Sajarah Prancis: Béda antara owahan

Wewengkon Prancis ingkang pisanan ngalami fenomena Neolitik wiwit milennium kaping 5 SM inggih menika wewengkon kidul (Midi). Pengaruh njawi ingkang nyawiji ing kawontenan menika utaminipun saking kawasan Laut Tengah. Kawontenan tembikar kanthi tatahan pethétan kulit kerang saking wewengkon menika, ingkang dipunsebat cardium, saking istilah kabudayan ''cardiale''. Kabudayan menika sumebar ngantos sekubenging wewengkon pesisir Laut Tengah, sanajan namung kasil mlebet kirang saking 100 kilometer ing wewengkon terpencil. Pendhudhuk kanthi kabudayan ''cardiale'' menika tasih tumemplek kanthi kabiyasan lami kadosta methik tandhuran, manggen ing guwa-guwa watu, ngingu mendha lan mendha gibas, sarta nanem gandung lan Hordeum vulgare (orge). Sampun wonten bentuk-bentuk panggenan ingkang kawangun ing dataran terbuka minangka perintis bentuk dusun, kadosta dipunpanggihi ing situs Couthezon ing wewengkon Vaucluse ingkang gubuk-gubukipun bunder. Lumebet millenium kaping 4 SM pengaruh kabudayan ''cardiale'' menika sumebar ngantos njangko wewengkon-wewengkon ing sigaran lèr (situs Roucadour ing wewengkon Lot), senajan lingkup panyebaranipun tetep winates. Sejatosipun ingkang pisanan ngembangaken kabudayan pertanian inggih menika wewengkon-wewengkon ing belahan wetan Prancis. Kabudayan menika sinebat ''rubanée'' satunggaling istilah ingkang ugi saking name jinis kerajinan tembikar ingkang pinethétan goresan kanthi bentuk spiral, uliran, utawi lengkungan. Kabudayan menika dipuntepangaken déning klompok-klompok pamdhateng saking Lembah Danube lan kawasan Éropah Tengah. Kelompok-kelompok ing pangrawuh saking lembah Danube lan kawasan Éropa Tengah. Klompok-klompok ingkang dumugi kanthi bekta uba rampe jangkep lan lajeng bikak tegalan ing nginggilipun lahan-lahan kanthi lapisan lemah endapan (loess) ingkang subur, lan bangun dusun-dusun kanthi gegriya ing dhawanipun ingkang mancik 8-40 meter. Tapak tilas leng tilasanipun saka pancang saking griya-griya kala wau dipunpanggihi ing sapérangan situs purbakala, ing Cuiry-lès-Chaudardes (Aisme) lan ing Charmoy (yonne). Ing nginggilipun lahan ingkang tumata rapi lan dipunparingi pager semak belukar minangka panjagi, para petani kala wau tetanem (serealia) sarta ternak lembu lan [[babi]]. Ing mangsa menika daerah-daerah pesisir Samudra Atantik Tengah ngalami satunggaling fénomena budaya sanès, inggih menika kabudayan Megalitik.

Sampun dangu kabudayan menika tansah dipungayutaken kaliyan tiyang-tiyang Celt (ide ingkang ngantos samenika tasih wonten ing tokoh Obelix ing serial komik Asterix). Sejatosipun dolmèn-dolmèn ingkang paling sepuh saking milenium kaping 5 SM. [[Dolmen|Dolmèn]] utawi meja watu menika ingkang wiwitanipun dipundeleh ing salabetipun bangunan tumulus utawi cairan inggih menika ruangan mayit. [[Menhir|Mènhir]] utawi tugu batu ngantos samangké tasih boten gampil dipunpastèkaken umuripun lan hambok menawi dipundamel paling wingking. Ginanipun tasih dados teka-teki, kalebet deretan menhir ingkang dipunpanggihi ing Carnac. Pandamelan monumen-monumen ageng kala wau kadosta ménhir-ménhir ingkang dipunpanggihi ing Barnenez caketipun Morlaix, utawi wewangunan-wewangunan tulus ing Bougon (Deux-Sèvres), nyirataken kawontenan satunggaling bentuk masarakat ingkang gadhahi tatan organisasi lan hiérarki. Kawontenan bentuk-bentuk arsitéktur asli kados menika sejatosipun gegayutan kaliyan manéka éwah-éwahan pola ékonomi ingkang caket sesambetanipun kaliyan gejala manggen netep lan pangrembakan pertanian.