Timor Wétan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c éjaan using AWB
Arupako (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (9) using AWB
Larik 47:
[[Gambar:Leia_livros_timor.jpg|thumb|250px|right|Maca ing Timor-Leste]]
 
'''Timor Wétan''' utawa '''Timor-Leste''' utawa '''Timor Lorosa'e''' iku sawijining nagara ing [[Asia]]. Nagara iki awatesan karo [[Indonesia]] lan [[Australia]]. Wewengkon utamané dumunung ana ing sisih wétan [[pulo]] Timor, nanging saliyané iku wewengkon nagara iki uga nyakup pulo Kambing utawa [[Atauro]], [[Jaco]], lan [[eksklave]] [[Oecussi-Ambeno]] ing [[Timor Kulon]]. Ibukuthané yaikuya iku [[Dili]].
Minangka sawijining nagara sempalan saka Nagara Kesatuan Republik [[Indonesia]], Timor Wétan sacara resmi [[mardika]] ing tanggal [[20 Mei]] [[2002]]. Nalika Timor Wétan dadi anggota [[PBB]], nagara iki mutusaké nganggo jeneng asal Portugis yaikuya iku "Timor-Leste" minangka jeneng resmi nagara.
 
== Sajarah ==
Larik 66:
== Pulitik ==
{{utama|Pulitik ing Timor Wétan}}
[[Kepala Nagara]] [[Republik]] Timor Wétan yaikuya iku [[presidhèn]], kang dipilih sacara langsung kanthi mangsa ngabekti 5 taun. Senajan fungsiné mung seremonial waé, presidhèn uga duwé hak veto undhang-undhang. [[Perdhana Mentri]] dipilih ing pamilihan multi partai lan diangkat/ditunjuk saka partai mayoritas sawijining koalisi mayoritas. Minangka kepala pamaréntahan, Perdhana Mentri ngepalani Dewan Mentri utawa [[Kabinet (pamaréntahan)|Kabinet]].
 
Kabinet Pamaréntahan Timor Wétan:
Larik 77:
[[Parlemen]] Timor Wétan mung dumadi saka [[sistem siji kamar|siji kamar]] waé lan disebut ''[[Parlamento Nacional]]''. Anggotané dipilih kanggo mangsa jabatan limang taun. Jumlah kursi ing parlemen antara 52 lan 65 nanging wektu iki cacahé ana 65. Undhang-Undhang Dhasar Timor Wétan didhasaraké konstitusi [[Portugal]].
 
Angkatan Bersenjata Timor Wétan yaikuya iku [[FALINTIL-FDTL]] ([[F-FDTL]]), déné angkatan kapulisèné yaikuya iku [[PNTL]] (''Polícia Nacional Timor-Leste'').
 
== Kabupaten (distrik) ==
Larik 108:
{{utama|Demografi Timor Wétan}}
Taun [[2005]] padunung Timor Wétan dikira-kira cacahé 1.040.880 jiwa. Padunung Timor Wétan arupa campuran antara suku bangsa [[Melayu]] lan [[Papua]]. Mayoritas padunung Timor Wétan nganut agama [[Katulik]] (90%), banjur [[Protestan]] (5%), [[Islam]] (3%), lan sisané [[Buddha]], [[Hindu]], lan aliran kapercayaan (2%).
Amarga mayoritas padunung nganut agama Katulik, saiki ana loro kauskupan (diosis) yaikuya iku: [[Diosis Dili]] lan [[Diosis Baucau]] kang nyakup papat distrik bagéan wétan Timor Wétan. Basa resmi Timor Wétan yaikuya iku [[basa Tetun]] lan [[basa Portugis]]. Déné [[basa Inggris]] lan [[basa Indonesia]] dipilih minangka basa kerja meiturut konstitusi Timor Wétan.
 
== Basa ==
Wiwit mardika taun [[2002]], sawisé ana ing ngisor pamaréntahan transisi [[PBB]] ing taun [[1999]], adhedhasar konstitusi, Timor Wétan mung ngakoni 2 basa nasional yaikuya iku basa Tetum lan [[basa Portugis]]. Jroning konstitusi disebutaké 2 basa kang didadèkaké basa kerja yaikuya iku [[basa Inggris]] lan [[basa Indonesia]]. Jroning praktek sadina-dina, masyarakat akèh migunakaké basa Tetum minangka basa ucap. Sauntara basa Indonesia akèh dipigunakaké kanggo nulis. Upamané bocah sekolah ing tataran SMA isih migunakaké basa Indonesia kanggo ujian pungkasan. Akèh mahasiswa lan dosèn luwih milih migunakaké basa Indonesia minangka basa pengantar lan nulis karangan ilmiah.
 
== Delengen uga ==