Aksara Tamil: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 4:
|type = [[Abugida]]
|time = 700-an M – saiki
|languages = [[Basa Tamil|Tamil]]<br />[[Basa Kanikkar|Kanikkar]]<br />[[Basa Badaga|Badaga]]<br />[[Basa Irula|Irula]]<br />[[Basa Paniya|Paniya]]<br/>[[Basa SansekertaSangsekerta|SansekertaSangsekerta]]<br />[[Basa Saurashtra|Saurashtra]]
|fam1=[[Aksara Brahmi]]
|fam2=Brahmi Kidul
Larik 15:
{{contains Indic text}}
{{Tamil transliteration}}
'''Aksara Tamil''' (<span contenteditable="false" lang="ta">தமிழ் அரிச்சுவடி</span> ''tamiḻ ariccuvaṭi'') yaiku aksara [[abugida]] sing diuri-uri wong Tamil lan [[Basa Tamil|panyatur basa Tamil]] ing [[India]], [[Sri Lanka]], [[Malaysia]], lan ing manéka papan. Aksara iki kanggo nulisaké [[basa Tamil]] uga [[Basa Sangskreta|basa SansekertaSangsekerta]], minangka basa ing sambahyangan. Kanggo nulisaké basa SansekertaSangsekerta, dianggo huruf wyanjana (konsonan) lan sandhangan (diakritik) sing dudu saka aksara Tamil.<ref><span class="citation" id="CITEREFAllen2006" contenteditable="false">Allen, Julie (2006), ''The Unicode 5.0 Standard'' (5 ed.)</span></ref> Basa-basa minoritas kayata [[basa Saurashtra]], [[basa Badaga|Badaga]], [[basa Irula|Irula]], lan [[basa Paniya|Paniya]] uga ditulis nganggo aksara Tamil.<ref><span class="citation" id="CITEREFLewis2009" contenteditable="false">Lewis, M. Paul, ed. (2009), [http://www.ethnologue.com/ ''Ethnologue: Languages of the World''] (16th ed.)</span></ref>
 
== Surasa ==
Larik 27:
 
[[Gambar:History_of_Tamil_script.jpg|thumb|400x400px|Babad aksara Tamil]]
Aksara Tamil, kayadéné aksara-aksara  ing Asia Kidul liyané, tumurun saka [[aksara Brahmi]].{{sfn|Mahadevan|2003|p=173}} Prasasti-prasasti kuna sing ginuritan aksara Tamil wiwitan wis ana ora suwé kawit pungkasing mangsa [[Asoka]]. Aksara sing ginurit ana ing prasasti-prasasti iki wiyahé diarani aksara Tamil-Brahmi utawa "aksara Tamili". Aksara iki diarani mangkono awit guritan aksarané wis akèh bédané saka aksara Brahmi ing mangsa Asoka. Contoné, aksara Tamil-Brahmi wis nduwé pranata dhéwé kanggo mbédakaké hurup [[Konsonan|wyanjana]] wantah (contoné ''m'') saka hurup wyanjana mawa [[Vokal|swara]] (contoné ''ma''). Saliyané iku, miturut panemu Iravatham Mahadevan, (1) aksara Tamil Brahmi wiwitan duwé sandhangan sing rada béda, (2) duwé hurup-hurup mirunggan kanggo nulisaké uni-uni sing ora ana ing [[Basa Sangskreta|basa SansekertaSangsekerta]], lan (3) nyingkiraké hurup-hurup sing ora kanggo marang basa Tamil kayata hurup kanggo uni wyanjana sinwara lan uni aspirat.{{sfn|Mahadevan|2003|p=173}} Prasasti saka abad kapindho nganggo gagrag aksara Tamil-Brahmi sing liya, sing udakara padha karo aksara sing dianggo ing ''Tolkāppiyam'' utawa paramasastra Tamil kuna. Gagrag iki nganggo sandhangan ''puḷḷi'' minangka pangkon.{{sfn|Mahadevan|2003|p=230}} Aksara Tamil sabanjuré owah rupané dadi luwih mlengkung, lan wiwit abad kalima utawa kanem owah dadi aksara sing kawentar mawa aran ''Vaṭṭeḻuttu wiwitan''.{{sfn|Mahadevan|2003|p=211}}
 
Sanajan mangkono, aksara Tamil modhèren ora tumurun saka aksara iki.{{sfn|Mahadevan|2003|p=209}} Ing abad kapitu, wangsa Pallawa ngripta aksara anyar kanggo basa Tamil kanthi ngringkes aksara Grantha (sing tumurun saka aksara Brahmi Kidul) banjur nambahaké hurup-hurup sing uni-uniné ora tinemokaké ing basa SansekertaSangsekerta saka aksara ''Vaṭṭeḻuttu'' nyang aksara ringkesan iku.{{sfn|Mahadevan|2003|p=213}} Kala abad kawolu, aksara anyar iki nggantèni aksara ''Vaṭṭeḻuttu'' sing dianggo kraton Chola lan kraton Pallawa ing bang lor wewengkon panyatur basa Tamil, mula kondang diarani aksara Chola-Pallawa. Aksara ''Vaṭṭeḻuttu'' isih diuri-uri ana ing bang kidul wewengkon panyatur basa Tamil, ing kraton Chéra lan Pandyan, tekan abad kasawelas rikala kraton Pandyan diteluk kraton Chola.{{sfn|Mahadevan|2003|p=212}}
 
Pirang-pirang abad sabanjuré, aksara Chola-Pallawa owah dadi aksara Tamil modhèren. Sarana gurit kala semono sing nganggo  [[Rontal|godhong tal]] nglantari owahé aksara iki. Para citralika kudu ati-ati supaya ora mbolongaké godhong tal nalika nggurit nganggo tanah (sabangsa ''stilus'') amarga godhong sing kabolong luwih gampang suwèk lan rusak. Tundhoné, ''puḷḷi'' minangka pangkon banjur arang dianggo saéngga uni wyanjana wantah ditulis padha karo wyanjana sing mawa swara. Padha kaya iku, sandhangan swara ''kuṟṟiyal ukaram'', sandhangan  ''u'' satengah bunder sing ditulis ing pungkasan tembung utawa tengah tembung camboran, uga wis ora dianggo manèh lan digantèkaké sandhangan  ''u ''sing ringkes. Sandhangan ''puḷḷi'' langka kanggoné nganti  mesin cithak diciptakaké, déné sandhangan ''kuṟṟiyal ukaram'' panggah ora dianggo nganti saiki kamangka uni sing magepokan isih ana lan wigati kanggo guru lagu basa Tamil.
 
Nalika abad kaping sangalas, rupa sawènèh hurup diringkes supaya gampang anggoné ditulis. Ing abad kaping rongpuluh, aksara Tamil diringkes manèh ping bola-bali ing sawatara réformasi aksara. Tundhoné, sandhangan swara kanggo saben hurup wyanjana kabèh dadi sarupa lan sandhangan-sandhangan mirunggan sarta rupa-rupa hurup sing ora ajeg ora dianggo manèh.
Larik 40:
Aksara Tamil ana pirang-pirang bédané saka aksara-aksara liyané ing kulawarga aksara Brahmi. Ora kaya saben aksara ing kulawarga aksara Brahmi, ing aksara Tamil ora ana uni wyanjana andhegan sinwara utawa uni wyanjana andhegan aspirat jalaran uni mangkono dudu fonem basa Tamil, masiya alofon andhegan frikatif lan alofon andhegan sinwara ana ing basa Tamil lésan. Mulané, pralambang <span contenteditable="false" lang="ta">க் </span> ''k'', contoné, bisa diucapaké <span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">/k/</span> uga bisa diucapaké <span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">/ɡ/</span> utawa <span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">/x/</span> miturut paramasastra Tamil.
 
Sawènèh pralambang liya bakal ditrapaké kanggo uni-uni iki manawa aksara Tamil dianggo saprelu ngguritaké basa SansekertaSangsekerta utawa liyané.
 
Uga ora kaya aksara-aksara saka kulawarga aksara Brahmi liyané, ing aksara Tamil arang ana ligatur tipografis kanggo mratandhani wyanjana jèjèr, sing pancèn arang ana ing basa Tamil tinimbang ing basa-basa India liyané. Yèn kadadèn ana wyanjana jèjèr, hurup wyanjana kapisan dipangkon mawa ''<span class="Unicode" contenteditable="false">puḷḷi</span>'' tumuli hurup wyanjana kapindho ditulis ing sabanjuré. Nanging mangkono, paugeran iki ora bisa ditrapaké kanggo nulis <span contenteditable="false" lang="ta">க்ஷ</span> ''<span class="Unicode" contenteditable="false">kṣa</span>'' karo <span contenteditable="false" lang="ta">ஸ்ரீ</span> ''śrī''.
Larik 116:
Ing mangsa saiki, ana telung gabungan pralambang dhasar aksara Tamil sing racaké kanggo nulisaké uni-uni saka basa Inggris 'f', 'z', lan 'x'. Iki kanggo nulis jeneng-jeneng lan tembung-tembung basa Inggris lan basa Arab. Gabungané yaiku ஃப் kanggo f, ஃஜ் kanggo z lan ஃஸ் kanggo x. Contoné: asif = அசிஃப், aZaarudhiin = அஃஜாருதீன், rex = ரெஃஸ்.
 
Upaya nggolongaké hurup dadi wyanjana sinwara lan ora sinwara sarana aksara-ndhuwur (''superscript'') lan aksara-ngisor (''subscript'') uga wis tau dianakaké nganggo angka siji, loro, telu, lan papat sing tegesé (1) ora sinwara, (2) aspirat ora sinwara, (3) sinwara, lan (4) aspirat sinwara. Cara iki kanggo nulisaké tembung-tembung SansekertaSangsekerta ing pustaka-pustaka SansekertaSangsekerta-Tamil nganggo aksara Tamil.<ref>http://www.unicode.org/L2/L2010/10256r-extended-tamil.pdf</ref><ref>http://www.unicode.org/L2/L2010/10407-ext-tamil-follow2.pdf</ref> Contoné:
க₁ - Ka
க₂ - Kha
க₃ - Ga
க₄ - Gha. Ananging, cara iki durung diakoni Unicode. Ora ana aksara-ngisor kanggo aksara Grantha ing Unicode lan panggon ndèkèkaké angka-angka iku kudu langsung sinandhingan karo  hurup wyanjanané, déné Unicode nyandi aksara mangkono dadi கௌ₂ utawa க₂ௌ kanthi permutasi sakenané.
 
=== Swara ===
Larik 526:
 
== Unicode ==
Larik  [[Unicode]] aksara Tamil yaiku U+0B80–U+0BFF. Babagan klawu yaiku titik-sandi titik-sandi sing ora tinugasan. Iku ateges titik-sandi ing babagan iku ana pasangané ing aksara Asia Kidul liyané tur kanggo utawa tinugasan, déné ing aksara Tamil ora tinemokaké fonemé mula ora ana hurupé lan titik-sandiné ora kanggo lan tinugasan.
 
Kayadéné aksara-aksara Asia Kidul liyané ing Unicode, panyandi aksara Tamil asliné tumurun saka pakem ISCII. ISCII lan [[Unicode]] nyandi aksara Tamil minangka [[abugida]]. Jroning abugida, pralambang dhasar nglambangaké sauni wyanjana sing tinutan swara gawan. Wyanjana sinandhangan swara utawa wyanjana wantah (tanpa swara) dilambangaké sarana pralambang dhasar diwènèhi pralambang katrangan. Saben titik-sandi sing nglambangaké fonem sing padha ing aksara-aksara Asia Kidul, kalebu aksara Tamil, disandèkaké nyang babagan sing padha jroning Unicode. Masiya Unicode nrapaké aksara Tamil kayadéné abugida liyané, kabèh pralambang wyanjana wantah lan pralambang wanda ing aksara Tamil bisa dimunculaké kanthi nggabungaké sawènèh titik-sandi titik-sandi Unicode, kaya ing Tabèl Wanda Aksara Tamil Unicode ngisor iki.