mataram]].
==Pajang ambruk==
Ing taun 1582 Sultan Hadiwijaya diganti dening putraneputrané yaiku [[Pangeran Benawa]] ning disingkirkedisingkiraké dening keturunan Kasultanan Demak yaiku Arya Pangiri, Pangeran Benawa didadiakedidadèkaké Adipati nenging dhaerahdhaérah Jipang. Ing taun 1587, [[Sutawijaya]] (putra Ki Ageng Pemanahan) sing nguasainguasani dhaerahdhaérah Mentaok misah saka Pajang lan mbangun Kasultanan Mataram. Koalisi Sutawijaya karo Pangeran Benawa akhirepungkasané brasilkasil ngalahkengalahaké Arya Pangiri, Sutawijaya lantesbanjur mindahkemindahaké pusat kakuasaankakuwasan nenging Mataram lan dadi Sultan pertamapisanan ing Mataram.
