Pompeii: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
cTanpa ringkesan besutan
cTanpa ringkesan besutan
Larik 14:
}}
 
'''Pompeii''' menika kutha jaman [[Romawi kuno]] ingkang sakmenika sampun dados ''puing'' caket [[kutha]] [[Napoli]]. sakmenika Pompeii wonten ing wilayah [[Campania]], [[Italia]]. Kutha Pompeii rusak amargi letusan [[Gunung Vesuvius]] nalika 79 [[Masehi]] <ref name="pompeii1">[http://aksesdunia.com/2012/10-kota-besar-yang-lenyap-dari-peradaban/], 10 Kota besar yang lenyap dari peradaban (dipun-akses tanggal 27 Desember 2012).</ref>. Awu fulkanik saking letusanipun gunung menika nyebabaken kutha menika ical antawisipun 1.600 taun sakdèrèngipun dipunpanggihaken malih kanthi boten sengaja. Sakmenika kitha Pompeii kalebet salah satunggaling [[Situs Warisan Dunia UNESCO]].
 
== Lokasi ==
Larik 20:
Pompeii menika mapan wonten ing koordinat {{coord|40|45|00|N|14|29|10|E|}}, wonten ing sisih [[Kidul wetan]] kutha [[Napoli]] caket kaliyan kutha modern Pompeii sakmenika. Kutha menika wonten ing papan ingkang kabentuk saking aliran [[lava]] saking sisih [[lor]] hilir [[Lèpèn Sarno]] (jaman rumiyin anama "Sarnus").
 
Nalika abad kapisan [[masèhi]], Pompeii namung satunggaling saking kutha-kutha ingkang mapan wonten ing kaki [[Gunung Vesuvius]]. Papan menika kathah pendudukipun ingkang dados makmur amargi dhaérah pertanian. Wonten kempalan kutha alit ing sakiwa tengené Pompeii kados [[herculaneum]] ingkang rusak ugi awit saking letusan Vesuvius <ref name="pompeii2">[http://www.anneahira.com/peradaban-dunia.htm], (id) http://www.anneahira.com Peradaban dunia (dipun-akses tanggal 27 Desember 2012).</ref>.
 
== Sejarah wiwitan ==
Kutha Pompeii menika jumeneng kirang langkung [[abad]] kaping 6 SM deningdéning tiyang [[Osci]] utawi Oscan <ref name="pompeii1" />, inggih menika sawijining kelompok masarakat ing Italia tengah. Kala menika, kutha menika sampun kaginakaken kanggé pelabuhan ingkang aman déning para pelaut [[Yunani]] lan [[Fenisia]]. Nalika tiyang [[Etruska]] ngancam badhé nyerang, kutha Pompeii damel sekutu kaliyan tiyang Yunani ingkang lajeng nguasai [[Teluk Napoli]]. Ing abad kaping 5 SM, tiyang [[Samnium]] lenggah ing mriku kaliyan sedaya kutha ing [[Campania]]. para panguwasa énggal kasebut meksa para arsitèktur kanggé miyaraken wilayah kutha. DIpunyakini ugi bilih nalika pendudukan tiyan Samnium, [[Roma]] nate ngrebut malih Pompeii kanggé sawetawis, ananging teori menika dèrèng kebukti.
 
Pompeii ndhèrèk mendhet peran ing perdagangan kawiwitan déning kutha-kutha [[Campania]] nglawan Roma, ananging ing taun 89 SM, kutha menika dipunkepung déning [[Sulla]]. Tentara Liga Sosial kapimpin déning [[Lucius Cluentius]] ndhèrèk paring pambiyantu anggènipun nglawan Rona, ananging taun 80 SM Pompeii dipunpeksa nyerah sasampunipun [[Nola]] takluk. Lajeng Pompeii dados koloni Roma kanthi nama ''Colonia Cornelia veneria Pompeianorum''. Kutha menika dados jalur wigati kagem barang-barang ing dugi liwat arus lan kedah dipunkirim dhateng Roma utawi Italia kidul ingkang mapan ing sepanjang [[Via Appia]] ingkang boten tebih saking mriku.
 
Wonten ing taun 62 SM, wonten gempa bumi ingkang ngrisak Pompeii sareng kutha sanesipunsanèsipun ing Campania. Ing masa antawisipun taun 62 Sm dumugi letusan ageng [[Gunung Vesuvius]] taun 79 SM kutha menika dipunbangun malih <ref name="pompeii1" />.
 
== Pranala Njawi ==
Larik 43:
* {{en}} [http://volcanology.geol.ucsb.edu/pliny.htm Another translation, and comments on Pliny the Elder's death, at UCSB's The Volcano Information Center website]
* {{en}} [http://www.mnsu.edu/emuseum/archaeology/sites/europe/Pompeii.html Pompeii at University of Minnesota's Emuseum]
 
== Cathetan suku ==
{{Reflist}}
 
[[Kategori:Romawi]]