Basa Ivri: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c mbenakaké éjaan using AWB
Larik 34:
|}
 
'''Basa Ibrani''' (<big>'''עברית'''</big>, ''‘Ivrit'') iku sawijining [[basa Semitik]] saka rumpun basa [[basa Afro-Asia|Afro-Asia]] sing saiki dipituturaké déning luwih saka 7 yuta jiwa ing Israèl lan sacacahing wong sajeroning komunitas Yahudi saubenging donya. Ing Israèl, basa iki basa negaranagara ''de facto'' lan salah sijining basa resmi. Basa resmi sijiné yaiku [[basa Arab]]. Ing Israèl basa Ibrani dipituturaké déning mayoritas pedunung negaranagara iki.
 
== Sajarah cekak ==
Intisarining [[Tanakh]] (Alkitab Ibrani תנ"ך) iku tinulis ing basa Ibrani Klasik, lan akèh sing bentuké ditilasaké nganti saiki iku utamané dhialèk Ibrani Alkitab sing naté berkembang sakiwa-tengené [[abad kaping 6 SM]], nyedhaki [[Pangguwangan Babilonia]]. Amerga iki basa Ibrani wiwit mbiyèn diarani ''Leshôn Ha-Kôdesh'' (לשון הקודש), "Basa Kudus", déning wong-wong Yahudi.
 
Mayoritas para pakar basa sarujuk yèn sawisé [[abad kaping 6 SM]], nalika [[Kakaisaran Neo-Babilonia]] mbedhah [[Yerusalem]] lan ngguwang pedunungé menyang Babilon lan Sirus Agung, utawa Maharaja Persia maringi idin pareng mulih, basa Ibrani Alkitab sing katulis ing Alkitab ing panggunan sadina-dina diganti déning dhialèk-dhialèk anyar Ibrani lan sawijining vèrsi lokal [[basa Aram]]. Sawisé [[abad kaping 2]], nalika [[Kakaisaran Romawi]] mbuwang pedunung Yahudi saka Yerusalem lan bagéan-bagéan negaranagara Bar Kokhba, basa Ibrani angangsur-angsur ilang ora dadi basa sing dipituturaké manèh nanging tetep dadi basa sastra wigati. Layang-layang, kontrak, dagang, sains, filsafat, kadhokteran, tembang, lan undhang-undhang tetep tinulis ing basa Ibrani sing miwiti nyerep lan nyilih tembung-tembung saka basa liya lan inovasi tembung anyar.
 
Basa Ibrani salawasé 2.000 taunan dadi basa tinulis waé sing digunakaké déning komunitas Yahudi sadonya nganti dicoba digunakaké dadi basa lisan manèh ing pungkasan [[abad kaping 19]] ing Palèstina déning usahané [[Eliezer Ben-Yehuda]], sawijining aktivis Yahudi sing dudu pakar basa. Ben-Yehuda iku sawijining [[Zionisme|Zionis]]. Nalika iku Palèstina sing kala semana sawijining provinsi Turki Ottoman, ditekani wong-wong Yahudi sing ngungsi saka [[Eropah]]. Para pangungsi iki mituturaké basa sing séjé-séjé, kayata [[basa Yiddish]] lan [[basa Rusia]], dadi sawijining basa panunggal diprelokaké.
 
Basa Ibrani banjur digunakaké manèh lan ditambah-tambahi tetembungan saka basa-basa Eropah, utamané basa Rusia, [[basa Jerman]], lan [[basa Prancis]]. Saliyané iku utamané Ben-Yehuda uga nambah-nambahi tetembungan saka [[basa Arab]] sing isih kerabat. Sawisé iku basa Ibrani dadi basa resmi ing Dhaérah Mandat Britania Palestina ing taun 1921 karo [[basa Arab]] lan [[basa Inggris]]. Banjur ing taun 1948 nalika negaranagara [[Israel|Israèl]] diproklamasèkaké, basa Ibrani dadi basa resmi Negara Israèl.
 
== Aksara Ibrani ==