Serat Gatholoco: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 1:
[[Gambar:Gatholoco 50 dpi.jpg|thumb|200px|Cover Serat Gatholoco karya Siti Maziyah]]
'''Serat Gatholoco''' yaiku sawijining serat Jawa arupa tembang [[mijil]]<ref>[http://trisnowlaharwetan.com/Sejarah-Sastra-Jawa:-5.-Sastra-Jawa-Modern.html trisnowlaharwetan.com]</ref>. Gatholoco yaiku suluk karya sastra Jawa Klasik, nggunakkaké basa jawa baruanyar, bentuké [[tembang macapat]], isiné ajaranwulangan [[tasawuf]] utawa mistik|[[mistik]].<ref name="internet2"/> Serat menika ngandaraké cerita lelakon Gatholoco kaliyan [[Dewi Perjiwati]] babagan hakikat lanang-wadon, perilakutindak ing ''asmaragama'' lan asal-usul dadine [[manungsa]]. Gatholoco muwus, ing mangka jeneng utama, gotho|'''gotho''' iku tegesé sirah kang wadi|[[wadi]], loco prantialat gosokan.<ref name="internet3"/> WonteningAnané serat, Gatholoco iku anak raja Suksmawisesa|[[Suksmawisesa]] ing [[krajaan]] Jajarginawé ingkang pasuryané ora bagus, duweduwé batur setya, jenengé [[Darmagandhul]] sing pasuryané ora bedhabédha adoh karo bendarané.<ref name="internet2">Prawira Taruna (1957), ''[http://sastrobuku.blogspot.com/2011/02/balsafah-gatolotjo-prawira-taruna.html Balsafah Gatolotjo]'', Penyusun R. Tanojo, Penerbit S. Muljo, Solo.</ref> Gatholoco didhawuhi tapa brata maring Bapa kanggo golekgolèk kawruh kasunyatan|[[kawruh kasunyatan]] ''Ilmu Sejati'', supaya bisa dadi wong kang migunani deningdéning liyan, pinter anggoneanggoné debat, nulis-tinulis, lan pinter itung-itungan.<ref name="internet2"/>
 
== Cerita serat Gatholoco ==
Salah sawijining serat nerangaké ana [[guru]] ngaji jenengejenengé Abdulmanab|[[Abdulmanab]], Abdulgharib lan Abduljabar.<ref name="internet2"/> PiyambakePiyambaké fasih anggoné maos [[Al Qur’an]], [[Fikih]] lan [[Nahwu]]. Tepang kaliyan Gatholoco wontening margi, banjur debat lan [[musyawarah]] [[Agama]] kayata wong sing anduwéni ngelmungèlmu, hakikaté [[haram]], [[halal]] lan [[najis]].<ref name="internet2"/> Gatholoco bisa menang anggoné ''Argumen'' banjur ngajak ustadz telu (3) iku dolanan teka-teki babagan [[wayang]], [[dalang]], [[blencong]] lan [[kelir]].<ref name="internet2"/> Pitakoné Gatholoco, “ngendi sing paling tuwa?” wangsulan iku dimenangkédimenangaké karo Gatholoco.<ref name="internet2"/> PanjenenganePanjenengané nerangaké hakikat [[wayang]], [[kelir]], [[blencong]] lan [[gamelan]].<ref name="internet2"/> [[Ustadz]] kana mau banjur lungan menyang Cepekan.<ref name="internet2"/>
 
Ing cepekan wonten guru ngaji (ustadz) ingkang asma Kasan Mustahal, Kasan Besari, lan Ki Duljalal.<ref name="internet2"/> Ustadz telu (3) iku disowani marang para ustadz sing tepang ing margi karo Gatholoco mau, nyeritaakényeritakaké kalahé debat karo Gatholoco.<ref name="internet2"/> Gatholoco digolekidigolèki lan diajak ing Pondok Cepekan gawé debat marang ''ilmu sejati''.<ref name="internet2"/> Perdebatan Gatholoco kaliyan para ustadz ing Pondok Cepekan iku dimenangkedimenangké Gatholoco, amarga kalah debat, Gatholoco diusir saka pondok, awaleawalé Gatholoco ora gelem lunga yen durung diwenehidiwènèhi sangu, sakwisisakwisé diwènèhi sangu Gatholoco lunga ninggalkeninggalaké Pondok neruskeneruské palampahanepalampahané.
 
Palampahan Gatholoco tekan ing [[Gunung Endragiri]] lan ketemu marang pertapa jenengejenengé Dewi Perjiwati, sakdurungé ketemu Dewi Perjiwati kedah ngadepingadhepi para [[emban]] lan cantriké. Gatholoco diwènèhi teka-teki, namingnanging Gatholoco bisa mangsuli pitakon iku kanthi bener, banjur Gatholoco bisa ketemu maring Dewi Perjiwati. Sakwisé ketemu Gatholoco diwenehediwènèhi pitakon tentangbabagan [[Kalimah Sahadat]], arti [[lanang-wadon]] lan [[suami-istri]], yenyèn Gatholoco bisa jawab kanthi becik mangka Dewi Perjiwati dadi garwané. Ing sajroning cerita, Gatholoco bisa menangkémenangaké perdebatan iku banjur kapeksa Dewi Perjiwati gelem dadi garwané. [[Emban]] lan [[cantrik]] Perjiwati menehimènèhi saran supaya Gatholoco dijak mlebu anenganèng sajroning [[Guwa]], banjur sakwisé ing jero, guwa langsung ditutup. [[Darmagandhul]], paring pepéling Gatholoco nanging ora digathèkkédigatèkaké. Sakwisé metu ing guwa Gatholoco sadar yenyèn pancenpancèn diapusi deningdéning Perjiwati. Amarga ngerti yenyèn diapusi Gatholoco dadi isin, banjur mlebu menèhmanèh ana sajroning GuwoGuwa [[perang]] kaliyan Dewi Perjiwati.[[Wong]] loro (2) iku padha-padha sekti lan ora ana sing kalah, banjur lahirlair jabang bayi anenganèng sajroning rahim Dewi Perjiwati, Gatholoco lan Dewi Perjiwati padha bungah marang [[bayi]] iku. Banjur Dewi Perjiwati takon, “anak sapa iki?” Gathococo mangsuli, “iku anakmu lan anakku uga”. Bayi iku ngesuk didhidhik lan diwarahi ngudi kawruh ajaran [[Agama Islam]].<ref>http://www.heritageofjava.com/</ref>
 
== Isi serat Gatholoco ==
Sakmenika purwakaning atur sekar mijil Serat Gatholoco, Prana Putek kapetek ngranuhi, Wiyaganing batos, raosing tyas karaos kekesé, taman bangkit upami nyelaki, rudah gung prihatin, nalangsa kalangkung. Jroning kingkin Sinalamur nulis, Serat Gatholoco, cipteng nalaq ngupaya lejaré, tarlén muhung mrih ageming galih, ywa kalantur sedihsedhih, minangka panglipur.<ref name="internet3">Saka naskah asli tinulis ing aksara Jawa kang disimpen dèning Prawira Taruna.</ref>
 
Dudu anak manungsa sayekti, anak belis [[sétan]] brekasan, turuné memedi wéwé gatholoco duk ngrungu, dénwastanidènwastani yényèn anak belis, langkung sakitlara manahé, nanging tan kawetu, ngungkabi gembolanira, klélétipun sayebug sigro ingambil, déndèn until babar pisan.<ref name="internet3"/>
 
Pan sakala endeméèndemé maratani, mrasuk badanbadhan kulit dagingira, ludira otot bayuné balung kalawan sungsum, kikiyatan sadaya pulih, kawistara nyrebabak, cahyanipun santun, guru tiga wrin waspada, samya eram tyasnya ngungun tanandugi, pratingkah kang mangkana.<ref name="internet3"/>
 
Abduljabar ngucap mring Mud Arif, lahta mara agé takonana, apa kang déndèn until kuwékowé. Lan sapa aranipun, sarta manéhmanèh wis manemané ngendi, apa panggotanira, ing sadinanipun, lan apa tan adus toya, salawasé déné awakeawaké mbesiki, janma iku sun- kira.<ref name="internet3"/>
 
Dia ngredi syarak lawan sirik, najis mekruh batal lawan haram, mung nganggo senengé dhéwé sanajan iwak asu, daging céléngcèlèng utawa [[babi]], angger doyan pinengan, ora duweduwé gigu, tan pisan wedi duraka, Ahmad Arif mrepeki gya muwus aris, wong ala ingsun tannya.<ref name="internet3"/>
 
== Delengen uga ==