Massa: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c →‎top: éjaan using AWB
Arupako (parembugan | pasumbang)
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (8) using AWB
Larik 1:
'''Massa''' (saka basa [[basa Yunani]] μάζα) yaikuya iku sipat [[fisika]] saka dzat kang digunakaké kanggo njlentrehaké macemé kelakuané ''objek'' kang dititeni. Ning kagunaané nggal dina, massa biasané dipadhakaké karo [[abot|berat]]. Ananging miturut pamahaman ''ilmiah modern'', [[abot|berat]]e dzat iku diakibataké dening ''interaksi'' massa karo ''[[medan gravitasi]]''.
 
Tuladhané iku, aboté dzat sing digawa dening wong sing ana ning ''Bumi'' bisa ''mengasosiasi'' aboté dzat iku karo istilah massané. Asosiasi iki bisa uga diterima kanggo dzat-dzat liyané sing ana ning ''Bumi''. Ananging bedha maneh menawa dzat iku ana ing ''Bulan'', aboté bakal luwih entheng lan luwih gampang digotong, ananging massané tetap padha.
Larik 5:
Awaké manungsa kang dijangkepi karo indera-indera perasa kang nggawe awak iki bisa ngrasakaké fenomena-fenomena kang macem-macem anané ''diasosiasi''kaké karo massa.
[[Gambar:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|[[Isaac Newton|Newton]]|70 px|thumb]]
Konsep modern massa dikenalaké dening [[Isaac Newton|Sir Isaac Newton]] ([[1642]]-[[1727]]) yaikuya iku [[gravitasi]] lan [[inersia]] kang dikembangaké. Sadhurungé, ana fenomena gravitasi lan inersia dideleng dadi masalah kang bedha lan ora duwe hubungan. Ananging, Isaac Newton nggabungaké fenomena-fenomena iki lan ngendika menawa kabeh fenomena iki disebabaké amarga anané massa.
 
== Satuan-satuan massa ==
Larik 18:
== Ringkesan saka konsep massa lan formalisme ==
 
Ning ilmu [[mekanika klasik]], massa duweni peranan kang penting kanggo nentukaké sifat-sifaté dzat. Hukum Newton kang kaping loro njlentrehaké menawa [[gaya]] '''F''' yaikuya iku massa benda (''m'') dipingaké karo ''[[percepatan]]'' '''a''':
:<math>\mathbf{F}=m\mathbf{a} \, . </math>
Ora namung iku, massa uga ana hubungané karo [[momentum]] '''p''' lan [[kecepatan]] '''v''' rumusé:
Larik 44:
}}</ref>
 
* '''Massa inersia''' yaikuya iku ukuran resistansi objek kanggo ngubah kahanan obahé nalika [[gaya]] diterapké. Ditentukaké kanthi cara nerapaké gaya mring objek lan ngukur ''percepatan'' kang dikasilaké dening gaya iku. Objek benda kang massané luwih gedhé duweni [[inersia]] kang luwih gedhé uga.
* '''Gunggungé [[materi]]''' bisa dietung kanthi teliti nganggo proses [[elektrodeposisi]] utawa proses-proses liyané. Massa persis sampel ditentukaké karo ngitung gunggung lan jinis atom-atom kang ana ing jeroné. Ora namung iku, energi kang digunakaké nalika ''pengikatan atom-atom'' uga digunggung.
* '''Massa gravitasional aktif''' yaikuya iku ukuran kekuatan fluks gravitasional. Medan gravitasi bisa diukur kanthi cara nibakaké objek tiba lan ngukur ''perpecapatan'' tibané benda iku. Contoné, objek kang tiba ning [[Bulan]] bakal kena medan grafitasi kang cilik, mula ''akselerasi''né luwih lendhek tinimbang benda iku tiba ning Bumi. Medan gravitasi [[bulan]] luwih cilik amarga Bulan duweni massa gravitasional aktif kang luwih cilik.
* '''Massa gravitasional pasif''' yaikuya iku ukuran kekuatan interaksi dening objek karo [[medan gravitasi]]. Massa gravitasional pasif ditemtukaké karo mbagi aboté objek karo percepatan tiba bebas objek iku. Ana rong objek ning medan gravitasi kang padha bakal ngalami percepatan kang padha. Ananging objek karo massa gravitasional pasif luwih cilik bakal nemuni gaya kang luwih cilik.
* '''Energi''' uga duweni massa miturut prinsip kesetaraan massa-energi. Kesetaraan iki bisa dingerteni saka proses [[fusi nuklir]] lan [[lensa gravitasi]]. Ning fusi nuklir, ana massa diubah dadi energi, foton kang kagolong energi bisa diweruhi liwat kedaden kang memper karo massa gravitasional pasif.
* '''''Pelengkungan''''' [[ruang waktu]] yaikuya iku manifestasi relativistik anané masaa. Pelengkungan iki cilik banget lan angel ngukuré. Mula iku, fenomena iki tembe wae ditemukaké sawise teori relativitas umum Einstein mrediksikaké. [[Jam atom]] karo presisi kang dhuwur banget ditemukaké mlaku luwih lendhek daripada jam atom kang digunakaké ning ruang angkasa. Bedhané wektu iki dijenengi [[dilasi waktu gravitasional]].
* '''Massa kuantum''' yaikuya iku beda watara [[frekuensi]] kuantum suatu objek karo ''[[bilangan gelombang]]''é: <math> m^2 = \omega^2 - k^2</math>. Massa kuantum elektron bisa ditentukaké migunakaké spektroskopi kang akeh macemé lan biasané digathukaké karo [[tetapan Rydberg]], [[jari-jari Bohr]], lan jari-jari elektron klasik. Massa kuantum benda kang luwih gedhe bisa wae diukur sacara langsung minggunakaké [[timbangan watt]].
 
== Referensi lan pranala njaba ==