Aksara Déwanagari: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Kaca énggal: hidup dalam kebahagiaan
 
Anggoro (parembugan | pasumbang)
seka id
Larik 1:
[[gambar:Rigveda MS2097.jpg|thumb|320px|Conto aksara Dewanagari. Sawijining kaca kitab suci [[Rgweda]] seka [[abad kaping-19]].]]
hidup dalam kebahagiaan
'''Aksara Devanāgarī''' utawa '''aksara Dewanagari''' (seka[[basa Sansekerta]]: "kutha déwa") iku salah sawijining [[aksara]] seka [[Indhia]] sisih lor.
 
Aksara iki seka [[aksara Brahmi]] lan wiwit digunakaké ing [[abad kaping-11]].
 
Aksara iki utamané kanggo nulis [[basa Hindhi]] lan [[basa Sansekerta]]. Nanging, perlu kinawruhan menawa basa Sansekerta ora mutlak ditulis migunakaké aksara iki. Basa Sansekerta bisa ditulis nganggo aksara-aksara liya, antarané aksara-[[aksara Nusantara]].
 
== Daftar aksara ==
{| {{prettytable}}
|+ Vokal (''Swara'')
|-----
!Aksara
!wujudé nganggo konsonan [k]
!Alihaksara
!IPA
!Conto ing basa Indonesia
|-----
| <font size="+1"> अ </font> || प (mandiri) || a || a || k''a''bel
|-----
| <font size="+1"> आ </font> || पा || ā || ɑ || k''a''rton
|-----
| <font size="+1"> इ </font> || पि || i || ɪ ||
|-----
| <font size="+1"> ई </font> || पी || ī || i || ''i''stri
|-----
| <font size="+1"> उ </font> || पु || u || ʊ || k''u''cing
|-----
| <font size="+1"> ऊ </font> || पू || ū || u || k''u''rma
|-----
| <font size="+1"> ऋ </font> || पृ || ṛ || r̩ || b''er''kat
|-----
| <font size="+1"> ॠ </font> || पॄ || ṝ || rː̩ ||
|-----
| <font size="+1"> ऌ </font> || पॢ || ḷ || l ̩ ||
|-----
| <font size="+1"> ॡ </font> || पॣ || ḹ || lː̩ ||
|-----
| <font size="+1"> ऍ </font> || पॅ || candra e || ||
|-----
| <font size="+1"> ऎ </font> || पॆ || e pendek || ||
|-----
| <font size="+1"> ए </font> || पे || e || e || lél''é''
|-----
| <font size="+1"> ऐ </font> || पै || ai || ai atau ɛ || ram''ai''
|-----
| <font size="+1"> ऑ </font> || पॉ || o (kebuka) || ||
|-----
| <font size="+1"> ऒ </font> || पॊ || || ||
|-----
| <font size="+1"> ओ </font> || पो || o (ketutup) || aʊ atau o || s''o''p
|-----
| <font size="+1"> औ </font> || पौ || au (dawa) || ɔ || rant''au''
|}
 
 
{| {{prettytable}}
|+ Vokal : sawetara kasus kanthi र
|-
!Vokal
!Wujud ''sandhangan'' kanthi aksara [r]
|-
| <font size="+1">उ</font> || <font size="+1">रु</font>
|-
| <font size="+1">ऊ</font> || <font size="+1">रू</font>
|}
 
 
{| {{prettytable}}
|+ Tandha-tandha diakritik liyané
|-
!Huruf
!Jeneng
!Kagunan
|-
| '''प'''् || [[wirama|wirāma]] (विराम) || uga disebut ''halant'' (हलन्त) ing [[basa Hindi]], "matèni" vokal konsonan sing nyangga
|-
| '''एँ''' || candrabindu (चन्द्रबिन्दु) || mbindhengaké vokal
|-
| '''प'''ं || anuswāra (अनुस्वार) || mbindhengaké vokal utawa mènèhi konsonan bindhengan sawisé vokal (biasané [n])
|-
| '''एः''' || wisarga (विसर्ग) || [h] ing sisih akhir
|-
| '''फ'''़ || nukta (नुक्ता) || digunakaké kanggo tembung-tembuh silihan
|-
| '''एऽ''' || awagraha (अवग्रह) || kanggo ndawakaké vokal
|}
 
 
{| {{prettytable}}
|+ Konsonan (''Wyañjana'')
|-----
!Aksara
!Alihaksara
!IPA
!Conto ing basa Indonesia
|-----
| <font size="+1"> क || k || k || ''k''atak
|-----
| <font size="+1"> ख || kh || k<sup>h</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> ग || g || g || ''g''aring
|-----
| <font size="+1"> घ || gh || g<sup>ɦ</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> ङ || ṅ || ŋ || ''ng''awur
|-----
| <font size="+1"> च || c || ʧ || ''c''acing
|-----
| <font size="+1"> छ || ch || ʧ<sup>h</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> ज || j || ʤ || ''j''agung
|-----
| <font size="+1"> झ || jh || ʤ<sup>ɦ</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> ञ || ñ || ɲ || ''ny''anyi
|-----
| <font size="+1"> ट || ṭ ([[retrofleks]]) || ʈ || ''t'' ing [[basa Bali]]
|-----
| <font size="+1"> ठ || ṭh (retrofleks) || ʈ<sup>h</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> ड || ḍ (retrofleks) || ɖ ||
|-----
| <font size="+1"> ढ || ḍh (retrofleks) || ɖ<sup>ɦ</sup> || ''dh'' ing [[basa Jawa]]
|-----
| <font size="+1"> ण || ṇ (retrofleks) || ɳ ||
|-----
| <font size="+1"> त || t || t̪ || ''t''ari
|-----
| <font size="+1"> थ || th || t̪<sup>h</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> द || d || d̪ || ''d''ansah
|-----
| <font size="+1"> ध || dh || d̪<sup>ɦ</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> न || n || n || ''n''ama
|-----
| <font size="+1"> प || p || p || ''p''apa
|-----
| <font size="+1"> फ || ph || p<sup>h</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> ब || b || b || ''b''alon
|-----
| <font size="+1"> भ || bh || b<sup>ɦ</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> म || m || m || ''m''ama
|-----
| <font size="+1"> य || y || j || ''y''akuza
|-----
| <font size="+1"> र || r || ɾ ||
|-----
| <font size="+1"> ल || l || l || ''l''aku
|-----
| <font size="+1"> ळ || y (mung ing [[basa Marathi]]) || j ||
|-----
| <font size="+1"> व || v || v || ''w''ahana
|-----
| <font size="+1"> श || ś (sy) || ɕ || ''sy''arat
|-----
| <font size="+1"> ष || ṣ ([[retrofleks]]) || ʂ || ''s''urat
|-----
| <font size="+1"> स || s || s || ''s''atu
|-----
| <font size="+1"> ह || h || h ||
|-----
| <font size="+1"> क़ || q (kanggo tembung silihan seka basa Arab) || q ||Arab ''q''albu
|-----
| <font size="+1"> ख़ || x || x || kh (kanggo tembung silihan seka basa Arab)
|-----
| <font size="+1"> ग़ || ġ (r uvular) || ʀ ||
|-----
| <font size="+1"> ज़ || z (kanggo tembung silihan seka basa Persia lan Arab) || z || ''z''éro
|-----
| <font size="+1"> ड़ || ṛ ([[retrofleks]]) || ɽ ||
|-----
| <font size="+1"> ढ़ || ṛh ([[retrofleks]]) || ɽ<sup>ɦ</sup> ||
|-----
| <font size="+1"> फ़ || f (kanggo tembung-tembung silihan asing) || f || ''f''oto
|-----
|}
 
 
{| {{prettytable}}
|+ Wilangan
|-----
!Huruf
!Alihaksara
|-----
| <font size="+1"> ० || 0
|-----
| <font size="+1"> १ || 1
|-----
| <font size="+1"> २ || 2
|-----
| <font size="+1"> ३ || 3
|-----
| <font size="+1"> ४ || 4
|-----
| <font size="+1"> ५ || 5
|-----
| <font size="+1"> ६ || 6
|-----
| <font size="+1"> ७ || 7
|-----
| <font size="+1"> ८ || 8
|-----
| <font size="+1"> ९ || 9
|}
 
 
{| {{prettytable}}
|+ Simbol liya
|-----
!Aksara
!Jeneng
!Kagunan
|-----
| <font size="+1"> । || danda (डण्डा) || . (akhir kalimat)
|-----
| <font size="+1"> ॥ || double danda || tandha akhir ing rima gurit
|-----
| <font size="+1"> ॐ || Ôm || simbol sakral [[Hindhu]]
|}
 
== Aksara Liyané==
 
* श्र = shra
* ह्न = hna
* ह्म = hma
* ह्ल = hla
* ह्य = hya
* क्त = kta
 
 
 
== Pranala njaba ==
* [http://www.omniglot.com/writing/devanagari.htm Aksara Devanagari ing Omniglot]
 
{{ stub}}
 
[[Kategori:Aksara|Dewanagari]]
[[Kategori:Basa Sanskerta]]
[[id:Aksara Devanagari]]
[[bar:Devanagari]]
[[bg:Деванагари]]
[[bn:দেবনাগরী লিপি]]
[[br:Devanāgarī]]
[[ca:Devanagari]]
[[cs:Dévanágarí]]
[[cy:Devanāgarī]]
[[da:Devanagari]]
[[de:Devanagari]]
[[en:Devanagari]]
[[eo:Nagario]]
[[es:Devanagari]]
[[fa:دوناگری]]
[[fi:Devanagari]]
[[fr:Dévanagari]]
[[gl:Devanāgarī]]
[[gu:દેવનાગરી]]
[[he:דוונאגרי]]
[[hi:देवनागरी]]
[[hu:Dévanágari írás]]
[[is:Devanagari]]
[[it:Alfabeto devanagari]]
[[ja:デーヴァナーガリー]]
[[ka:დევანაგარი]]
[[kn:ದೇವನಾಗರಿ ಲಿಪಿ]]
[[ko:데바나가리 문자]]
[[ks:देवनागरी]]
[[ku:Devanāgarī]]
[[la:Devanagari]]
[[lt:Devanagari raštas]]
[[lv:Dēvanāgarī]]
[[mg:Devanagari]]
[[mk:Деванагари]]
[[ml:ദേവനാഗരി]]
[[mr:देवनागरी]]
[[ms:Devanāgarī]]
[[ne:देवनागरी लिपि]]
[[new:देवनागरी लिपि]]
[[nl:Devanagari]]
[[nn:Devanagari]]
[[no:Devanagari]]
[[oc:Devanagari]]
[[pl:Pismo dewanagari]]
[[pt:Devanágari]]
[[qu:Diwanaqri siq'i llumpa]]
[[rmy:देवनागरी]]
[[ro:Devanagari]]
[[ru:Деванагари]]
[[se:Devanagari]]
[[simple:Devanagari]]
[[sk:Dévanágarí]]
[[sr:Деванагари]]
[[sv:Devanāgarī]]
[[ta:தேவநாகரி]]
[[tg:Деванагарӣ]]
[[th:อักษรเทวนาครี]]
[[tl:Devanāgarī]]
[[tr:Hint alfabesi]]
[[uk:Деванагарі]]
[[zh:天城文]]