Basa Galig: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Legobot (parembugan | pasumbang)
c Bot: Migrating 93 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9314 (translate me)
c éjaan using AWB
Larik 1:
{{bahasabasa
|name=Scottish Gaelic
|nativename=Gàidhlig na h-Alba
Larik 7:
|region=[[Scottish Highlands]], [[Western Isles]], [[Cape Breton Island|Cape Breton]], [[Nova Scotia]]; formerly all of mainland Scotland except the south-eastern part (parts of [[Lothian]] and [[Scottish Borders|Borders]]).
|speakers=58,652 (Scotland, 2001 census) (See also External links below)
|fam2=[[bahasabasa Keltik]]
|fam3=[[bahasabasa Keltik kepulauan]]
|fam4=[[bahasabasa Goidelic]]
|nation=Skotlandia
|agency=[[Bòrd na Gàidhlig]]
Larik 15:
|iso2=gla
|iso3=gla}}
'''Basa Gaelik Skotlandia''' ('''Gàidhlig''') dituturake udakara 60.000 wong ing [[Skotlandia]] (Alba), utamane ing [[Highlands]] (a' Ghaidhealtachd) lan ing [[Western Isles]] (Na h-Eileanan an Iar), nanging uga ing [[Glasgow]] (Glaschu), [[Edinburgh]] (Dùn Eideann) lan [[Inverness]] (Inbhir Nis). Ana uga komunitas panutur Gaelik cilik ing [[Kanada]], utamane ing [[Nova Scotia]] (Alba Nuadh) lan ing pulo Cape Breton (Eilean Cheap Breatainn). Panutur liyane uga bisa ditemoni ing [[Australia]] (Astràilia), [[Selandia Baru]] lan [[Amerika Serikat]] (Na Stàitean Aonaichte).
 
== Sajarah ==
Basa Gaelik Skotlandia uga gegayutan karo basa Manx lan [[basa Irlandia|Irlandia]] lan digawa ing Skotlandia udakara [[abad ke-4]] M dening wong-wong Skotlandia saka Irlandia. Basa Gaelik Skotlandia dituturake ing sakubenge Skotlandia (saliyane saka dhaerah rada kidul wetan lan lor wetan) antarane abad kaping 9 lan 11, nanging wiwit mundur ing lor lan wetan saka [[abad kaping 11]] lst. Sakabehing logat basa Gaelik Skotlandia sacara gegayutan bisa dingerteni, lan basa Irlandia katulis bisa dingerteni nganti tingkat dhuwur.
 
Tulisan basa Gaelik Skotlandia kang bisa dingerteni wiwit pisanan yaiku cathetan sajroning ''Book of Deer'' kang ditulis ing Skotlandia lor wetan ing abad kaping 12, senajan basa Gaelik Klasik katulis kang umum sinamun amba saka pambeda antarane basa Gaelik Skotlandia lan Irlandia.
 
== Alfabet Basa Gaelik Skotlandia ==
Basa Gaelik Skotlandia ditulis kanthi 18 huruf kang saben hurupe disebutake sawise siji wit utawa sesemakan. Sakabehing hurup mati nduweni luwih tinimbang 1 pangucapan kang manut karo panggone sajroning tembung lan hurup urip ndisiki utawa meloni.
 
Tandha [[hurup mati]] (Àà, Èè, Ìì, Òò lan Ùù) minanngka tandha versi dawa hurup urip, nanging ora dianggep minangka hurup kapisah.
Tulisan Gaelik (uncial) kang luwih tua utawa "corr litir" wis ora digunakake nganti pirang-pirang abad ing Skotlandia, lan wis ora digunakake sajroning basa Gaelik cetak. Tulisan ''uncial'' tetep digunakake ing Irlandia yaiku ing tandha dalan lan pawarta umum.
Ortografi basa Gaelik Skotlandia diatur ing pungkasan [[1970-an]].
 
== Pangucapan ==
Larik 89:
=== ''Connragan'' (hurup mati) ===
''Connragan leathann'' utawa [[hurup mati]] atos yaiku kang diwiwiti utawa dieloni a, o utawa u. Connragan caola utawa hurup mati alus yaiku kang diwiwiti utawa dieloni i utawa e. Akeh-akehe hurup mati ngucapake pangucapan kang beda manut marang apa kang muncul ing wiwitan tembung utawa kang liyane.
Hurup mati ing ngarepe tembung-tembung basa Gaelik jero bakal owah sajroning maneka warna konteks. Proses iki dikenal minangka "lenition" lan nglibatake panambahan <h> sawise hurup purwa. Hurup kang ditimbulake yaiku suathaich utawa uni desah.
 
==== ''Suathaich'' (uni desah) ====
Larik 117:
* aku ora ngerti: chan eil mi a' tuigsinn (khan YIL mee uh TOOK-shin)
* ing ngendi kiwane?: càit a bheil an taigh beag? (KATCH-uh vil an TUH-eeh bik)
* pakurmatan umum: slàinte (SLAN-tyuh)
 
== Pranala jaba ==
{{InterWiki|code=gd}}
* {{en}} [http://www.omniglot.com/writing/gaelic.htm BahasaBasa Gaelik Skotlandia] di ''Omniglot''
 
[[Kategori:Basa Keltik|Gaelik Skotlandia]]