Sana Warisan Donya: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Magioladitis (parembugan | pasumbang)
c →‎Pranala njaba: All info is kept in Wikidata, removed: {{Link FA|sv}} using AWB (10903)
c mbenakaké éjaan using AWB
Larik 1:
[[Gambar:World Heritage logo.png|150px|right]]
'''Situs Warisan Donya UNESCO''' kuwi arupa situs-situs spesifik (kayadéné [[alas]], [[gunung]], [[tlaga]], [[segara wedhi]], [[monumèn]], [[bangunan]], [[:wiktionary:complex|komplèks]], utawa [[kutha]]) kang wis dinominasèkaké lan disarujuki kanggo dilebokaké jroning daftar kang direksa déning [[Program Warisan Donya Internasional]] kang digulawenthah déning ''Komité Warisan Donya'' [[UNESCO]], kang dumadi saka 21 negaranagara anggota, kang dipilih déning '''Majelis Umum Negara-negaranagara Anggota''' kanggo mangsa jabatan tinamtu.<ref>{{cite web
|url=http://whc.unesco.org/en/185/
|title=About World Heritage
Larik 6:
|accessdate=2006-10-14
}}</ref>
Tujuan program yakuwi gawé katalog, milih, lan ngreksa situs-situs [[warisan budaya]] kang kawentar (pinunjul) utawa [[warisan alam]] kang wigati minangka warisan kanggo [[manungsa|kamanungsan]]. Kanthi kondisi tartamtu, situs-situs kang wis kadaftar bisa olèh dana saka "Dana Warisan Donya". Program iki diadegagaké bareng karo anané Konvènsi bab pangreksan budaya donya lan warisan alam, kang disahké déning Konferènsi Umum UNESCO ing [[16 November]] [[1972]]. Wiwit kuwi, 184 (data Juli [[2007]]) negaranagara-negaranagara anggota wis ngratifikasi konvènsi kasebut.
 
Nalika taun [[2007]], ana 851 situs kang wis kadaftar: 660 situs budaya, 166 situs alam, lan 25 campuran, dumunung ing 142 negaranagara anggota. UNESCO nyathet saben situs kanthi nomer idhentifikasi kang béda siji lan sijiné; nanging usulan anyar sering klebu situskang wis mlebu sadurungé, banjur didaftar minangka bagéan panjelasan kang luwih gedhé. Akibaté, sistem penomeran nganti luwih saka 1200, senajan luwih sethithik ana ing daftar kang sabeneré.
 
Saben situs warisan donya kuwi tetep darbèké negaranagara miturut dunungé, nanging dianggep dadi kapentingan masyarakat internasional kanggo ngreksa situs mau kanggo generasi kang bakal teka. Protèksi lan konsèrvasi situs-situs iki dadi kawigatèn kabèh negaranagara ing donya.
 
== Sajarah ==
=== Pra-konvènsi ===
Ing taun [[1959]], pamaréntah [[Mesir]] mutusaké arep mbangun [[bendungan Aswan]], sawijining proyèk kang bakal ngelepaké lembah kang ngandhut warisan peradababn kuna kayadéné kuil [[Abu Simbel]]. UNESCO banjur nganakaké kampanye gedhèn-gedhèn ing donya kanggo njaga situs mau kanggo ngadhepi usulan Mesir lan [[Sudan]]. Kuil Abu Simbel lan Kuil [[Philae]] sidané diprithili secuil mbaka secuil lan ditata manèh, dipindhah menyang papan kang luwih dhuwur. Béya kanggo proyèk mau udakara US $80 yuta, watara $40 yuta saka béya mau dikumpulaké saka 50 negaranagara. Bab kuwi dianggep suksès, lan dadi conto kanggo kampanye proyèk-proyèk liya yakuwi ing antarané panylametan [[Venesia]] lan lagunané, ing [[Italia]], reruntuh [[Mohenjo-daro]] ing [[Pakistan]], lan Candhi [[Borobodur]] ing [[Indonesia]]). UNESCO banjur miwiti gawé rancangan konvènsi [[Déwan Internasional bab Monumèn lan Situs]], kanggo ngreksa warisan budaya umum kanggo kamanungsan.
 
=== Konvènsi lan latar mburi ===
[[Amérika Sarékat]] miwiti gagasan kanggo nggabungaé konsèrvasi budaya lan konsèrvasi alam. Konferènsi Gedhung Putih ing taun [[1965]] mutusaké kanggo ngadegaké sawijining Badan Warisan Donya (''World Heritage Trust'') kanggo ngreksa "situs-situs alam lan tlatah éndah pang pinunjul ing donya lan situs mawa sajarah kanggo pedunung donya mangsa saiki lan sing bakal teka." Badan Internasional kanggo Konsèrvasi Alam ( ''[[International Union for Conservation of Nature]]'' ) uga gawé usulan kang padha ing taun [[1968]], lan diusulaké taun [[1972]] marang Konferènsi Lingkungan Urip PBB ing Stockholm, [[Swedia]].
 
Pungkasané siji tèks disarujuki déning kabèh negaranagara kang mèlu guyub, lan ''Konvènsi bab protèksi warisan budaya lan alam donya" disahaké déning Konferènsi Umum UNESCO ing tanggal [[16 November]] [[1972]].
 
== Prosès nominasi ==
Sadéngah negaranagara kudu gawé daftar inventarisasi kabèh situs alam lan budaya pinunjul kang diduwèni. Daftar iki disebut Daftar Tentatif, lan wigati sebab sawijining negaranagara ora bisa ngajokaké usulan tumrap situs kang ora ana ing daftar. Sabanjuré, bisa dipilih situs saka daftar iki kang dilebokaké jroning file nominasi. Pusat Warisan Donya bakal mènèhi advis lan mbiyantu nyepakaké file iki, kang sabisa-bisané kudu komprehènsif.
 
Tekan seméné, file iki diévaluasi sacara mandhiri déning loro organisasi: [[Déwan Internasional bab Monumèn lan Situs]] lan [[Badan Konsèrvasi Donya]]. Badan-badan iki banjur gawé rékomendhasi marang Komité Warisan Donya. Komité iki rapat setaun pisan kanggo nemtokaké pilihan endi usulan kang bisa mlebu Daftar Warisan Donya, lan kadhangkala angèl mutusaké saéngga njaluk katrangan luwih akèh saka negaranagara kang ngajokaké. Ana sepuluh kritéria pemilihan kang kudu diduwèni supaya bisa mlebu daftar Warisan Donya.
 
== Kritéria pamilihan ==
Larik 48:
|publisher=World Heritage
|accessdate=2006-10-14
}}</ref>
 
=== Kritéria budaya ===
Larik 65:
 
== Statistik ==
{{See also|Tabel Situs Warisan Donya miturut negaranagara}}
Sawetara iki ana 851 situs warisan donya duunung ing 142 negaranagara anggota. Saka cacah iki mau, 660 ing antarané arupa situs budaya, 166 situs alam lan 25 situs campuran. Klasifikasi sabanjuré klebu klasifikasi miturut negaranagara anggota ing lima zona geografis: [[Afrika]], [[Negara-negaranagara Arab]] (dumadi saka negaranagara-negaranagara Afrika Lor lan [[Wétan Tengah]]), [[Asia-Pasifik]] (klebu [[Australia]] lan [[Oseania]]), [[Eropah]] lan [[Amérika Lor]] (utamané, [[Amérika Sarékat|USA]] lan [[Kanada]]), lan [[Amerika Latin]] lan [[Karibia]].
 
Minangka cathetan: [[Rusia]] lan negaranagara-negaranagara [[Kaukasus]] diklasifikasèkaké mlebu zona Eropah lan Amérika Lor.
 
Zona-zona geografis UNESCO uga mènèhi tekanan marang bab administratif tinimbang hubungan geografis. Mula, [[Pulo Gough]], dumunung ing Atlantik Kidul, didadèkaké mlebu zona Eropah & Amérika Lor awit negaranagara [[Inggris]] kang ngusulaké tlatah mau.
 
Tabel ing ngisor iki nuduhaké pamérangan situs miturut zona lan klasikasiné:
Larik 90:
| 9%
|-
! [[Negara-negaranagara Arab]]
| 3
| 58
Larik 101:
| 126
| 11
| 182<ref> [[Uvs Nuur Basin]] dumunung ing [[Rusia]] lan ing [[Mongolia]] dilebokaké ing zona [[Asia-Pacifik]].</ref>
| 21%
|-
Larik 118:
| 14%
|}
<br {{clear=|left>}}
 
== Daftar Situs Warisan Donya ==
Larik 128:
 
== Rapat Komité Warisan Donya ==
Komité Warisan Donya nganakaké rapat bola-bali setaun, kanggo ngrundhingaké cara-cara nggulawentah situs warisan donya kang ana, lan nampa usul nominasi saka negaranagara kang ngajokaké. Rapat mau dilaksanakaké saben taun kanggo nglebokaké sawijining situs jroning daftar situs warisan donya sawisé presentasi déning [[IUCN]] lan/utawa [[ICOMOS]], lan tanggapan utawa kabotan saka negaranagara-negaranagara anggota.
 
Rapat taunan dilaksanakaké pidhah-pindhah ing kutha-kutha ing saidhenging donya. Kajaba kang dianakaké ing [[Paris]] (Prancis), dunungé kantor markas UNESCO, mung negaranagara-negaranagara anggota Komité Warisan Donya kang duwé hak dadi ''tuan rumah'' rapat sabanjuré.
{| class="wikitable"
|- bgcolor=efefef
Larik 333:
 
== Delengen uga ==
* [[Tabel Situs Warisan Donya miturut negaranagara]]
* [[:en:List of conservation articles|Dhaptar topik konsèrvasi]]
 
Larik 362:
 
<!--Categories-->
<!--Other languages-->
 
[[Kategori:Situs warisan donya|*]]
[[Kategori:UNESCO|UNESCO]]
Baris 369 ⟶ 367:
[[Kategori:Organisasi Budaya Internasional]]
[[Kategori:Organisasi Konsèrvasi]]
 
<!--Other languages-->