Gajah Mada: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
JV015Chafid (parembugan | pasumbang)
Tanpa ringkesan besutan
JV015Chafid (parembugan | pasumbang)
revisi
Larik 19:
}}
 
'''Gajah Mada''' (wafat k. 1364) Satunggalipuninggih Mahapatihmenika satunggalipun mahapatih saking krajaan [[Krajan Majapait|Majapahit]], tiyang ingkang saged damel persatuanipun nuswantara.<ref name="internet5"/><ref name="buku2"/> Nanging ngantos dumugi samenika misteri asal-usulipun Gajah Mada déréng wonten ingkang mangertos.<ref name="internet5"/> Miturut criyos [[Bali]], Gajah Mada boten nggadhahi rama lan ibu, ananging asalipun saking uwoh [[klapa|krambil]] minangka panjelmaanipun Sang Hyang Narayana ing ngatasipun donya.<ref name="internet3"/> Menawi criyos menika leres, Gajah Mada lairipun ing pulo [[Bali]].<ref name="internet3"/> Ananing amargi ing Kutha [[Malang]] ([[Karajan Singhasari|Singasari]]) sampun wiwit biyén saged dipunpanggihi tandha-tandha mengeti Gajah Mada, saéngga wonten pamanggih menawi Gajah Mada lairipun ing [[Kali Brantas]], kinten-kinten taun [[1300]].<ref name="internet3">[http://www.mail-archive.com/keluarga-sejahtera@yahoogroups.com/msg00390.html Seri Pahlawan (1) Gadjah Mada Pahlawan Persatuan Nusantara] (dipununduh tanggal 25 April 2011)</ref>
 
Gajah Mada misuwur kanthi sumpahipun, ingkang kasebat [[Sumpah Palapa]], ingkang kaserat wonten ing [[kitab]] [[Pararaton]].<ref name="buku1">{{id}}[Poesponegoro & Notosusanto (ed.). 1990. ''Sejarah Nasional Indonesia Jilid II''. Jakarta: Balai Pustaka]</ref> Panjenenganipun mratelakaken boten badhe dhahar [[palapa]] sadéréngipun kasil damel [[nuswantara]] ingkang manunggal.<ref name="internet6"/> Ing wekdal samenika, [[Indonésia]] sampun ndadosaken Gajah Mada minangka salah satunggalipun [[Pahlawan Nasional]] lan dados simbol [[nasionalisme]]<ref name="internet6">{{id}}[http://www.eastjava.com/books/majapahit/html/gajah.html ''Memory of Majapahit: Gajah Mada''] dipunundhuh tanggal 6 Juli 2011)</ref> lan manunggalipun nuswantara.<ref name="buku2">{{id}}[Yamin, Muhammad. 1945. Gadjah Mada, pahlawan persatoean Noesantara. Jakarta:Balai Poestaka]</ref>
 
== Wiwit Karieripun ==
Larik 27:
[[Gambar:Ratan Gajah Mada.jpg|right|200px|thumb|Satunggalipun margi kanthi asma Gajah Mada.]]
 
Miturut sumber [[mitologi]], [[kitab]], lan [[prasasti]] saking jaman [[Jawa Kuno]], Gajah Mada miwiti kariéripun ing taun [[1313]]. Kariéripun Gajah Mada dados inggil sasampunipun prastawa pamberontakan [[Ra Kuti]] ing wekdal kakuwasaanipun [[Jayanagara|Sri Jayanagara]], nalika Gajah Mada nglenggahi jabatan minangka [[patih]].<ref name="buku2">{{en}}[Pigeaud. 1975. Javanese and Balinese manuscripts and some codices written in related idioms spoken in Java and Bali: descriptive catalogue, with examples of Javanese script, introductory chapters, a general index of names and subjects. isbn=3515019642]</ref> Gajah Mada dados Mahapatih ([[Mentri|Mentri Ageng]]) ing wekdal [[Tribhuwana Wijayatunggadewi|Ratu Tribhuwanatunggadewi]],. lanIng wekdal salajengipun Gajah Mada nglenggahi jabatan minangka Amangkubumi ([[Perdana Mentri]]) ingkang saged dadosaken [[Majapahit]] minangka krajaan ingkang jaya.<ref name="buku3">{{de}}[J.L.A. Brandes, 1902, ''Nāgarakrětāgama; Lofdicht van Prapanjtja op koning Radjasanagara, Hajam Wuruk, van Madjapahit, naar het eenige daarvan bekende handschrift, aangetroffen in de puri te Tjakranagara op Lombok'']</ref>
Gajah Mada wiwit misuwur nalikanipun saged ngalahaken [[Sadéng]] lan [[Kéta]] ([[1331]]) ingkang mbaléla.<ref name="internet2"/> Sasampunipun menika Gajah Mada ngungelaken sumpah ingkang kawentar, inggih menika Gajah Mada boten badhé ''amukti palapa'' sadérengipun saged nelukaken nuswantara kadosta Gurun (ing [[Kalimantan]]), [[Seram]],([[Maluku]]), [[Pahang]] ([[Malaysia]]), [[Dompo]] ([[Sumbawa]]), Bali, [[Sunda]] ([[Jawa Barat]]), [[Kutha Palembang|Palémbang]] ([[Sumatera]]), lan [[Tumasik]] ([[Singapura]]).<ref name="internet2"/>
 
== Sumpah Palapa ==
Larik 39:
{{cquote2|''Menawi nuswantara sampun kalah, kula nembé badhé lérén, menawi Gurun sampun kalah, lajeng ugi Seram, Tanjungpura, Haru, Pahang, Dompo, Bali, Sunda, Palémbang, Tumasik, wekdal menika kula nembé badhé lérvn''}}
 
Kanthi ''konsép'' persatuan menika, Gajah Mada saged nyegah paperangan antawisipun kerajaankrajaan-kerajaankrajaan kasebat ingkang wiwitanipun tansah ngupayakeken salingsaged nguwasani.<ref name="internet4"/> Awit saking pangayomanipun Majapahit kanthi semboyan ''bhinnekaBhinneka tunggal ika, tan hana dharma mangrwa'', kerajaankrajaan-kerajaankrajaan kalawau saged damel sejahtera rakyatipun sami tentrem.<ref name="internet4"/> Sanésipun menika Gajah Mada saged damel krajaanipun kiyat lan saged nyegah saking penjajahanipun asingkrajaan manca utaminipun krajaan [[Tiongkok]]/Tartar. <ref name="internet4">[http://www.jaist.ac.jp/~rac/pub/kanigara/id/Home/gajahmada.htm Mahapatih Gadah Mada] (dipununduh tanggal 25 April 2011)</ref>
 
== ''Dhiléma'' ==
Sang Mahapatih Gajah Mada pikantuk ujian ingkang awrat nalikanipun [[Perang Bubat]].<ref name="internet4"/> Sasampunipun dados kerajaankrajaan ingkang sampun kiyat, Majapahit sejatosipun saged nelukaken [[Krajaan Sunda]] ([[Pakuan]] [[Pajajaran]]), ananging Gajah Mada langkung milih nyegah peperanganpaperangan.<ref name="internet4"/> Sang Dyah Hayam Wuruk Sri Rajasanagara (Raden Tetep) ingkang nembe mawon diwasa lan sampun dados raja Majapahit ingkang enggal ugi kepénginnggadhahi kajeng ndadosaken Putri Raja Sunda ingkang nami [[Dyah Pitaloka]] minangka permaésurinipun.<ref name="internet4"/>
Persatuan antawisipun Majapahit kaliyan KerajaanKrajaan Sunda kanthi tali perkawinanpalakrami menika dipunkajengaken saged dipunwujudaken.<ref name="internet4"/> Ing wiwitanipun rencana menika saged dipuntampi kanthi saé déning Kerajaan Sunda, nangingananging nalika ing dhaérahwewengkon [[Bubat]], rombongan saking KerajaanKrajaan Sunda ngajukaken syarat supados Sang Raja majapahit kedah majeng piyambak methukdhateng calon pengantén putri lan rombongan ing dhaérahwewengkon kasebat.<ref name="internet4"/> Gajah Mada dados ''dhiléma'' (bingung anggénipun mundhut pamanggih) , nampi utawi boten syarat menika, sami-samiamargi sagedmbebayani mbahayakakentumrapipun persatuanipun Nuswantaranuswantara ingkang sampun dipunwangun kanthi sisah.<ref name="internet4"/> Gajah Mada tansah mbudidaya saged ngrembag perkawis menika kaliyan Raja [[Sunda]] supados saged dipuntampi lan dipunsarujuki, ananging nalikanipun wangsul dhateng [[Kotaraja]], Gajah Mada mireng menawi KerajaanKrajaan Sunda tetepjejeg ingkaliyan pamanggih utawi pendhirianipun, ngantos Patih Anepaken saking [[Krajaan Sunda]] sampun siap sumadya kanthi tamtamanipun menawi syaratipun boten saged dipuntampi dening Gajah Mada.<ref name="internet4"/> Pungkasanipun perang dados ''solusi'' akhir, ngantos Raja Sunda saged dipunperjaya, lajeng putrinipun Raja Sunda ingkang nami Dyah Pitaloka milih lampus dhiri (''bunuh diri'') amargi mangertos ramanipun sampun dipunperjaya dèning Majapahit.<ref name="internet4"/>
 
== Perang Bubat ==
{{main|Perang Bubat}}
Ambisinipun Gajah Mada nelukaken nuswantara saged kalaksanan ing masa pemerintahanipun [[Hayam Wuruk]].<ref name="internet2"/> Gajah Mada saged nelukaken Semenanjung [[Malaysia]], [[Sumatera]], [[Kalimantan]], [[Maluku]], ngantos dumugi [[Papua]].<ref name="internet2"/> Ananging wewengkon [[Jawa BaratKulon|Jawi Kilèn]] nembé saged dipuntelukaken nalikanipunnalika taun 1357 kanthi peperanganpaperangan ingkang dipunwastani [[Perang Bubat]]. <ref name="internet2">[http://www.mojokerto.info/wisata-budaya-mojokerto/sejarah-majapahit/ Sejarah Majapahit] (dipununduh tanggal 25 April 2011)</ref>
 
== Tilar Donya ==