Amérika Sarékat: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan |
←Mbatalaké revisi 790111 déning 180.246.203.48 (Dhiskusi) |
||
Larik 50:
{{utama|Pulitik ing Amérika Sarékat}}
Amérika Sarékat kuwi negara [[dhémokrasi konstitusional]] kanthi sistem ''three-tier'' lan institusi [[kehakiman]] kang bebas. Ana telung tataran yaiku tataran nasional, [[Tabel Negara Bagéyan AS|negara bagéyan]] lan pamaréntahan lokal yang duwèni badan [[legislatif]] sarta [[eksekutif]] kanthi bidhang kuwasa dhéwé-dhéwé. Negara iki migunakaké sistem persekutuan utawa [[federalisme]] yakuwi arupa pambagéan kakuwasan ing antara [[negara pusat]] lan [[Tabel Negara Bagéyan AS|negara bagéyan]]. Negara pusat kuwasa marang sawetara prakara kayata pancithakan [[dhuwit]] sarta kawicaksanan [[pertahanan]]. Nanging, negara-negara bagéyan kuwasa nemtokaké [[hak]] lan [[undhang-undhang]] dhéwé-dhéwé kayata hak ngguguraké bayi lan ukuman maksimal jroning undhang-undhang.
Siji èlemèn kang cetha ing Amérika yaiku dhoktrin [[pambagéan kuwasa]]. Pasal 1 nganti 3 [[Konstitusi Amérika]], wis nggarisaké sacara rinci bab kuwasa-kuwasa Negara kang utama yaiku [[eksekutif]], [[legislatif]] dan [[yudikatif|kehakiman]]. ''Checks and Balances'' utawa kontrol lan kaseimbangan minangka siji ciri utama jroning negara Amérika lan bab iki komplit banget saéngga ora ana siji cabang [[negara]] kang duwé kuwasa mutlak kanggo ngawal cabang kakuwasan liyané.
Ing negara iki kabèh [[rakyat]] kang umuré wis ngancik 18 taun duwé hak milih. [[Pemilu]] kanggo pamilihan [[presidhèn]] dianakaké saben patang taun sepisan lan sing pungkasan yakuwi ing sasi November [[2004]].
Saliyané [[Pemilu]] kanggo milih [[presidhèn]], ana uga [[Pemilu paruh wektu]], kang dianakaké ing pertengahan mangsa jabatan [[presidhèn]]. Jroning pemilu iki kang dipilih dudu [[presidhènn]] nanging kabèh anggota [[Dewan Perwakilan (Amérika Sarékat)|Dewan Perwakilan]] lan saprotelon [[senator]] saka saben negara bagéan. Pemilu iki pungkasan dianakaké ing tanggal [[7 November]] [[2006]].
== Pamérangan administratif ==
{{utama|Tabel Negara Bagéyan AS}}
Nalika nyatakaké [[kamardikan]] Amérika Sarékat, telulas [[koloni]] owah dadi negara-negara bagéyan. Wiwitané negara-negara bagéyan iki nyawiji minangka sawijining [[persekutuan]] nanging banjur dadi negara kang nyawiji. Taun-taun sabanjuré, cacahing negara bagéyan tansaya tambah kanthi mlebuné negara-negara bagéyan ing tlatah kulon, panukon lemah lan pamekaran sawetara negara-negara bagéyan kang wis ana. Saben negara bagéyan dipérang jroning ''counties'' (kayadéné [[kabupatèn]]), ''cities'' (kayadéné kuthamadya utawa kutha otonom) lan ''townships'' (kayadéné [[kacamatan]]).
Amérika Sarékat uga nduwèni dhaerah federal, [[Washington, DC]], lan tanah jajahan kayata[[Puerto Riko]], [[Samoa Amérika]], [[Guam]] lan [[Kapuloan Virgin Amérika Sarékat|Kapuloan Virgin]].
== Geografi ==
{{utama|Geografi Amérika Sarékat}}
Amérika Sarékat kuwi negara paling gedhé nomer-3 ing donya. Kahanan geografiné manéka warna banget:
* Ana padhang suket ing pesisir wétan,
* [[Pagunungan Appalachian]]
* [[Great Plains]] ing sisih tengah,
* Kali [[Kali Mississippi|Mississippi]]-[[Kali Missouri|Missouri]],
* [[Pagunungan Rocky]] ing bagéan kulon
* [[Gurun]] lan wilayah pesisir ing kuloné Pagunungan Rocky
* [[Alas udan]] ing Pasifik kidul-kulon
* Dhaerah [[Arktik]] utawa kutub, ing [[Alaska]]
* Pulo [[gunung geni]] ing [[Hawaii]]
Uga duwèni iklim werna-werna gumantung kahanan geografis, wiwit saka iklim [[tropis]] (panas lan garing ing mangsa panas, anget ing mangsa anyep) ing [[Florida]] nganti [[tundra]] (anyep sadawaning taun) ing [[Alaska]]. Sebagéan negara iki nduwèni mangsa panas kang anget lan mangsa salju kang anyep. Sawetara bagéan AS, kayata bagéyan [[California]], nduwèni iklim [[Mediterrania]].
| |||