Indhèks Pangembanging Manungsa: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c mbenakaké éjaan using AWB
Larik 23:
]]
 
'''Indèks Pembangunan Manungsa''' (IPM) / '''Human Development Index''' ('''HDI''') iku pangukuran perbandingan saka [[pangarep-arep urip]] (harapan hidup), [[melèk aksara]], [[pendhidhikan]] lan [[standar urip]] tumrap kabèh negaranagara saindenging donya. IPM digunakaké kanggo klasifikasi apa sawiji negaranagara minangka [[negaranagara maju]], [[negaranagara berkembang]] utawa [[negaranagara kari]] lan uga kanggo ngukur pengaruh saka kawicaksanan ékonomi marang kualitas urip.<ref>[http://www.business.duq.edu/faculty/davies/research/hdi.pdf Davies, A. and G. Quinlivan (2006), A Panel Data Analysis of the Impact of Trade on Human Development, Journal of Socioeconomics]</ref>
 
== Sajarah ==
Indèks iki ing taun 1990 dikembangaké déning pamenang nobel India [[Amartya Sen]] lan ékonom Pakistan [[Mahbub ul Haq]], sarta dibantu déning [[Gustav Ranis]] saka [[Yale University]] lan [[Lord Meghnad Desai]] saka [[London School of Economics]]. Wiwit dina iku indèks iki dianggo déning Program pembangunan [[PBB]] jroning lapuran IPM tahunané.
 
Amartya Sen nggambaraké indèks iki minangka "pangukuran vulgar" amarga watesané. Indèks iki luwih fokus marang bab-bab sing luwih sènsitif lan migunani tinimbamng mung saukur pametu perkapita sing salawasé iki dianggo. Indèks iki uga migunani minangka kreteg tumrap paneliti sing serius kanggo meruhi bab-bab sing luwih rinci jroning lapuran pembangunan manungsa.
 
IPM ngukur pencapaian rata-rata sawiji negaranagara jroning 3 dimènsi dhasar pembangunan manungsa:
* urip sing séhat lan dawa umuré, sing diukur nganggo [[pangarep-arep urip]] nalika lair
* Kawruh sing diukur nganggo angka [[tingkat waca tulis]] ing wong diwasa (boboté rong protelon) lan kombinasi pendhidhikan dhasar , menengah , dhuwur [[gross enrollment ratio]] (bobot sakprotelon).
* standard kauripan sing layak diukur nganggo logaritma natural saka [[prodhuk domèstik bruto]] per kapita ing paritasi daya beli.
 
Saben taun [[Dhaptar negaranagara miturut IPM]] diumumaké miturut panilaian ing dhuwur. Pangukuran alternatif liya ya iku [[Indèks Kemiskinan Manungsa]] sing luwih fokus marang kemiskinan.
 
== Metodhologi ==
Larik 66:
* Indèks PDB = <math>\frac{\log\left(GDPpc\right) - \log\left(100\right)} {\log\left(40000\right) - \log\left(100\right)}</math>
 
<small>LE: Angka pangarep-arep urip <br />
 
ALR: Angka melèk aksara<br />
 
CGER: ''Combined gross enrollment ratio''<br />
 
GDPpc: PDB perkapita miturut [[Paritas daya beli|PPP]] jroning USD</small>
Larik 90:
# taun 2007 = 0,734
cathetan : Tanggal 18 December 2008 diluncuraké sistem pangitungan anyar marang IPM kanthi nglebokaké GDP PPP sing anyar. Bab iki nduwèni akibat marang owahing angka IPM saben negaranagara lan rangkingnya ing donya. Miturut dhaptar sing anyar, IPM indonésia ing taun 2007 ya iku = 0,734 <ref>http://hdrstats.undp.org/en/indicators/87.html</ref>
 
== Lapuran 2006 ==
Larik 188:
{{col-begin}}
{{col-break}}
'''[[Afrika]]'''<br />
* {{flagcountry|LBR}}
* {{flagcountry|SOM}}
* {{flagcountry|ESH}}
{{col-break}}
'''[[Asia]]'''<br />
* {{flagcountry|AFG}}
* {{flagcountry|IRQ}}
* {{flagcountry|MAC}}<ref name="macauTaiwan">Pirsani [[Dhaptar negaranagara miturut Indèks Pembangunan Manungsa#endnote 2|dhaptar negaranagara miturut IPM]].<br /></ref>
* {{flagcountry|PRK}}
* {{flagcountry|TWN}}<ref name="Taiwan">Pirsani [[Dhaptar negara miturut Indèks Pembangunan Manungsa#endnote 2|dhaptar negara miturut IPM]].<br /></ref>
{{col-break}}
'''[[Éropah]]'''<br />
* {{flagcountry|AND}}
* {{flagcountry|LIE}}
Larik 209:
* {{flagcountry|VAT}}
{{col-break}}
'''[[Oseania]]'''<br />
* {{flagcountry|KIR}}
* {{flagcountry|MHL}}
Larik 220:
== Para juwara kapungkur ==
 
Negara-negaranagara kanthi IPM nomer siji ing dhaptar taun-taun kapungkur.
 
{{col|4}}
Larik 248:
 
== Deleng uga ==
* [[Dhaptar negaranagara miturut Indèks Pembangunan Manungsa]]
* [[Dhaptar provinsi Indonésia miturut Indèks Pembangunan Manungsa]]
* [[Freedom House]]