Ing sajroning cawan monumèn ana Ruang Kamardhikan kang awujud amphitheater. Ruangan iki bisa ditekani kanthi liwat andha kang muter saka lawang sisih lor lan sisih kidul. Ruangan iki isiné simbol kenegaraan lan kamardhikan Républik Indonèsia, yaiku naskah asli Proklamasi Kamardhikan Indonèsia kang disimpen ing sajroning kothak kaca ing sajroning gerbang kang linapis [[emas]], lambang negara Indonèsia, péta kepulauan Negara Kesatuan Républik Indonèsia kang linapis emas, lan gendera abang putih, sarta témboké kang tinulis naskah Proklamasi Kamardhikan Républik Indonèsia. Ing sajroning ruang Kamardhikan MonumenMonumèn Nasional iki uga digunakakedigunakaké kanggo ruang tenang kanggo ''mengheningkan cipta'' lan meditasimèditasi ngenang kahekatkahékat kamardhikan lan perjuwangan bangsa IndonesiaIndonèsia. Lawang mekanismékanis digawedigawé saka perunggu kang aboteaboté 4 ton linapis emas diwenehidiwènèhi hiasan ukiran kembang [[Wijaya Kusuma]] kang nglambangakenglambangaké keabadian, sarta kembang [[Teratai]] kang nglambangakenglambangaké kesucian. Lawang iki ana ing temboktémbok sisih kulon ing satengahesatengahé ruangan lan linapis marmer ireng. Lawang iki dikenal kanthi sesebutan Gerbang Kamardhikan kang kanthi cara mekanismékanis bakal mbuka kanthi nyuwarakakenyuwarakaké lelagon ''"Padamu Negeri"'' banjur diterusakediterusaké suwaranesuwarané Soekarno kang lagi macakakemacakaké naskah prokalamasi [[17 Agustus]] [[1945]]. Ing sisih kidul ana patung Garuda Pancasila, lambang negara Indonesioa digawe saka perunggu kang abote 3,5 ton lan linapis emas. Ing sisih wetan ana tulisan naskah proklamasi kang aksarane digawe saka perunggu, kudune ing sisih iki ngatonake gendera abang putih. Nanging amarga kahanane kang sansaya tuwa lan rapuh, gendera abang putih ora dipamerake. Ing sisih lor tembok marmer ireng ana gambar kepulauan Nuswantara kang linapis emas, nglambangake manggone Negara Kesatuan Republik Indonesia.
