Wikipédia

Basa Minangkêbo: Béda antara owahan

Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
Rotlink (parembugan | pasumbang)
554 suntingan
c fixing dead links
Tanpa ringkesan besutan
Larik 1:
{{Infobox Basalanguage
|name =Minangkabau Minangkabo
|nativename = Baso Minangkabau
|states=[[Sumatra]]([[Indonesia]]), [[Negeri Sembilan]]([[Malaysia]])
|region=[[Sumatra Kulon]], bagian kulon [[Riau]], bagian lor [[Jambi]]
|speakers=± 8 yuta
|familycolor=AustronesiaAustronesian
|fam2=[[Basa Malayo-Polinesia|Malayo-Polinesia]]
|fam3=[[Basa Malayo-Polinesia Inti|Malayo-Polinesia Inti]]
Larik 14:
||iso2=min|iso3=min}}
 
'''Basa MinangkabauMinangkabo''' utawa '''Baso Minang''' kuwi salah siji anak cawang basa Austronesia sing dipituturaké ing wilayah [[Sumatra Kulon]], bagian kulon propinsi [[Riau]] sarta kasebar ing sawetara kutha liya ing [[Indonesia]].
 
Ana loro kontroversi ngenani Basa MinangkabauMinangkabo karo [[basa Melayu]]. Sapéragan pakar basa nganggep basa iki minangka dhialèk Melayu, amarga akèhé kosakata lan wangun tuturan sing padha. Déné pakar liyané nganggep yèn basa iki minangka basa mandhiri sing béda karo basa Melayu.
 
== Dhaerah sebar tutur ==
Sacara historis, dhaérah sebar tutur Basa MinangkabauMinangkabo nyakup tilas wilayah kakuwasan [[Krajaan Pagaruyung]] sing punjeré ing [[Batusangkar]], [[Sumatra Barat]]. Wates-watesé biasa dinyatakaké jroning ungkapan basa Minang kaya mangkéné:
 
:''Dari Sikilang Aia Bangih''
Larik 28:
''Sikilang Aia Bangih'' kuwi wates lor, saiki dumunung ing dhéerah [[Pasaman Kulon]], wewatesan karo [[Kabupatèn Mandailing Natal|Natal]], [[Sumatra Lor]]. ''Taratak Aia Hitam'' kuwi dhaérah [[Bengkulu]]. ''Durian Ditakuak Rajo'' kuwi wilayah ing [[Kabupatèn Bungo]], [[Jambi]]. Sing pungkasan, ''Sialang Balantak Basi'' kuwi wilayah ing Rantau Barangin, [[Kabupatèn Kampar]], [[Riau]] saiki.
 
Basa MinangkabauMinangkabo uga dadi basa ''lingua franca'' ing kawasan pantai kulon [[Sumatra Lor]], malaan nganti tekan pesisir kulon [[Aceh]]. Ing Aceh, penutur basa iki disebut minangka [[Aneuk Jamee]]. Saliyané kuwi, basa [[MinangkabauMinangkabo]] uga dipituturaké ingeh masarakat [[Negeri Sembilan]], [[Malaysia]] sing embah buyuté asal saka ''ranah Minang'' wiwit maabad-abad kapungkur.
 
== Dhialèk ==
Dialek basa MinangkabauMinangkabo uga werna-werna, malah antar kampung sing dipisahaké kali wis duwé dhialèk dhéwé. Prabédan paling gedhé yakuwi dhialèk sing dipituturaké ing kawasan [[Pesisir Kidul]] lan dhialèk ing wilayah [[Kabupatèn Muko-Muko|Muko-Muko]], [[Bengkulu]].
 
Séjéné kuwi dhialèk basa MinangkabauMinangkabo uga dipituturaké ing [[Negeri Sembilan]], [[Malaysia]] lan sing disebut minangka Aneuk Jamee ing [[Aceh]], utamané ing wilayah Aceh kidul-kulon lan [[Aceh Kidul]]. Ing ngisor iki prabédan antara sawetara dhialèk:
 
{|
Larik 40:
| Apa katanya kepadamu?
|-----
| '''Bahasa MinangkabauMinangkabo "baku"''':
| A keceknyo jo kau?
|-----
Larik 65:
|}
 
Kanggo komunikasi antar penutur basa MinangkabauMinangkabo sing werna-werna iki, wusanané dipigunakaké dhialèk [[Padang]] minangka basa baku MinangkabauMinangkabo utawa disebut ''Baso Padang'' utawa ''Baso Urang Awak''. Basa MinangkabauMinangkabo dhialèk Padang iki sing dadi acuan baku (standar) jroning nguasani basa MinangkabauMinangkabo.
 
== Conto ==
<table>
<tr><td>Basa MinangkabauMinangkabo:<td>'''Sadang kayu di rimbo tak samo tinggi, kok kunun manusia''' (peribahasa) <br />
<tr><td>Basa Indonesia:<td>''Pohon di rimba tidak sama tinggi, apa lagi manusia''<br />
<tr><td>
<tr><td>Basa MinangkabauMinangkabo:<td>'''Co a koncek baranang co itu inyo''' (peribahasa) <br />
<tr><td>Basa Indonesia:<td>''Dia berenang seperti katak''<br />
<tr><td>
<tr><td>Basa MinangkabauMinangkabo:<td>'''Indak buliah mambuang sarok di siko!'''<br />
<tr><td>Basa Indonesia:<td>''Tidak boleh membuang sampah di sini!''<br />
<tr><td>
<tr><td>Basa MinangkabauMinangkabo:<td> '''A tu nan ka karajo ang<nowiki>*</nowiki> ?''' <br />
<tr><td>Basa Indonesia: <td>Apa yang akan kamu kerjakan?<br />
<tr><td><td><nowiki>*</nowiki>pènget: tembung ''ang'' (kamu) kuwi tembung kasar
Larik 90:
 
== Karya sastra ==
Karya [[Sastra MinangkabauMinangkabo|sastra tradisional]] abasa Minang duwé kamèmperan wngun karo karya sastra tradisional abasa Melayu umumé, yaiku awangun pantun, crita rakyat, hikayat nènèk moyang (''tambo'') lan adat-istiadat MinangkabauMinangkabo. Penyampaiané biasa nganggo wanguncerita (''kaba'') utawa dinyanyèkaké (''dhéndhang'').
 
== Perbandingan karo Basa Melayu/Indonesia ==
Wong MinangkabauMinangkabo umumé nduwèni panemu yèn akèh kamèmperan antara Basa MinangkabauMinangkabo karo Basa Melayu/Indonesia. M. Rusli jroning ''Peladjaran Bahasa MinangkabauMinangkabo'' nyebutaké yèn intiné prabédan antara Basa MinangkabauMinangkabo lan Basa Indonesia yakuwi béda lafal, séjéné béda sawetara tembung.
 
Conto-conto prabédan lafal Basa Melayu/Indonesia lan Basa MinangkabauMinangkabo yakuwi:
 
*''ut-uik'', conto: rumput-''rumpuik''
Larik 103:
*''e(pepet)-a'', contoh: beban-''baban''
*''a-o'', contoh: kuda-''kudo''
* awalan ter-, ber-, per- dadi ta-, ba-, pa-. Conto: berlari, termakan, perdalam (Basa Melayu/Indonesia) dadi ''balari'', ''tamakan'', ''padalam'' (Basa MinangkabauMinangkabo) <ref>[http://dbp.gov.my/mabbim/download.php?FilePoolID=73 Edwar Djamaris, ''Beberapa masalah dalam penerjemahan naskah Sastra MinangkabauMinangkabo'']</ref>
 
== Cathetan ==
Larik 109:
 
== Referensi ==
*''Tata Bahasa MinangkabauMinangkabo'', Gerard Moussay<br /> (Judul asli: ''La Langue MinangkabauMinangkabo'', diterjemahkan dari bahasa Perancis oleh Rahayu S. Hidayat), ISBN 979-9023-16-5.
 
== Delengen uga ==
Larik 117:
== Pranala jaba ==
{{InterWiki|code=min}}
*[http://www.unhchr.ch/udhr/lang/mpu.htm Deklarasi Sedunia Hak Asasi Manusia dalam Bahasa MinangkabauMinangkabo] (Sumber: [http://www.un.org Halaman PBB])
* [http://web.archive.org/20040507133813/asia.geocities.com/mo3ly4d1/hbahasa.htm Bahasa MinangkabauMinangkabo]
* [http://www.ranah-minang.com/artikel/ranahminang/kategori/50.html Artikel Kategori Bahasa Minang] (Sumber: [http://www.ranah-minang.com Ranah-Minang.Com])
 
 
{{DEFAULTSORT:MinangkabauMinangkabo, Bahasa}}
 
{{Basa dhaérah ing Indonésia}}
{{basa-stub}}
[[Kategori:Basa Austronésia|Basa MinangkabauMinangkabo]]
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Minangkêbo"