|
|description=From ''[[Samson and Delilah (opera)|Samson and Delilah]]''. Sung by [[Enrico Caruso]] in 1916.
}}
Saint-Saëns miwiti karir musikipun minangka ingkang dados pelopor musik, ingkang nepangaken simponi puisi wonten ing Perancis lan ugi kanggi kupiya ingkang awrat ngupiya karya ingkang radikal kagunganipun [[Franz Liszt]] lan [[Richard Wagner]] nalika [[Johann Sebastian Bach]] lan [[Wolfgang Amadeus Mozart]] inggih punika norma<ref name="le temps">''Le Temps, '' 6 septembre 1904, p. 4 : article de Pierre Lalo "La Musique, Aux Arènes de Béziers, première représentation d'Armide" {{gallica|n=bpt6k2379890/f3.image.langFR}}</ref>. Ing purwakaning abad kalih dasa, Saint-Saens inggih dados salah satunggaling tiyang ingkang ultra konservatif, nglawan pangaribawanipun [[Claude Debussy]] lan [[Richard Strauss]] ingkang ing wekdal tartamtu kanggekanggé ngiyataken reputasinipun [[Giacomo Meyerbeer | Meyerbeer]] lan [[Hector Berlioz | Berlioz]]<ref name="le temps"/>. Punika inggih dados satunggaling swasana ingkang saged damel manah kraos dag dig dugser-seran ing wiwitan kariripun Saint-Saëns nalika [[Frédéric Chopin|Chopin]] lan [[Felix Mendelssohn|Mendelssohn]] wonten ing kahanan ingkang langkung wigati, lan dipunpungkasi nalika dipunwiwiti genre [[jazz]]; ananging citranipun saged ajeg ngantos mapinten-pinten taun sasampunipun piyambakipun sedaséda<ref name="le temps"/>.
[[Gambar:Camille Saint-Saëns 1916.jpg|300px|thumb|Camille Saint-Saëns kaliyan pianonipun ing taun 1916.]]
Minangka satunggaling komposer, Saint-Saëns asring dipunkritik amargamargi piyambakipun boten purun kanggekanggé ngrambah dunya romantisme lan ing wekdal ingkang sami radi asipat ''paradoks'', amargi wontenipun raos manut dhateng aturan ngengingingèngingi basa musik ingkang wonten ing abad kaping sangalas<ref name="le temps"/>. Saint-Saëns inggih dipunkenang mliginipun kanggekanggé karya-karyanipun kados ta ''[[The Carnival of the Animals]]'' (ingkang dipunbiwarakaken ing masarakat umum kanthi jangkep ngantos dumugi piyambakipun sedaséda, dipunlapuraken amargi Saint-Saëns ajrih badhebadhé paring pangaribawa ngengingingèngingi bab reputasinipun minangka satunggaling komposer ingkang tumemen), lajeng karyanipun ingkang kanthi irah-irahan ''[[Introduction and Rondo capriccioso (Saint-Saëns)|Introduction and Rondo Capriccioso]]'' kangge [[violin]] lan orkestranipun, lan opera ''[[Samson and Delilah (opera)|Samson and Delilah]]'' lan ugi ''[[Henry VIII (opera)|Henry VIII]]'' (ingkang namung sepisanan dipunlampahan ing dinten punika), puisi simponi kanthi irah-irahan ''[[Danse macabre (Saint-Saëns)|Danse Macabre]]'', ''[[Symphony No. 3 (Saint-Saëns)|Symphony No. 3]]''; ingkang kaping kalih, ''piano concerto'' ingkang kaping sekawan lan lan kaping gangsal, ''biola concerto'' ingkang kaping tiga, ''celo concerto'' ingkang kaping sepisan, ingkang kaping sepisan ''sonata biola'' lan ''klarinet sonata''<ref name="le temps"/>.
Ing pagelaranipun, Saint-Saëns inggih dipunndharakendipunandharaken deningdéning tiyang sanessanès bilih piyambakipun inggih boten wonten tandhinganipun kanggekanggé maenakenmaènaken [[organ]], lan namung sekedhik tiyang ingkang saged nyamekakennyamèkaken prestasinipunprèstasinipun kaliyan piyambakipun<ref>Carta de Saint-Saëns del 24 de junio de 1908, año de la muerte de Sarasate.</ref>. Ananging, ingkang prelu kauningani, bilih gayanipun Saint-Saëns wonten ing pagelaran panggung inggih punika saged dipunkendhalikaken, alus, lan asrep, denedéné piyambakipun inggih tansah tetep ajeg tanpa ewahingéwahing badan sanessanès kejawi namung madhep mantep ing sangajenging pianonipun<ref>Castelbon de Beauxhostes (1859-1934), compositor amateur y fundador de la Lyre Biterroise, una banda de vientos de Béziers que tocaba en el festival.</ref>. AnggenipunAnggènipun dolanan piano dipuntandhani kanthi saesaé sanget kanthi sisik lan greget ingkang saesaé, kanthi driji-driji ingkang cepet sanget nalika dipunginakaken kanggekanggé mejet tun-tun piano, lan ugi kanggekanggé dandosi aristokrat<ref>Felia Litvinne también participó en el estreno de ''Enrique VIII'', como [[Catalina de Aragón]], aunque no quedó muy satisfecha con su papel, que consideraba muy pasivo. Véase ''Ma vie et mon art'' (''Mi vida y mi arte''). Felia Litvinne. 1933, Librairie Plon (reimpreso Arno Press, 1977).</ref>. Ing rekaman wekdal radi pungkasan gesangipun inggih dipungambaraken kanthi saklecapansaklécapan ngengingingèngingi sipat-sipat piyambakipun punika<ref>Con libreto de Jean Lorrain y Ferdinand Hérold. Fue un éxito clamoroso. Fauré, en una carta a su esposa, le dice que Saint-Saëns se alegró por "su éxito más que si hubiera sido suyo" (carta de 21 de agosto de 1900). Saint-Saëns también logró que Castelbon le encargase a Fauré, más adelante, ''Masques et Bergamasques'', op. 112, un divertimento de canto y danza. Véase ''The Correspondence of Camille Saint-Saëns and Gabriel Fauré: Sixty Years of Friendship'' (''La correspondencia de Camille Saint-Saëns y Gabriel Fauré: Sesenta años de amistad''), de Jonathan Barrie Jones, Camille Saint-Saëns, Jean Michel Nectoux y Gabriel Fauré.</ref>.
Saint-Saëns inggih minangka pianis ing wekdal miyosipun ingkang enemenèm ingkang sampun natenaté damel rekaman<ref name="pianist"/>. Ananging, piyambakipun inggih sanessanès minangka pianis ing jaman purwaka ingkang enemenèm ingkang nglirwakaken cathetan-cathetan wonten ing wujud piyambakipun dolanaken pianonipun, kados ta [[Carl Reinecke]] ingkang miyos ing taun [[1824]] (sewelas taun saderengipunsadèrèngipun Saint-Saëns miyos, lan nalika [[Ludwig van Beethoven]] taksih gesang), damel roll Welte-Mignon ing taun [[1904]], nalika piyambakipun ing yuswa 80 taun<ref name="pianist"/>. Saint-Saëns inggih ugi minangka pianis sepisanan ingkang damel rekaman, satunggaling susunan ''Liebestod'' saking [[Tristan und Isolde]] kagunganipun [[Richard Wagner]] ingkang dipundamel dening [[Landon Ronald]] ing taun [[1900]] wonten ing ''disk Berliner'' pitung inci.<ref name="pianist">[[Harold C. Schonberg]], ''The Great Pianists'', p. 264</ref>
Piyambakipun inggih asring dipuntudhuh dados pribadhi ingkang emosionalgampil mindhak émosinipun lan gadhah praupan ingkang kados kirang nengsemaken tinimbang pamain sanesipunsanèsipun ingkang langkung karismatik <ref name="jane">Jane Dieulafouy, 1851-1916.</ref>. Piyambakipun inggih mbok bilih minangka pianis ingkang sepisanan kanthi dipuntingali tiyang kathah saged nindakaken sedaya siklus piano concerto kagunganipun [[Wolfgang Amadeus Mozart]]. Ing saperangansapérangan kasus ingkang wonten inggih kengingkènging pangaribawa saking konserto piano kagunganipun piyambak, kados ta ebahéwah- ebahingéwahing badan ingkang sepisanan saking [[Piano Concerto No 4 (Saint-Saëns) | Piano Concerto 4 di C minor]] mehmèh sami sanget kaliyan ebahéwah- ebahaningéwahaning awak saking Mozart ing [[Piano Concerto Nomor 24 (Mozart) | 24th Concerto]], ingkang wonten ing kunci ing sami <ref>Fue enterrada en el Cementerio de Montparnasse, en la misma tumba en la que estaban sus dos hijos. Albert Legrand, 1935, op. cit.</ref>. Menawi sampun dumugi ing titi wancinipun, concerto piyambak ugi ketingalanipun sampun paring pangaribawa dhateng tiyang-tiyang sanesipunsanèsipun kados ta [[Segei Rachmaninoff]] lan komposer romantis sanesipunsanèsipun<ref name="jane"/>. Ing sadangunipun wekdal pagesanganipun, Saint-Saëns inggih tetep ajeg kangge dolanan piano kanthi teknik ingkang dipunwulangaken dhateng piyambakipun deningdéning Stamaty, ingkang ngginakaken kakiyatan saking astanipun, sanessanès saking sukunipun <ref name="jane"/>. [[Claudio Arrau]] inggih boten natenaté kesupenkesupèn tata cara Saint-Saëns ingkang gampil kanggekanggé saged maenakenmaènaken piano nipunpianonipun (Piyambakipun inggih nyuplik saking Chopin Scherzo kaping sekawan minangka tuladhanipun) <ref name="jane"/>. ▼[[Gambar:Sarah Bernhardt as Cleopatra 1891.jpeg|left|thumb|250px|[[Sarah Bernhardt]], quien bailó ''Andrómaca'' (ing taun 1891, dadaos [[Cléopatra]]).]]
[[Gambar:AP Cygne.jpg|thumb|200px|[[Ana Pavlova]] menari angsa.]]
[[Gambar:Saint-Saens tricycle Musica1907.jpg|thumb|250px|left|Saint-Saëns rodha tiga (dipunwedalaken wonten ing jurnal ''Música'', taun 1907).]]
▲Piyambakipun inggih asring dipuntudhuh dados pribadhi ingkang emosional lan gadhah praupan ingkang kados kirang nengsemaken tinimbang pamain sanesipun ingkang langkung karismatik. Piyambakipun inggih mbok bilih minangka pianis ingkang sepisanan kanthi dipuntingali tiyang kathah saged nindakaken sedaya siklus piano concerto kagunganipun [[Wolfgang Amadeus Mozart]]. Ing saperangan kasus ingkang wonten inggih kenging pangaribawa saking konserto piano kagunganipun piyambak, kados ta ebah-ebahing badan ingkang sepisanan saking [[Piano Concerto No 4 (Saint-Saëns) | Piano Concerto 4 di C minor]] meh sami sanget kaliyan ebah-ebahaning awak saking Mozart ing [[Piano Concerto Nomor 24 (Mozart) | 24th Concerto]], ingkang wonten ing kunci ing sami. Menawi sampun dumugi ing titi wancinipun, concerto piyambak ugi ketingalanipun sampun paring pangaribawa dhateng tiyang-tiyang sanesipun kados ta [[Segei Rachmaninoff]] lan komposer romantis sanesipun. Ing sadangunipun wekdal pagesanganipun, Saint-Saëns inggih tetep ajeg kangge dolanan piano kanthi teknik ingkang dipunwulangaken dhateng piyambakipun dening Stamaty, ingkang ngginakaken kakiyatan saking astanipun, sanes saking sukunipun. [[Claudio Arrau]] inggih boten nate kesupen tata cara Saint-Saëns ingkang gampil kangge saged maenaken piano nipun (Piyambakipun inggih nyuplik saking Chopin Scherzo kaping sekawan minangka tuladhanipun).
==Musik==
===Gayanipun===
| 