Wos: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan |
Tanpa ringkesan besutan |
||
Larik 1:
[[Gambar:Brun kvit ris.jpg|thumb|Wos pethak lan wos abrit]]
'''Wos''' utawi '''beras''' ([[Basa Jawa Ngoko|ngoko]]) punika [[gabah]] ingkang sampun dipunbucal kulitipun
Kulit utawi rambut gabah
Cara anggénipun mbucal kulit gabah dados beras wonten kalih, inggih punika:
* Cara tradhisional, gabah dipundheplok nganggé lumpang/lesung
* Cara modhèrn, gabah dipungiling nganggé mesin panggilingan. Mawi piranti punika, beras saged langsung resik lan dipunpisah kaliyan rambut gabah (kulit gabah ingkang setengah wetah ([[basa Indonesia]]: ''sekam'') lan bekatul. Rambut gabah saged dados rabuk [[tetanduran|taneman]] kagem
==Anatomi wos==
Wos ing
* [[aleuron]], lapisan langkung njawi ingkang asring tumut
* [[endospermia]], panggènan sebagéyan ageng [[pati]] lan [[protéin]] beras.
* [[embrio]], ingkang dados calon [[tetanduran|taneman]] énggal (manawi sampun awujud beras sampun mboten saged thukul malih,
==Kandhungan wos==
Kados bulir ''serealia'' sanès, bagéyan paling ageng beras dipundhominasi pathi (antawisipun 80-85%). Beras ugi ngandhut [[protéin]], [[vitamin]] (
Pathi wos saged dipungolongaken dados kalih klompok, inggih punika:
Larik 26:
==Jenis lan warna wos==
Warna wos ingkang bènten-bènten dipunatur
* Wos ‘biasa’ ingkang werni [[putih|pethak]] radi transparan amargi namung gadhah sekedhik aleuron, lan kandhutan amilosa
* Wos [[abang|abrit]], amargi aleuronipun ngandhut gèn ingkang ngasilaken antosianin ingkang dados sumber werni abrit utawi ungu.
* Wos [[ireng|cemeng]], langka sanget, amargi aleuron saha endospermia ngasilaken [[antosianin]] kanthi intènsitas inggil saéngga werninipun ungu sanget nyelaki ireng.
Larik 33:
* Ketan cemeng, inggih punika versi ketan saking wos ireng.
Wonten sapérangan jinising beras ingkang wangi menawi dipun-dang (umpaminipun ‘Cianjur Pandanwangi’ utawi ‘Rajalélé’).
==Ginanipun beras==
Beras
Ing bidhang indhustri pangan, beras dipunolah dados glepung beras. Sosohan beras (lapisan aleuron), ingkang gadhah kandhungan gizi
Kanggé kepentingan dhiét, beras dipundadosaken salah setunggal sumber pangan bébas gluten mawi bentuk brondong.
Larik 45:
==Aspèk budaya lan basa==
Beras saged dipunsebat dados
Ingkang mbèntenaken pantun, gabah, merang, damèn, beras, sekul, utawi ketan punika salah
Aspèk ‘budaya padi’ ing masarakat ngriku ing mangsa rumiyin, ugi katingal ing sapérangan rélièf candhi-candhi ing [[Jawa|Jawi]].
|