Arjuna: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 1:
{{Pandhawa}}
Arjuna iku menawa miturut crita padhalangan, putrane Prabu Pandhudewanata, ratu Astina, klawan Dewi Kunthi sing nomer telu. Mula Arjuna banjur sinebut satriya "Panengah Pandhawa". Sedhulure nunggal rama lan ibu ana telu, yaiku Puntadewa (Yudhistira), Werkudhara (Bima), lan Arjuna, dene sedhulur nunggal rama seje ibu ana loro, yakuwi Nakula (Pinten) lan Sadewa (Tangsen). Kabeh putrane Pandhu iku disebut Pandhawa, saka linggane tembung Pandhu lan Hawa kang tegese anak. Dadi cethane tembung Pandhawa iku tegese anak Pandhu.
Arjuna iku salah sijining satriya [[Pandhawa]]. Sawetara kuwi, [[Arjuna Sasra]] wayang liyane kang sesambungan karo crita [[Ramayana]]. Ana maneh [[Gunung Arjuna]] kang manggon ing [[Jawa Wetan]].
Dene yen miturut layang Mahabharata, Arjuna iku salugune putrane Bathara Indra kang miyos saka Dewi Kunthi srana Dewi Kunthi mateg aji panggendhaming dewa aran Adityahredaya (miturut Mahabharata) utawa aji Punta wekasing Rasa Tunggal Sabda tanpa lawanan (miturut pedhalangan) paringane Rssi Druwasa. Mula Arjuna uga sesilih Indratanaya kang tegese putrane Bathara Indra. Kasatriyane Arjuna ana ing Madukara, patihe asma Surata (patih Rata).
 
==Dasanamane Arjuna, ==
Arjuna iki kondhang amarga sekti lan bagus. Ing tanah Jawa, Arjuna asring dienggo pralambang wong lanang kang dadi pepujaning wanita ing ngendi-ngendi. Ing pedhalangan, Arjuna digambarke alus kaya dene wong wadon. Yen ing India, Arjuna digambarke gagah pideksa. Dheweke lair seka [[Pandhu]] lan [[Dewi Kunti]] lan asring sinebut Panengah Pandhawa. Kasatriyane ana ing Madukara.
 
==Dasanama==
[[image:Arjuna-kl.jpg|thumb|Arjuna]]
 
*Janaka
*Kiritin/Walikithi
*Parta
*Pritaputra
*Permadi/Pamade
*Dananjaya
*Kumbalyali (ing padhalangan asring disebut Kumbang Ali-Ali)
*Kumbalyali
*Ciptaning Mintaraga (ing lakon Begawan Ciptaning)
*Pandusiwi/Pandhuputra
*Indratanaya
*Jahnawi
Baris 21 ⟶ 20:
*Danasmara
*Margana
*Gudhakesa
*Wibatsuh
*Kandhi Wrahatnala (nalika nylamur laku dadi banci)
 
==Lelanang ing Jagad==
Garwane Arjuna pirang-pirang, kabeh putri endahing warna (ayu-ayu). Ana anak ratu, anak pandhita, anak dewa, anak taksaka (ula), lan sapiturute. Putrane uga pirang-oirang turta bagus-bagus, umpamane :
Amarga kondhang bagus, Arjuna duwe bojo akeh. Malah ing lakon Arjuna Wiwaha kang dijupuk seka Kitab [[Kakawin]] [[Kakawin Arjuna Wiwaha]] , Arjuna diparingi widodari-widodari dening dewa.
*[[Dewi Sumbadra]], peputra [[Abimanyu]]
*[[Dewi Larasati/Rarasati]], peputra [[Sumitra]].
*[[Dewi Srikandhi]].
*[[Dewi Ulupi]]/Palupi, [[Irawan]]
*[[Dewi Jimambang]],anake Begawan Wilwuk.\/Wilawuk ing pertapan Pringcendhani peputra [[Kumaladewa]] lan [[Kumalasekti]].
*[[Dewi Manuhara]], anake Begawan Sidanggana ing Andhongsekhar peputra [[Pregiwa]] lan [[Pregiwati]]
*[[Dewi Dresanala]],putrane Bathara Brama, peputra [[Wisanggeni]].
*Dewi Wilutama, peputra Bambang Wilugangga
 
Ana salah sijining wanita kang ditresnani Arjuna nanging malah dadi garwane wayang liya, yaiku [[Dewi Banowati]]. Nanging sawise rampung [[Bharatayudha]], Banowati bisa dadi siji karo Arjuna, ora ketung mung sewengi.
Satemene bojo (garwa) lan anak akeh iku minangka gegambaran yen Arjuna dhemen gawe lelabuhan becik (sing dipralambangake kadidene putri sulistya). Mula undhuh-undhuhane uga kabecikan sing akeh (dipralambangake anake pirang-pirang bagus-bagus lan ayu-ayu). Yen sing ditindhakake iku pakarti ala, asile mesthi uga ala.
Arjuna wis nate mbangunake tapa lan madheg pendhita ing Gua Mintaraga kang dumunung ing puncake gunung Indrakila, kanthi peparab Begawan Ciptaning iya Mintaraga. Arjuna uga tau dadi ratu ing kahyangan Tinjomaya (ngratoni para widodara-widodari) suwene 7 dina, kanthi jejuluk Prabu Karitin/Kariti iya Wilikithi. Anggone jumeneng nata ing Tenjomaya amarga Arjuna wis gawe lelabuhan becik marang para dewa yaiku nyirnakake kraman ing kahyangan yakuwi Prabu Niwatakawaca, ratu buta saka negara Manik Ima-Imantaka.
 
==Aji-aji==
*Palimunan/panglimunan = bisa ngilang.
*Tunggengmaya = bisa gawe banyu.
*Sepiangin = bisa mlaku tanpa napak lemah bantere pindha angin.
*MayabumiMlayabumi = bisa ngalahke mungsuh.
*PengasihPengasihan/sempaliputri = disenengi wong akeh.
*Asmaragama/kamasutra = ngelmu saresmi.
 
==Gaman==
*Pecut Kyai Pamuk
*KerisPanah Pasopati
*Panah Harya Sangkali
*Panah Ardhadehali/Hrudhadhedali
*Ali-ali Mustika Ampal
*Trompet Dewadata
*Keris Pulanggeni
*Brahmasira/Agniyastra
*Panah Merdaging
*Panah Mercujiwa
*Sarotama
*Keris Kyai Kalanadhah
*Busur Kyai Gendhewa
 
==Pungkasan Crita==
Ing Bharatayudha, Arjuna perang tandhing mungsuh Adipati Karna. abot rasane ati, mergha dheweke adu arep karo sedhulur tuwa nunggal ibu seje bapa. nanging rasa mangu-mangu iki bisa diilangake dening Prabu bathara Kresna. Arjuna banjur maju ing palagan tandhing lawan sedulure sing diajeni. Wusanane Adipati Karna gugur ana sajroning paprangan. Ing perang baratayuda uga, Arjuna kelangan kabeh putra-putrane. Nanging putune, [[Parikesit]], dadi raja ing [[Astina]]. Sawise perang, Arjuna pindhah dadi raja ing Buwanakeling, kang maune dadi kratone [[Jayadrata]]. Ing bubaran perang uga, kabeh bojone dipateni dening [[Aswatama]]. Uripe Arjuna rampung bareng karo Pandhawa liyane munggah menyang kahyangan laku liwat [[Himalaya]].
==Wandane wayang==
Wandane wayang Arjuna ana lima, yakuwi wanda Jimat (anggitane Panembahan Senopati lan Sultan Agung Hanyakrakusuma),wanda Kanyut, wanda Kinanthi, lan wanda Malat. Yan wayang Arjuna gagrak Yogyakarta wandane ana telu, yakuwi wandha Janggleng (9rai lan awak kuning/prada) kanggo adegan paseban, sedih; wanda Yudhasmara (sunggingan rai lan awak kuning, kanggo adegan roman (percintaan); lan wanda Kinanthi (sunggingan rai ireng awak kuning kanggo adegan sawise metu saka kedhaton utawa kanggo perang).
 
[[Kategori:Paraga Wayang]]