Kali Sindu: Béda antara owahan

Kali Sindu nyadiakaké sumber wigati banyu tumrap ékonomi Pakistan - utamané lumbung pangan {''breadbasket'') yaikuya iku provinsi [[Provinsi Punjab (Pakistan)|Punjab]], kang dadi sumber wigati produk tetanèn ing Pakistan, lan [[Sindh]]. Tembung "Punjab" iku kombinasi saka tembung basa [[Basa Persia|Persia]] 'panj' (پنج) ''lima'', lan 'āb' (آب) ''banyu'', kang sacara harfiah dadi ''Lemah utawa tlatah limang kali''. Lima kali kang dadi jenengé Punjab mau yaikuya iku, kali [[Kali Beas|Beas]], [[Kali Jhelum|Jhelum]], [[Kali Chenab|Chenab]], [[Kali Ravi|Ravi]] lan [[Kali Sutlej|Sutlej]]. Kali iki uga ndhukung anané indhustri-industri gedhé lan cepakan banyu ngombé (''potable water'') ing Pakistan.

Sumber utama banyu Kali Sindu yaikuya iku dumunung ing [[Tibet]]; miwiti saka patemon antarané Kali Sengge lan Kali Gar kang mili saka pagunungan Nganglong Kangri lan Gangdise Shan. Sabanjuré Kali Sindu mili tumuju lor-kulon ngliwati [[Ladakh]]-[[Baltistan]] menyang [[Kali Gilgit|Gilgit]], ing kidulé pagunungan [[Karakoram]]. Jeram-jeram Shyok, Shigar lan Gilgit nggawa lèlèhan banyu ès menyang kali utama. Kali iki mbaka sethithik ménggok mangidul, metu saka pebukitan antarané [[Peshawar]] lan [[Rawalpindi]]. Kali Sindu ngliwati jurang-jurang kang gedhé banget, watara 4,500-5,200 meter (15,000-17,000 feet) jeroné, cedhak pagunungan [[Nanga Parbat]]. Sabanjuré mili alon-alon ngliwati Hazara, lan digawé bendungan ing Wadhuk Tarbela. [[Kali Kabul]] nggabung marang kali iki ing cedhak [[Attock]]. Sisa rute kali iki menyang segara yaikuya iku ngliwati dhataran ing tlatah [[Punjab]] lan [[Sind]], lan iliné dadi alon-alon lan ménggak-mènggok. Kali iki nggabung karo [[Kali Panjnad]] ing [[Mithankot]]. Sawisé titik patemon iku, kali iki, sawijining wektu diarani '''Kali Satnad''' (''sat'' = pitu, ''nadi'' = kali), awit kali mau saiki nggawa banyu saka Kali Kabul, Kali Sindu lan lima kali ing Punjab. Ngliwati [[Jamshoro, Pakistan|Jamshoro]], kali iki mungkasi ilèné ing sawijining delta gedhé ing sisih wétané [[Thatta]].

Kali Sindu iku salah siji saka sethithik kali ing donya kang duwé arus pasang surut ombak (''tidal bore''). Sistem Kali Indus iku olèh sumber banyu saka salju lan lèlèhan ès (glacier) saka Karakoram, [[Hindu Kush]] lan pagunungan Himalaya ing Tibet, Kashmir lan [[Pakistan]] sisih lor. Ilèné kali uga ditentokaké déning mangsa - kurang banget banyuné jroning mangsa anyep winter, nanging banjir ing mangsa ketiga (''monsoon''), yaikuya iku saka sasi Juli nganti September. Uga ana bukti yèn tansah nggèsèr ilèné wiwit jaman prasajarah - yaikuya iku ménggok mangulon saka arah tumuju menyang [[Rann of Kutch]].

Kali Sindu ngisi dhasar muara (''submarine fan'') kang dumunung ing [[Segara Arabia]], kang dadi endhapan lumpur nomer loro paling gedhé ing donya, watara 5 yuta km³ material kang dilorod saka tlatah pagunungan. Studi bab endhapan ing kali nuduhaké yèn [[Karakoram|gunung-gunung Karakoram]] ing Pakistan lor minangka sumber utama material endhapan, lan pagunungan Himalaya nomer panyumbang loro, akèh-akèhé liwat ilèn kali-kali ing Punjab (yaikuya iku, Ravi, Jhelum, Chenab lan Sutlej). Analisis sedimèn saka Segara Arabia déning ahli geologi segara [[Peter Clift]] lan Jerzy Blusztajn nuduhaké yèn sadurungé limang yuta taun kapungkur Kali Sindu ora kahubung karo Kali-kali Punjab kang mili mangétan tumuju menyang [[Kali Gangga]]. Naskah sadurungé, uga déning Peter Clift, nuduhaké yèn [[wedhi]] lan [[uyah]] saka Tibet kulon tekan Segara Arabia wiwit 45 yuta taun kapungkur, nuduhaké ananing Kali Sidu kuna wektu iku.