|
[[Gambar:22 Regen ubt.jpeg|thumb|300px|right|Udan]]
<!-- [[Gambar:Heavy_Rain.jpg|thumb|300px|Your note here]] -->
'''Udan''' iku wangun [[presipitasi]] sing awujud cuwèran. Presipitasi dhéwé dapat awujud padhet (upamané [[salju]] lan [[udan ès]]) utawa aerosol (kaya [[embun]] lan [[kabut]]). Udan dumadi nalika titik [[banyu]] sing kapisah tiba ing [[bumi]] saka [[méga]]. Ora kabèh banyu udan tiba ing salumahing bumi amarga sebagéan nguap nalika ngliwati hawa sing garing. Udan jinis iki disebut minangka [[virga]].
Udan mainaké peranan wigati jroning [[siklus hidrologi]]. Lembaban saka [[segara]] nguap, owah dadi [[méga]], kakumpul dadi méga mendhung, banjur mudhun mensing [[bumi]], lan pungkasané bali mensing segara ngliwati [[kali]] lan anak kali kanggo mbalèni [[daur ulang]] iku manèha.
[[Gambar:250mm Rain Gauge.jpg|thumb|200px|left|Pangukur udan standar]]
Cacahing banyu udan diukur migunakaké [[pangukur udan]] utawa orometer. Alat iki dinyatakaké minangka jeroné [[banyu]] sing kakumpul ing permukaan dhatar, lan diukur kurang luwih 0.25mm. Satuan curah udan miturut SI iku [[milimeter]], sing dadi cekakan saka liter per mèter pesagi.
Banyu udan kerep digambaraké awangun "lonjong", amba ing bagéan ngisor lan nyiut ing sisih ndhuwur, ananging bab iki ora bener. Banyu udan cilik amèh bunder wujudé. Banyu udan sing gedhé dadi tansaya cèpèr, kaya roti [[hamburger]]; banyu udan sing luwih gedhé awangun payung terjun. Banyu udan sing gedhé tiba luwih cepet tinimbang banyu udan sing luwih cilik.
Biasané udan nduwèni kadhar asam [[pH]] 6. Banyu udan kanthi pH sangisoré 5,6 dianggep [[udan asam]].
Akèh wong sing nganggep yèn udan iku ambuné wangi utawa nyenengaké. Sumber ambu iki yakuwi [[petrichor]], [[lenga atsiri]] sing diprodhuksi déning [[tetanduran]], sabanjuré diserep déning batuan lan lemah, lan sabanjuré ucul mensing udhara wektu udan.
=== Jinis-jinis udan ===
Udan dibedakaké miturut dumadiné, ukuran butir, utawa curah udané.
;Jinis-jinis udan miturut dumadiné:
* <u>Udan siklonal</u>, yaiku udan sing dumadi amarga udhara panas sing munggah dikanthèni angin.
* <u>Udan zenithal</u>, yaiku udan sing sering kedadéyan ing dhaérah saubengé [[ekuator]], akibat patemon Angin Pasat Wétan Segara karo Angin Pasat Tenggara. Sabanjuré angin kasebut munggah lan membentuk gumpalan-gumpalan méga ing saubengé ekuator sing ndadèkaké méga dadi jenuh banjur dadi udan.
* <u>Udan orografis</u>, yaiku udan sing dumadi karena angin sing mengandung [[uap banyu]] sing bergerak horisontal. Angin kasebut munggah menuju pegunungan, suhu adhara dadi adhem sehingga dumadi kondensasi. Dumadilah udan di sekitar pegunungan.
* <u>Udan frontal</u>, yaiku udan sing dumadi nalika massa udhara sing adhem bertemu dengan massa adhara sing panas. Papan patemon antara kaloro massa iku disebut bidang ''front''. Amarga luwih abot massa adhara adhem manggon luwih ngisor. Ing saubengé bidang ''front'' iki kerep dumadi udan deres sing disebut udan frontal.
* <u>Udan muson</u> utawa udan musiman, yaiku udan sing dumadi amarga Angin Musim ([[Angin Muson]]). Panyebab dumadiné Angin Muson yakuwi amarga anané pergerakan semu taunan [[srengéngé]] antara [[Garis Balik Lor]] lan [[Garis Balik Kidul]]. Ing [[Indonesia]], udan muson dumadi wulan [[Oktober]] nganti [[April]]. Sauntara ing kawasan Asia Wétan dumadi wulan [[Mei]] nganti [[Agustus]]. Siklus muson iki sing nyebabaké anané [[mangsa rendheng]] lan [[musim ketiga]].
;Jinis-jinis udan miturut ukuran butir:
* <u>Udan gerimis / drizzle</u>, diameter butirannya kurang dari 0,5 mm
* <u>Udan salju</u>, terdiri dari kristal-kristal es sing suhunya berada dibawah 0° [[Celsius]]
* <u>Udan watu ès</u>, curahan watu ès nalika cuaca panas saka méga sing suhuné sangisoré 0° [[Celsius]]
* <u>Udan deres / rain</u>, curahan banyu saka méga kanthi suhu sakndhuwuré 0° [[Celsius]] kanthi diameter ±7 mm
;Jinis-jinis udan miturut curah udan (definisi [[BMG]]):
* udan sedheng, 20 - 50 mm sedina
* udan deres, 50-100 mm sedina
* udan deres banget, sadhuwuring 100 mm sedina
<!--
== Udan gawéan ==
Sering kali kebutuhan banyu tidak dapat dipenuhi dari udan alami. Maka orang menciptakan suatu teknik untuk menambah curah udan dengan memberikan perlakuan pada méga. Perlakuan ini dinamakan udan buatan (''rain-making''), utawa sering pula dinamakan penyemaian méga (''cloud-seeding'').
Udan buatan adalah usaha manusia untuk meningkatkan curah udan sing turun secara alami dengan mengubah proses fisika sing dumadi di dalam méga. Proses fisika sing dapat diubah meliputi proses tumbukan dan penggabungan (''collision'' dan ''coalescense''), proses pembentukan es (''ice nucleation''). Jadi jelas bahwa udan buatan sebenarnya tidak menciptakan sesuatu dari sing tidak ada. Untuk menerapkan usaha udan buatan diperlukan tersedianya méga sing mempunyai kandungan banyu sing cukup, sehingga dapat dumadi udan sing sampai ke tanah.
Bahan sing dipakai dalam udan buatan dinamakan [[bahan semai]].
-->
[[Kategori:Meteorologi]]
[[Kategori:Cuaca]]
[[af:Reën]]
[[am:ዝናብ]]
[[an:Plevia]]
[[ang:Reȝn]]
[[ar:مطر]]
[[arc:ܡܛܪܐ]]
[[ast:Lluvia]]
[[ay:Jallu]]
[[az:Leysan]]
[[ba:Ямғыр]]
[[bat-smg:Lītos]]
[[be:Дождж]]
[[be-x-old:Дождж]]
[[bg:Дъжд]]
[[bm:Sanji]]
[[bn:বৃষ্টি]]
[[bo:ཆར་པ།]]
[[br:Glav]]
[[bs:Kiša]]
[[ca:Pluja]]
[[chr:ᎠᎦᏍᎬ]]
[[cs:Déšť]]
[[cy:Glaw]]
[[da:Regn]]
[[de:Regen]]
[[el:Βροχή]]
[[en:Rain]]
[[eo:Pluvo]]
[[es:Lluvia]]
[[et:Vihm]]
[[eu:Euri]]
[[fa:باران]]
[[fi:Sade]]
[[fiu-vro:Vihm]]
[[fr:Pluie]]
[[fy:Rein (delslach)]]
[[ga:Fearthainn]]
[[gan:雨]]
[[gd:Uisge-adhair]]
[[gl:Chuvia]]
[[glk:وارؤن]]
[[gn:Ama]]
[[gu:મેઘ]]
[[gv:Fliaghey]]
[[he:גשם]]
[[hi:वर्षा]]
[[hr:Kiša]]
[[ht:Lapli]]
[[hu:Eső]]
[[id:Hujan]]
[[io:Pluvo]]
[[is:Rigning]]
[[it:Pioggia]]
[[iu:ᒥᓂ]]
[[ja:雨]]
[[kk:Жаңбыр]]
[[kn:ಮಳೆ]]
[[ko:비 (날씨)]]
[[koi:Зэр]]
[[ku:Baran]]
[[la:Pluvia]]
[[lmo:Piöva]]
[[ln:Mbúla (mái)]]
[[lt:Lietus]]
[[lv:Lietus]]
[[mg:Orana]]
[[mk:Дожд]]
[[ml:മഴ]]
[[mn:Бороо]]
[[mr:पाऊस]]
[[ms:Hujan]]
[[mzn:وارش]]
[[nah:Quiyahuitl]]
[[nds-nl:Regen]]
[[ne:वर्षा]]
[[new:मऴै (सन् २००५या संकिपा)]]
[[nl:Regen (neerslag)]]
[[nn:Regn]]
[[no:Regn]]
[[nrm:Pllie]]
[[oc:Pluèja]]
[[pl:Deszcz]]
[[pms:Pieuva]]
[[pnb:مینہ]]
[[pt:Chuva]]
[[qu:Para]]
[[ro:Ploaie]]
[[ru:Дождь]]
[[rue:Додж]]
[[sah:Ардах]]
[[scn:Acqua (chiuvuta)]]
[[sco:Rain]]
[[sh:Kiša]]
[[si:වැස්ස]]
[[simple:Rain]]
[[sk:Dážď]]
[[sl:Dež]]
[[so:Roob]]
[[sq:Shiu]]
[[sr:Киша]]
[[su:Hujan]]
[[sv:Regn]]
[[sw:Mvua]]
[[ta:மழை]]
[[te:వర్షం]]
[[tg:Борон]]
[[th:ฝน]]
[[tl:Ulan]]
[[tr:Yağmur]]
[[tt:Яңгыр]]
[[ug:يامغۇر]]
[[uk:Дощ]]
[[ur:بارش]]
[[vec:Pióva]]
[[vi:Mưa]]
[[wa:Plouve]]
[[war:Uran]]
[[wuu:雨]]
[[yi:רעגן]]
[[yo:Òjò]]
[[zh:雨]]
[[zh-min-nan:Hō͘]]
[[zh-yue:雨]]
| 